88
post qaddis għalina l-Insara huwa bla dubju l-bażilika
tal-Qabar ta’ Kristu(27) fejn seħħew il-ġrajjiet tassalvazzjoni
tagħna. Biex ngħid il-verità dan il-post
kien totalment differenti minn kif qatt immaġinajtu.
Minn barra din il-bażilika tidher ftit mitluqa u kif tidħol
ġewwa jilqgħek ambjent mudlam b’taħlita ta’ stili u
ornamenti u riħa qawwija ta’ inċens u li jiġbor fih aktar
minn tletin kappella u postijiet ta’ qima differenti. Kieku
mhux għax kellna l-gwida tagħna Fr Twanny Chirchop,
il-Kummissarju Malti tal-Art Imqaddsa, li b’tant ħila
fehemna u għaddielna l-informazzjoni neċessarja dwar
l-istorja xi ftit kumplikata ta’ dan l-imkien qaddis, naħseb
li ma konniex napprezzaw dan il-post kif inhu xieraq. Bilgħajnuna
tiegħu kellna ċ-ċans li filgħodu kmieni ħafna
nattendu għall-quddiesa tal-Għid fl-Edikola tal-Qabar
ta’ Kristu,(28) li hija kappella żgħira ħafna ġol-bażilika
stess, li fiha żewġ ambjenti, il-kamra ta’ barra li fiha kien
isir id-dlik qabel id-difna u iktar ’il ġewwa l-kamra żgħira
tal-Qabar, li llum hija miksija kollha bl-irħam. Għalkemm
kellna noqogħdu quddiesa sħiħa bilwieqfa, skomdi u
mdeffsin fir-rassa, kollha kemm aħna apprezzajna l-fatt li
kellna din ix-xorti kbira li nkunu fil-post li jirrappreżenta
l-qofol tal-fidi tagħna, il-post tal-QABAR VOJT. Vojt mhux
għax l-għadam tmermer jew insteraq, imma għax min
indifen hemmhekk ma għadux hemm għax QAM.
Ftit passi ’l bogħod mill-Qabar fl-istess santwarju, imma
iktar fil-għoli, insibu l-Kalvarju jew il-Golgota,(29) li
titla’ għalih minn taraġ dejjaq u wieqaf, fejn wieħed
jista’ jara l-blata bil-ħofra li ġo fiha tpoġġa s-salib ta’
Ġesù. Fl-istess livell insibu żewġ kappelli ħdejn xulxin
iddedikati lill-Kruċifissjoni, waħda tal-Kattoliċi u l-oħra
tal-Griegi Ortodossi. Bejniethom hemm l-altar ta’ Marija
Addolorata. Faċċata tal-bieb prinċipali tas-santwarju
rajna wkoll blata li tfakkar l-post fejn tpoġġa l-Ġisem
ta’ Kristu wara li tniżżel mis-salib, biex jiġi mħejji għaddifna.(30)
Kappelli oħra fis-santwarju jimmarkaw
il-post fejn hu maħsub li Ġesù Rxoxt iltaqa’ ma’ Marija
Madalena u oħra li skont it-tradizzjoni tfakkar id-dehra
ta’ Ġesù lil Ommu Marija, li għalkemm mhijiex deskritta
fil-Vanġelu, wieħed jimmaġina li seħħet. Fil-kripta
tas-santwarju hemm il-kappella li tfakkar s-sejbien
tal-fdalijiet tas-Salib ta’ Kristu minn Sant’ Elena.(31)
Filgħaxija attendejna wkoll għall-purċissjoni ta’ talb
u meditazzjoni fuq il-passjoni, il-mewt u l-qawmien
ta’ Kristu, li ssir ġol-bażilika mmexxija mill-patrijiet
Franġiskani.(32)
Fl-aħħar jum tal-pellegrinaġġ tagħna żorna parti
aktar trankwilla ta’ Ġerusalemm fejn tinsab il-knisja ta’
Sant’Anna.(33) Hawnhekk, skont it-tradizzjoni, għexu
n-nanniet ta’ Ġesù, Anna u Ġwakkin u fejn wkoll twieldet
binthom il-Verġni Marija. Eżatt maġenb din il-knisja
hemm sit arkeoloġiku magħruf bħala l-Menqgħa ta’
Bethesda(34) fejn Ġesù kien fejjaq ir-raġel paralitiku.
għamilna waqfa u ħadna sehem fil-quddiesa fir-raħal
Għarbi ta’ El-Qubeibeh fejn hu maħsub li kien ir-raħal
ta’ Għemmaws(35) li fih Ġesù daħal għand id-dixxipli
Kleofa u Xmun u wera ruħu rxuxtat waqt il-qsim talħobż.
