Geheugen van Prisma Het eerste lekenpersoneel op Huize Assisië

1904-1916

Het eerste lekenpersoneel
op Huize Assisië
Cees de Werdt

“Huize Assisië” is het Internaat voor Rooms Katholieke mannelijke zwakzinnigen, zoals het in het begin van de 20e eeuw
genoemd werd. In de volksmond was het gewoon Assisië.
Huize Assisië was in beheer van de Broeders Penitenten, gevestigd te Boekel, die ook eigenaar waren van Huize Padua te
Boekel, Piusoord te Tilburgen de St.-Josephstichting te Apeldoorn. Nadat in juli 1902 een vergunning werd verleend aan
het bestuur van de congregatie der broeders penitenten, werd
er begonnen met de bouw van een tehuis voor verzorging
van zwakzinnigen. Later zou deze stichting de naam dragen
van Huize Assisië. In datzelfde jaar is men begonnen met de
bouw van het hoofdgebouw en het eerste paviljoen. In de
jaren daarna werden er nog eens drie paviljoens bijgebouwd.
De eerste broeders kwamen in december 1903 en de eerste
bewoners in januari 1904.

Huize Assisië in
Biezenmortel.

Dubbele woning aan het Holeind
Voordat we de eerste lekenpersoneelsleden bespreken, geven we een stukje uitleg over de rol die een dubbele woning
aan het Holeind heeft gespeeld bij enkele personeelsleden
van Assisië. De woning aan de overkant van de Rijksweg, op
de hoogte van de laan van Assisië, dateert van vóór 1860.
Naar alle waarschijnlijkheid is deze woning gebouwd tussen
1825 (toen is namelijk de Rijksweg aangelegd) en 1860 (het
jaar waarin op de kadasterkaart de woning reeds was ingetekend). Het woonhuis viel onder de gemeente Haaren en
stond daar beschreven als Holeind A 14 en Holeind A 15. Het
gedeelte van het gebied Holeind is altijd onderdeel geweest
van de Kreitenheide en bestond veelal uit heide met hier en
48