Ìåêòåïò ³ í äàìó áàFäàðëàìàëàðû
бағытталу , оқытудың сапасын нақты анықтайтын стандарттық өлшемдер жүйесін құру . Өлшем нормаларының бірі - тапсырманы орындау уақыты . Оқу процесін дамытуда БжС білім беру технологиясын ойлану жылдамдығын арттыру еске сақтауда , оқу үлгерімінің сапасын жаңартуда , оқу материалын игеруде үлкен жетістіктерге жеткізетіні тәжірибеде дәлелденіп отыр . Ф . Я . Вассерманның " Биоақпараттану және синергетика " білім беру технологиясында оқытылатын пәндердің оқу материалының меңгерілуіне сәйкес келетін қажетті технологиялық карталар құрылымын да ұсынған . Түрлі технологиялық карталар арқылы оқушылардың қабылдауы , есте сақтау қабілеті өседі , ойлау - сөйлеу дағдысы қалыптасады , танымдық көзқарасы жетіледі , ең құнды , пайдалы материалды тауып , өз бетінше ізденіспен еңбек етуге талпындырады . Бұл оқушының уақытты үнемді пайдаланып , өз ойын тұжырымдап айтуға дағдыландырып , шығармашылық ізденіске жол ашады . Математика пәніи үшін құрастырылған карталары : " Алгоритм ", " Биоинтернет " " Жаттықтырғыш ", " Логика ", " Лидер ", " КТС ".
" БжС " технологиясы бойынша өткізілген математика сабақтарының дәстүрлі сабақтарынан айырмашылығы :
- Жаңа сабақ оқу әрекетінің жалпыланған әдісі ( ОӘЖА ) арқылы түсіндіріледі . - Тапсырма деңгейлеп беріледі . - Тапсырманы орындауға уақытты шектеп көрсетеді . - Өздігінен білім алуға мүмкіндік жасалады . - Барлық оқушы қамтылып , бағаланады . БжС білім беру технологиясының карталары мұғалімдерге сабақты жоғары деңгейде сапалы өткізуіне ықпал жасайды .. Әр картаның өзіндік ерекшелігі , құрылымы , мақсаттары бар . Олар гуманитарлық пәндерге де , жаратылыстану пәндеріне де негізделген . Аталған технологияның ерекшелігі : мұнда мұғалім тек басқарушылық рөл атқарады , көп түсіндіре бермейді , қажетті мәліметтерді қайдан табуға болатынын және қалай оқып-үйренетінін айтып , бағыт беріп отырады . Мұғалім - пікір таласты ұйымдастырушы , білім алуды ұйымдастырушы . Ғалым-практик Ф . Я . Вассерман жүргізген зерттеу тәжірибелік-эксперименттік жұмыстарының нәтижиесінде оқыту сапасының нормативтік көрсеткішін құрды . Ол көрсеткіш 63 % төмен емес . Әр сабақтағы оқушылардың білім сапасын есептеп , 63 % салыстырып отыру керек . " Биоақпараттану және синергетика " технологиясы бойынша тақырыптық жоспарлау төмендегідей қадамдардан тұрады :
- берілген тақырып бойынша қандай білім , білік , дағды бар екенін анықтай білу ; - білім , білік , дағды уақыты бойынша бөлу ; - жеке сабақтағы білім , білік , дағдының әрбір компонентін меңгеруін жоспарлай білу . Бұл жерде мынадай қағидаларды басшылыққа алу керек : - меңгеру сапасын жоғалтпай , білім берудің ақпараттық бөлігін мейілінше азайту ;
- білік , дағдыларын практикалық меңгеруге арналған уақыт ресурсын ұлғайту ;
- жекелеген тақырыптарды ілгерілей , оза меңгеру есебінен уақыт ресурсын босату , сол арқылы пәндік білімді тереңдете меңгертуге мүмкіншілік жасау . Осылайша білімді хабарлама түрінде беру уақытын 30- 40 % -ға қысқарту- сонша мөлшерде пропорционал түрде білім сапасын арттыруға технологиялық әсер етеді .
" Биоақпараттану және синергетика " технологиясымен танысып , саралай келе төмендегідей артықшылықтарды бөліп алуға болады : - нақты нәтижеге , сапа көрсеткішіне бағытталуы ; - оқыту формасының белсенділігі ; - жекелей , даралап оқытуды қамтамасыз етеді ; - деңгейлеп оқытуды жүзеге асырады ; түзету , коррекция және рефлексия жұмыстарын
¹ 5 ( 12 ) 2016
сабақтың әрбір кезеңінде іске асыруға болады ; зерттеуізденушілік дағдыларын дамытуға ықпал етеді .
