¹ 5( 5) 2015
техноло гияны меңгер у. А л білім беру жүй есінің алдындағы жаңа міндеттердің бірі инновациялық педагогикалық оқыту технологияларын пайдаланып білім сапасын арттыру. Қазіргі кездегі жаңа білім сал асына қо йылатын талап инновациял ық технологиялар мен әдістемелерді көптеп қолдану болып табылады. Сонымен қатар дәстүрлі оқыту әдісіне қарағанда инновациялық технология арқылы білім беру бала бойындағы қызығушылықты, ізденісін арттырады. Жаңа кезеңдегі білім беруд ің өзекті мәселесі жас ұрпаққа адамгершілік-рухани тәрбие беру десек, оқытушылар осы талапқа сай оқытудың инновациялық технологиялары мен әдістемелерінің мән-мағынасын түсініп, өз тәжірибелерінде қолдана білудің маңызы зор.
Инновациялық технология- алға қойған мақсатқа жетудің тиімділігін қамтамасыз ететін оқудың әдісқұрал және түрлерінің жүйесі арқылы оқыту мазмұнын жүзеге асыру жолы болып табылады. Инновациялық технологияда мазмұн, әдіс және құралдардың өзара бай ланы сы д есек, ал атал ған озық әдістемені қажетінше педагогикалық міндетке сәйкес іріктей білу оқытушының педагогикалық шеберлігіне байланысты.
Еліміздегі білім беру саласында оқытудың жаңа түрлері, әдістері, жаңа бағыттағы технологиялар пайда болып, олар білім мазмұнының жаңаруына себепші бол уда. Осы ндай оқы ту әд істемесіндег і заман тал абына сай бағдар деп инновациялы қ, технологиялық білім беру жүйесін айтуымызға болады. " Инновация ", " Технология " терминдеріне жеке-жеке тоқталатын болсақ, Инновация дегініміз- білім, тәрбие жұмысына жаңалық енгізу, яғни, жаңа әдістемелік амал- тәсіл дерд і, құрал- жабдықтард ы, ж аңа ко нцепциял арды жас ап, оларды қолдану д еп анықталған. Қ азақстанд а ең алғаш " Иннов ация " ұғы мына қазақ тілінде анықтама берген ғалым Немеребай Нұрахметов. Ол " Инно ваци я, инновациялық үрдіс деп отырғанымыз- білім беру мекемелерінің жаңалықтарды жасау, меңгеру, қолдану және таратуға байланысты бір бөлек қызметі " деген анықтаманы ұсынады. Н. Нұрахметов " Инновация " білімнің мазмұнында, әдістемеде, технологияда, оқутәрбие жұмысын ұйымдастыруда, мектеп жүйесін басқаруда көрініс табады деп қарастырып, өзінің жіктемесінде инновацияны, қайта жаңарту кеңістігін бірнеше түрге бөледі: жеке түрі( жеке- дара, бірбірімен байланыспаған); модульдік түрі( жеке- дара кешені, бір-бірімен байланысқан); жүйелі түрі( мектепті толық қамтитын). Қазіргі әдістемелік әдебиеттерде " технология "( technology) деген ұғым " оқыту " деген ұғыммен қатар қолдананылады. " Технология " термині тәсілдер жүйесі деген мағынаны білдіреді.
Қазірг і кезде үш тілді: қазақ тілін, о рыс тілін, ағылшын тілін оқытуда инновациялық технология әд істерін қолд ана отыр ып, сапалы білім бер у, балалардың ойлау, есте сақтау, көру қабілеттерін жетілдіре отырып, танымдық күшін қалыптастыруға жағдай жасау, баланың жеке басының интелектісін, оқу әрекетін, өтетін тақырып мазмұнын аша білу- басты мақсат болып табылады. Тілді оқыту іс- әрекеттерінде жаңа технологияларын қолдану мектеп жасына дейінгі балалардың тілді меңгеруге деген қызығуш ылығ ын арттыр ады. Жал пы ж аңа педагогикалық технологиялар баланың жеке тұлғалық күшін арттырып, шығармашылық ойының дамуында басты рөл атқарады. Баланың жан- жақты дамып, жетілуіне, шығармашы лықта жұ мыс істеуге бей імделуіне, топта, жұ пта жұмы с іс тей алу қажеттілігіне жетелейтін бірден- бір әдіс. Атап айтсақ, сын тұрғысынан ойлау, тірек- сызба технологиясы, дамыта оқыту, д еңгей леп- саралап оқыту технол огиясы, жеке тұл ғаға бағ ытталған оқы ту технол огиясы, ойын техноло гияс ы, ж обал ау
Ïåäàãîãèêà технологиясы және т. б.
