11
De daadkracht ‘ In ons R & D-center in Amsterdam werken elke dag 1.000 mensen aan de toekomst . Ik was gisteren op Pernis . Daar zie je de raffinaderij stap voor stap helemaal kantelen , van het gebruik van ruwe olie naar andere grondstoffen en andere energievormen , met behoud van werkgelegenheid en het maken van schonere producten . Je kunt gewoon zíen dat de fabrieken daarvoor nu worden gebouwd . Dat zijn miljárdeninvesteringen in de Nederlandse economie . Prachtig verhaal !’ ‘ Moerdijk doet dat aan de chemiekant . Dat gaat ook nog groeien . Die zijn bezig met circulariteit ; het innemen van al het plastic dat moeilijk gehercirculeerd kan worden , daar zijn ze nu fabrieken voor aan het bouwen .’
De opgave ‘ Maar we zijn nu ook aan het leren hoe we aan het grote publiek kunnen laten zien wat we allemaal doen . Het is vaak onzichtbaar . De Nederlander ziet wel de elektrische laadpaal in de straat , maar niet dat windmolenpark op zee of dat grote zonnepark in Sas van Gent , dat we bewust uit het zicht , op een niet gebruikt terrein van de oude suikerfabriek hebben neergezet .’
De strijd ‘ Zeker ! Er zijn ook partijen die niet met ons willen praten . Dat vind ik moeilijk … Partijen als Fossielvrij of Milieudefensie . Die zeggen gewoon : we willen vechten op principes en we gaan niet in gesprek . Voor mij geldt , niet alleen in de context van Shell , maar in het hele leven : je hebt een mening en je wilt er niet over praten met de mensen over wie je een menig hebt … Ik word niet zo gauw boos , maar dat vind ik écht zwak ! Zeker van mensen die het uit eigen belang doen , terwijl ze eigenlijk beter weten . “ Marjan , je hebt gelijk , maar ik ga toch iets anders zeggen want dat valt beter in mijn achterban .” Tot op zekere hoogte snap ik ze nog wel , want die achterban vraagt blijkbaar om harde slagen , maar ik vind het niet bijdragen aan de oplossing .’
De rechter In 2019 bepaalde een Nederlandse rechtbank dat Shell haar eigen
CO 2
-uitstoot en die van de gebruikers van Shells energieproducten in 2030 wereldwijd met 45 procent moet hebben teruggebracht .
‘ Het klinkt misschien raar , maar dat we in onze strategie worden gecorrigeerd door de rechter , daar heb ik op zich niet zo ’ n moeite mee . Een bedrijf is een maatschappelijk orgaan , dus wat de maatschappij wil , dat zijn onze klanten , daar staan we middenin . Dat mag ook getoetst worden . Die 45 procent gaat ver , maar we zijn ambitieus en we nemen graag onze verantwoordelijkheid . Ons eigen doel is nu om onze eigen
CO 2
-uitstoot in 2030 met 50 procent te hebben teruggebracht .’
De onrechtvaardigheid ‘ Toch zijn we in beroep gegaan . In de uitspraak van 2019 worden we namelijk ook verantwoordelijk gehouden voor de CO 2
-uitstoot van onze klanten door het gebruik van onze producten , terwijl die klanten zelf géén verplichting hebben om die te verlagen en ook andere bedrijven niet een soortgelijke verplichting hebben . Stel dat wij stoppen met het verkopen van benzine , dan gaan mensen , in deze omstandigheden , gewoon ergens anders tanken . Je kúnt niet naar één bedrijf wijzen en zeggen : ik vind dat jij het moet doen . Alle schakeltjes , alle puzzelstukjes moeten mee . Nieuwe markten bouwen , kip-en-ei-kwesties beslechten , regels opstellen , investeren , technologie ontwikkelen .’ ‘ Wij vinden dat we daar enorm ons best in doen . Er zijn waarschijnlijk nog veel verbeterpunten , we doen echt niet alles goed , maar zeker niet alles fout !’
De concullega ’ s ‘ Ja , dat leidt tot andere verhoudingen , ook voor ons , bijvoorbeeld door samen met partijen die onze concurrenten waren of worden , te zeggen : laten we nou eerst maar eens samen die producten comfortabel en betaalbaar in de markt zetten ! Het opbouwen van een netwerk met waterstofvulpunten bijvoorbeeld . En de overheid zou dan de prikkel moeten geven voor de klant , door duurzame oplossingen te subsidiëren of fossiele alternatieven te verbieden .’
Het rechtssysteem ‘ Nee , die kwestie van 2019 is zeker niet toevallig in Nederland voor de rechter gebracht . Wij hebben hier een rechtssysteem dat de rechter een zogenaamde open norm toestaat . Het is niet mijn specialiteit , maar in mijn eigen woorden : als iets niet voldoende duidelijk in de wet is geregeld ,