EURASIAN EDUCATION №3 2015 | Page 34

¹ 3( 3) 2015 LINGUISTICS
palatal fonema
ön damak sesi
progressivtik
ilerleyici benzeşme
assimilyatsiya
palataldıq attraktsiya
bk. ezüw ündestigi
proteza
1. başta / ön seste ünsüz türemesi; 2. başta ünlü türemesi.
prepalatal fonema
damak sesleri
R
reduktsiya
orta hece ünlüsünün
regressivti dissimilyatsiya
gerileyici aykırılaşma
düşmesi
regressivti assimilyatsiya
gerileyici benzeşme
ritmikalık ekpin
vurgu, ritmik vurgu
S
salğastırmalı / salıstırmalı
kıyaslamalı /
somatikalıq fonetika
akustik ses bilgisi
fonetika
karşılaştırmalı ses bilgisi
säykestik özgeris
bk. iygerüwsiz özgeris
sonar dıbıs
ötümlü ses
singarmonizm
ünlü uyumu
söz aldı qosımşası /
ön ek
prefiks
sinkroniyalıq /
tasvirî ses bilgisi
spontandıq özgeris
bk. iygerüwsiz özgeris
sıypattamalı fonetika sıypattamalı fonetika
32 bk. sinkroniyalıq fonetika süzilmeli fonema sızıcı fonem
Ş
şuğıl dawıssız
patlayıcı ünsüz
T
tamaq / tañday
damak, boğaz
til artı dawıssızı
arka damak ünsüzü / damak ünsüzü
tamaq quwısı
damak boşluğu
til artı ñ dawıssızı
arka damak n’ si; geniz n’ si; nazal n
tañday /
bk. tamaq
til ortası / til artı
ön damak
tarıluw
daralma
til-tis dawıssızı / tañdaytis
diş eti ünsüzü
dawıssızı
tarihiy fonetika
tarihi ses bilgisi,
til ündestigi
ses uyumu
artzamanlı ses bilgisi
tarihiy fonetika
tarihî gramer
tis arası dawıssızı
peltek diş ünsüzü
tınıs müşeleri
solunum organları
tis dawıssızı
diş ünsüzü
til aldı
ince sıra, ön damak
toğıspalı ıqpal
karşılıklı benzeşme
til artı
kalın sıra, arka
tolıq assimilyatsiya
tam benzeşme
damak
til aldı dawıssızı
diş damak ünsüzü
tömengi jaq
alt çene
til aldı dawıstısı / jiñişke dawıstı
ince ünlü
tuyıq buwın
kapalı hece
uyañ dawıssızdar / dıbıstar
uyañdanuw / uyañğa aynaluw yumuşak / tonlu / sedalı / ötümlü ünsüzler ötümlüleşme / sedalılaşma
U uyañ dawıssız dıbıstar yumuşak / tonlu / sedalı ünsüz sesler
uyañğa aynaluw sedalılaşma, tonlulaşma, ötümlüleşme
Ü
ündesüw / ündestik
uyum
ündi dawıssız
akıcı ünsüz
ündestik zañı
kalınlık – incelik uyumu, ünlü uyumu
ündi dawıssız dıbıstar
akıcı ünsüzler( m, n, ñ, r, l, y, w)
ündi
ünlü, sesli
ünsiz
ünsüz, sessiz
V
velyar fonema
art damaksıl fonem,
vibratsiyalıq fonema
titreşimli fonem ®
ses
vibratsiya
titreşim, titreşme
vokalizm
ünlü sistemi
2. ŞEKİL BİLGİSİ( MORFOLOGİYA / MORFOLOJİ) İLE İLGİLİ TERİMLER
A
abstraktlı atawlar
soyut isim
anıqtawış
niteleyici( sıfat veya zarf)
abstraktlı zat esim
bk. abstraktlı atawlar
arnawlı keler şaq
gelecek zaman, niyet ifade eden gelecek zaman
adamzat esimderi
cins ve özel isim
aşıq ray
bildirme kipleri
adektivtenüw
sıfata dönüşme
ataw
yalın durum
adverbiyaldanuw
zarfa dönüşme
ataw septik
yalın hal
affiks / qosımşa / jurnaq
ek
ataw septigindegi esim
yalın isim
allomorf
alomorf / değişken
attributivtik esimdik
topluluk zamiri