¹ 5 ( 12 ) 2016 Yñòàçäàðäûí ïåäàãîãèêàëûê òýæ ³ ðèáåñ ³ íåí
ҚҰДАЙБЕРГЕН ГҮЛІМ ТӨЛЕУТАЙҚЫЗЫ
ТЕМЕРХАНОВА АЙГЕРІМ МАРАТХАНҚЫЗЫ
бастауыш сынып мұғалімдері
НУГЫМАРОВА ГУЛМИРА РАХИМЖАНОВНА
Мақала оқушыларды танымдық іс-әрекетке ынталандыру мәселелеріне арналған . Авторлар орыс тілі сабағында орындалатын жаттығулар мен ойын технологияларын мысалға келтіре отырып , оқушыларда танымдық іс-әрекетке деген қызығушылық оятудың амал-тәсілдерін көрсетеді . Мақала мектеп ұстаздары мен әдіскерлерге , сондай-ақ педагогикалық мамандықтарда білім алатын студенттердің назарына ұсынылады .
Статья посвящена вопросам мотивирования учащихся к познавательной деятельности . На примере упражнений и игровых технологий авторы показывают эффективные методы стимулирования учащихся к познавательной деятельности на уроках русского языка . Статья будет интересна учителям и методистам школ и колледжей , а также студентам педагогических специальностей .
An article is devoted to questions of pupils ' motivation to cognitive activity . An authorы show effective methods of promoting pupils to cognitive activity on the lessons of the Russian language on the example of exercises and game technologies . The article will be interesting for teachers and methodologists of schools and colleges , and for students of pedagogical specialties as well .
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ІЗДЕНІС ЖҰМЫСТАРЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ТАПСЫРМАЛАР
Оқушыларды өздігінен жұмыс жасауға баулуда олардың өзіндік жұмыстарының маңызы ерекше . Бүгінгі таңда оқушылардың үзіліссіз білім алу міндеттерін жетілдіруге сай мектеп мұғалімдерінен олардың ойлау қабілеттерін одан әрі арттыру , танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамыту , сонымен қатар өзіндік жұмыстарына қатысты іскерліктері мен дағдысын тәрбиелеу талап етуде . Ол үшін өзіндік жұмыс оқушылардың тек үй жұмысын орындау барысында ғана емес , оқыту процесінің өн бойында өз орнын табуы тиіс . Оқушылардың әртүрлі өзіндік жұмыстары негізінде сабақтың нәтижесін және таным қабілеттерінің белсенділігін арттыруға болады .
" Оқушылардың таным белсенділігі дегеніміз оқуға қажетті білім мен дағдыны меңгерту және оларды өмірде , практикада пайдалана білуге , үйренуге оқушының істейтін саналы әрекеті ". Мамандар оқыту процесінде оқушының белсенділігі , негізіне , екі түрлі сипатта болатынын айтады . Олар сыртқы және ішкі белсенділік деп бөледі . Оқушылардың жас ерекшеліктеріне және психикалық даму дәрежесіне қарай белсенділіктің бірнеше түрі қалыптасып дамиды . Олар : қимыл және сөйлеу , ойын және оқу , өзін-өзі тәрбиелеу т . б . белсенділіктер . Өзіндік жұмысты ұйымдастырудың шарттары мыналар : - Мұғалімнің нақты тапсырмалар беруі ; - Жұмысты орындаудың және аяқтаудың уақытын белгілеуі ; - Мұғалімнің басқаруымен оқушылардың дербестігінің мөлшері , олардың өз еркімен және қалауымен істеуі ; - Оған әсер ететін мотивтер т . б . Оқушылардың өзіндік жұмыстары міндетті түрде мұғалімнің басшылығын , сонымен қатар оқушылардың дербестігін , олардың қызығып өз ықыласымен жасайтын әрекетін де керек етеді . Осыған байланысты Р . Лемберг , М . Скаткин , В . Занков сияқты педагогтар мен психологтар оқушылардың өзіндік жұмыстарының ерекшелігі олардың ықыласы және өз еркімен әрекет жасауына байланысты деп санайды .
Алдыңғы қатарлы мектептердің іс-тәжірибелеріне көңіл бөлсек , оқушыларды өздігінен жұмыс жасауға баулу үшін ұйымдастырылған өздік жұмыстарының сан алуан түрлері бар екенін көреміз . Мысалы , оқушылардың сабақ үстінде меңгерген оқу материалдарын пысықтау үшін оқулық не басқа құралдар бойынша жұмыс істеуі , көркем әдебиеттерін , ғылыми және техникалық әдебиеттерді пайдалануы ; жаттығу жұмыстарын жазба түрде орындауы ; графикалық жаттығу жұмыстарын жүргізуі , түрлі практикалық немесе лабораториялық жұмыстарын өткізуі , шығармашылық дағдыларын дамыту мақсатында баяндама , реферат , шығармалар , пікір жазуы және көрнекі құралдар , модельдер ,
92