Minn hemm komplejna triqitna lejn Nablus - belt
fix-xatt tal-Punent tal-Palestina, fejn fi żmien Ġesù
kienet is-Samarija. Hawnhekk insibu l-muntanja Garizim
li kienet post sagru għas-Samaritani li ma kienu jaqblu
xejn mal-Lhud. F’Nablus ukoll żorna l-knisja Griega
Ortodossa li fil-kripta tagħha nsibu l-Bir ta’ Ġakobb,
fejn Ġesù ltaqa’ mal-mara Samaritana u talabha tagħtih
jixrob.
Taħt l-għoljiet tas-Samarija, ftit aktar ’il bogħod minn
Nablus, imbagħad żorna r-raħal ta’ Sebastia li wkoll
għandu konnessjoni mal-patrun tagħna Ġwanni
l-Battista għax hawnhekk skont it-tradizzjoni huwa
l-post fejn id-dixxipli ta’ Ġwanni ġabu l-ġisem mejjet
tiegħu u difnuh(36) wara li Erodi Antipa ordna li
tinqatgħalu rasu. Fil-pjazza ewlenija ta’ Sebastia nsibu
moskea li hija mibnija fuq fdalijiet ta’ katidral antik
minn fejn tinżel wieħed u għoxrin tarġa għal ġo kamra
tad-dfin li fil-ħitan tagħha nsibu mħaffrin sitt oqbra.
Ġo wieħed minn dawn l-oqbra, fis-saff ta’ isfel, jingħad
li kien midfun Ġwanni. L-oqbra ta’ maġenbu jingħad
li jappertjenu lill-Profeti Elija u Obadiah. Hawnhekk
tlabna flimkien u bix-xieraq kantanja l-innu tal-Martirju
tal-Battista li ftit tal-jiem wara, fid-29 ta’ Awwissu, konna
se nfakkru l-festa tiegħu fir-raħal tax-Xewkija.
Kull bidu fih it-tmiem tiegħu u dawn id-disat ijiem taru
bħal żiffa riħ. Iż-żjara tagħna fl-Art Imqaddsa kienet
esperjenza spiritwali u ta’ tiġdid għaliex flimkien bħala
komunità tlabna u għamilna mixja fiżika li kienet
simbolu tal-mixja tal-fidi tagħna bħala Insara. Minn issa
’l quddiem, kull meta nisimgħu l-Vanġelu jinqara żgur li
ser nifhmuh aħjar, għaliex se nġibu quddiem għajnejna
x-xeni tal-postijiet sagri assoċjati mal-ħajja ta’ Ġesù u ta’
Ġwanni l-Battista li kellna x-xorti nżuru. Ta’ min jgħid li
dan il-pellegrinaġġ organizzat mill-parroċċa tagħna
ried ikun ukoll tħejjija spiritwali għas-sena 2020 li fiha
qed infakkru l-175 anniversarju mill-miġja tal-istatwa
ta’ San Ġwann.
Ħajr speċjali jmur lill-Arċipriet Mons. Daniel Xerri li
organizza dan il-pellegrinaġġ parrokkjali u lil Fr Twanny
Chirchop - Kummissarju Malti tal-Art Imqaddsa,
li kien il-gwida tagħna u li pprovdilna minjiera ta’
informazzjoni mhux biss spiritwali iżda anke ġeografika
u kulturali. Fuq kollox, kollha kemm aħna ħassejna li din
l-esperjenza għenitna nikbru aktar bħala komunità u
nibtet fina għaqda iktar f’saħħitha u ħbiberija ġenwina
bejnietna, li huwa fuq kollox effett ħaj u mixtieq ta’ dan
il-pelleġrinaġġ li għexna flimkien. Memorja mill-isbaħ
li żgur ser tibqa’ f’moħħna u f’qalbna.
Madwar ħdax-il kilometru ’l barra minn Ġerusalemm