Инновациялық технологияның бірі- деңгейлеп оқыту технол огиясы баланың ж еке мүмкіндігіне, жеке тұл ғаны ң жан- жақты дамуына бағытталған. Деңгейлеп оқыту технологиясында баланың жан- жақты мүмкіндігін ескере отырып, жеңілден ауырына қарай деген принципті қолданып, өз бетімен жұмыс істеу қабілетінің дамуына ықпал етіледі. Деңгейлеп оқыту технологиясының негізгі сатылары мыналар: одан әрі бекіте түседі, әлсіздер тіл үйренуге ниет білдіріп, сенімсіздіктен Жаңа тақырыпты түсіндіру. Төменнен, жоғарыға қарай деңгейлік тапсырмалар беру; Балалардың тақырыптан алған білімдерін бекіту. Балалардың білімін бағалау. Мақсаты: 1. Әр баланы оның қабілеті мен мүмкіндік деңгейіне қарай оқыту. 2. Деңгейі төмен балалармен жеке жұмыс жасау, қолдау көрсету; 3. Дарынды баланың тереңірек білім алуына жағдай жасау; 4. Баланың ынтасын, қабілетін арттыру. 5. Ұйымдастырылған оқу іс- әрекеті барысында жағымды эмоция сезімдерімен қанықтыра алу; Ерекшелігі: 1. Таланттар, дарынды балалар өздерінің қабілеті мен икемділігін арылады. 2. Балалардың оқуға деген ынтасы артады. Мыс алы, осы әдісті мектепке дай ынды қ жә не ересектер топтарында қолдануға болады. Топтағы бал алардың деңгейлері әртүрл і болғандықтан, тапсырмаларды да деңгейлеріне қарай беру арқылы оларға тіл үй ретуд е елеулі жетістіктерге жетуге болады. Мектепке дайындық топтарындағы деңгейі төмен балаларға тақырыпқа сәйкес естиярлар немесе ересектер топтарынд ағы балаларғ а ар налғ ан тапсырмаларды беріп, орындалған соң деңгейі жоғары бал алар мен бірд ей бағал ап, мадақтағ ан ж өн. " Тапсырманы орындадым ",- деп қуанған балада алға қарай ұмтылыс пайда болары анық. Осы технологияны пайдаланудың тиімді тұстары:- баланың пәнге деген жеке қызығушылығын оятады;- танымдық қабілеттілігін қалыптастырады;- баланы шығармашылық жұмысқа баулиды;- мұғалімнің уақытын үнемдейді;- қосымша мәліметтер береді. Сондай-ақ, сабақ барысында баланы қызықтырар көр некі құр алдарын ә зірл еу, ақпараттықкоммуникациялық технологияларды қолдана отырып назарын баурап алуға болады. Ұтымды, орынды қолданылған көрнекіліктің балалардың тілге деген қызығушылығын арттырары сөзсіз. Бала бойында шығ армашылы қты шыңд ап, қабілетін арттыр уға бағ ытталған тиімді технологи яның бір і- " Сын тұрғысынан ойлауды дамыту "( СТО) технологиясы. Мұнда әр баланың ойы шыңдалып, өз даму деңгейіне сай жетістіктерге жетуге болады. Бұл технологияда бұрынғы білім мен жаңа ұғым ұштастырылады, бала өз шығармашылығынан қабілетін таныта алады. Мұнда балаға ойланып- толғануға уақыт берілуі керек, балаға өз пікірін білдіруге, шығармашылық ойлауға мүмкінд ік беріл еді. Оқу іс- әрекетінің қай құрылымында болмасын мұғалім " Сен не ұқтың?", " Сен нені білгің келеді?" ж әне " Сен неге бұ лай ойлайсың?" деген сұрақтарды балалардан сұрап отырғаны абзал.
Инновациялық технологияның тағы бір түрі- Эйлер Венн диаграммасы. " Венн " диаграммасын қолдану арқылы заттардың ұқсастығы мен айырмашылығын көрсетуге болады. Мектепке дайындық топтарында өтілген тақырыптарды қорытындылау кезінде осы
62