Математика пәні үшін ең тиімді жағы - мұғалім өтілген материал бойынша сыныптағы әр оқушының нені игергенін және қай тақырыпты меңгере алмай жатқанын нақты көріп отырады . " Оқушының сынақ парағы " ( қосымша 1 ) жүргізіледі . Әр тарау аяқталған сайын кескіндеме алынып , нәтиже төмен болған жағдайда қосымша дайындалуға бір апта уақыт беріледі . Межелі уақытта кескіндеме қайталап алынады . Екінші баға тек қайта тапсыру нәтижесінде ғана қойылады . " Максималды балл " қатарына барлық тақырыптар бойынша ең жоғарғы нәтиже қойылады . " Оқушы жетістіктерінің парағына " ( қосымша 2 ) нәтижесі қондырылып отырады . Оқушы жетістіктерінің парағында мұғалім белгілі бір тақырыпты өткеннен кейін толтырып отырады . Оқушының өз оқу үлгеріміндегі жетістікке жетуге және оны табысқа жетуге ынталандыруға , үндеуге бағытталған . Нақты нәтижені бақылап отыруға ата-ана да , сынып жетекшісі де мүмкіндік алады . Әрі оқушының өзі де төмен нәтижесін өзгертуге міндетті болады . Мұғалім үшін тағы бір тиімді жері - параллель сыныптар ішінен альфа топтарын жеке , гамма топтарын жеке , бетта топтарын жеке алып нәтижелі жұмыс жасауға болады . Әрбір оқушы жылдамдыққа үйреніп , альфа тобынан түсіп қалмау үшін талпыныс жасайды . Математика мұғалімдері осы технологиямен жұмыс жасағалы біз оқушылар білімінің нақты деңгейіне көз жеткіздік . Ағымдағы тексеру жұмыстары тек бақылау ғана емес диагностикалық сипатта да қызмет атқарады . Оның мақсаты- түзету жұмыстарының қажеттілік деңгейін анықтау . 2-11 сыныптар аралығында математика пәнінен жоспарлы түрде әр тарау сайын кескіндеме алынып , төмен үлгерім көрсеткен сыныптардың түзету жұмыстарын жүргізуін , " қарызды өтеуге " ( қосымша 3 ) жұмыс жасауларын талап етіп отырдық . Сабақтарда байқалғаны : - оқушылар көп уақыт бойы белсенді , тапсырмаларды өз беттерінше орындайды ;
- дағды қалыптасады , шаршамайды және өз білетінін басқаға үйретеді ; - өзара қарым-қатынас қалыптасады ; - жұппен , топпен , ұжымдық жұмыс түрлері қолданылады ; - бағалаудың түрлі формаларын пайдаланады ; - машықтандыру жаттығулары жасалады ; - оқушылардың шебер орындауы үнемі уақытпен шектеледі ; - сыныптағы ешбір оқушы қалыс қалмайды ; - сыныптағы әр оқушымен жұмыс жасауға мүмкіндігі бар . Оқушылардың еске сақтау қабілетін , зейінін , ойлау қабілетін , жылдамдығын дамытуға ықпалы зор . Білімнің үлкен көлемін меңгеруде де оқушылар жаппай ой қозғалысына түседі де бүкіл сыныпқа жүктеме бөлінеді , сөйтіп тану қуанышына мүмкіндік туады . Есеп шығарудың саны да , тапсырмалар көлемі де 3 есе артты .
Материалды жоғары деңгейде меңгертуде , жылдамдықты , есте сақтауды , зейінді жаттықтыруда , оқылатын материалға , жалпы оқу үрдісіне деген қызығушылықты қалыптастыруда , ұжымдық шығармашылықты тұрақтандыруда " БжС " технологиясының әсері зор . Алдыңғы екі тоқсан көрсеткішін саралай келе оқушылар білім сапасында айтарлықтай ілгерілеудің барлығына көз жеткіздік ( Қосымша5 ). Қазіргі заманғы мектеп бала үшін қызмет ету керек , ол білімді өмірде қолдана білетін , көпшілікпен араласа алатын , ішкі мәдениеті , ойлау және сезіну қабілеті бар адам дайындау керек . Мектеп бітірушінің мақсаты барынша көп білуі емес , оның өзіне қажетті білімді өзі біліп , іздеп табуға үйренуі , оқу , кәсіптік тұрмыс мәселесін кез келген жағдайда шешіп іс-әрекет жасай алатын болу
29