EURASIAN EDUCATION №5 2015 | Page 8

Ýêîíîìèêàëûê ãåîãðàôèÿ ¹5 (5) 2015 Мақала Қазақстандағы моноқалалар тобына жатқызылған елді мекендердің келешек даму перспективалары мәселесіне арналған. Авторлар моноқалалардың қалыптасып даму тарихына көз жүгірте отырып, елді мекендердің бүгінгі экономикалық және әлеуметтік хал-ахуалын сараптайды. Моноқалаларды дамытуға қатысты өз ойларымен бөліседі. БЕЛЬГИБАЕВ МУХИТ ЕСЕНОВИЧ ЖУМАГАЛИЕВА АРАЙЛЫМ ТАЛГАТОВНА география ғылымдарының докторы, профессор Семей қ. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, магистрант Статья посвящена перспективам развития населенных городов Казахстана, отнесенных в категорию моногородов. Авторы статьи описывают историю становление моногородов, анализируют их нынешнее социально-экономическое положение, и делятся своими мыслями о развитии моногородов в обозримом будущем. The article is devoted to the development prospects of inhabited cities in Kazakhstan classified in the category of single-industry towns. The authors describe the history of the formation of single-industry towns, analyze their current socio-economic situation and share their thoughts on the development of single-industry towns in the foreseeable future. ҚАЗАҚСТАННЫҢ МОНОҚАЛАЛАРЫНЫҢ ДАМУЫ МЕН БОЛАШАҒЫ Моноқалалар мәселесі - бұл жеке бір аймақтың мәселесі емес, бүкіл еліміздің өзекті мәселесі болып таб ылад ы. Б ұндай қал аларда Қ азақ станның өнеркәсіптік өндірісінің едәуір бөлігі шоғырланған. Моноқал алардың жалп ы си паты Қаз ақст ан Республик асынд ағы жосп арлы эко номи к а мұраларының бірі - өндірістік циклдері (өндірістік құрамдауышы) бөлінбестей кәсіпорындардың халық алд ындағы ә леуметтік жә не э коло гиял ық жауапкершіліктерімен тұтас байланысты аумақтық- өнеркәсіптік кешендерді дамыту қағидаттары бойынша құрылған монобейіндегі елді мекендер. Моноқала - бұл бір немесе бірнеше (көп емес) қала құраушы, бір бейінді және шикізаттық бағыттағы қаланың экономикалық және әлеуметтік жағдайын айқындайтын кәсіпорындарда еңбекке жарамды халықтың және өнеркәсіп өндірісінің негізгі бөлігі (20 пайыздан астамы) шоғырландырылған қала. Моноқалалар санатына тұрғындарының саны 10 мыңнан 200 мыңға дейін адамы бар: - қаланың негізінен өңдеу секторының қала құраушы кәсіпорындарының өнеркәсіп өндірісінің көлемі жалпы қалалық өндіріс көлемінің 20 пайыздан астамын құрайтын (мономамандандыру); - қаланың қала құраушы кәсіпорындарында жұмыспен Р/С 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.