EURASIAN EDUCATION №3 2015 | Page 34

¹ 3 ( 3 ) 2015 LINGUISTICS
palatal fonema
ön damak sesi
progressivtik
ilerleyici benzeşme
assimilyatsiya
palataldıq attraktsiya
bk . ezüw ündestigi
proteza
1 . başta / ön seste ünsüz türemesi ; 2 . başta ünlü türemesi .
prepalatal fonema
damak sesleri
R
reduktsiya
orta hece ünlüsünün
regressivti dissimilyatsiya
gerileyici aykırılaşma
düşmesi
regressivti assimilyatsiya
gerileyici benzeşme
ritmikalık ekpin
vurgu , ritmik vurgu
S
salğastırmalı / salıstırmalı
kıyaslamalı /
somatikalıq fonetika
akustik ses bilgisi
fonetika
karşılaştırmalı ses bilgisi
säykestik özgeris
bk . iygerüwsiz özgeris
sonar dıbıs
ötümlü ses
singarmonizm
ünlü uyumu
söz aldı qosımşası /
ön ek
prefiks
sinkroniyalıq /
tasvirî ses bilgisi
spontandıq özgeris
bk . iygerüwsiz özgeris
sıypattamalı fonetika sıypattamalı fonetika
32 bk . sinkroniyalıq fonetika süzilmeli fonema sızıcı fonem
Ş
şuğıl dawıssız
patlayıcı ünsüz
T
tamaq / tañday
damak , boğaz
til artı dawıssızı
arka damak ünsüzü / damak ünsüzü
tamaq quwısı
damak boşluğu
til artı ñ dawıssızı
arka damak n ’ si ; geniz n ’ si ; nazal n
tañday /
bk . tamaq
til ortası / til artı
ön damak
tarıluw
daralma
til-tis dawıssızı / tañdaytis
diş eti ünsüzü
dawıssızı
tarihiy fonetika
tarihi ses bilgisi ,
til ündestigi
ses uyumu
artzamanlı ses bilgisi
tarihiy fonetika
tarihî gramer
tis arası dawıssızı
peltek diş ünsüzü
tınıs müşeleri
solunum organları
tis dawıssızı
diş ünsüzü
til aldı
ince sıra , ön damak
toğıspalı ıqpal
karşılıklı benzeşme
til artı
kalın sıra , arka
tolıq assimilyatsiya
tam benzeşme
damak
til aldı dawıssızı
diş damak ünsüzü
tömengi jaq
alt çene
til aldı dawıstısı / jiñişke dawıstı
ince ünlü
tuyıq buwın
kapalı hece
uyañ dawıssızdar / dıbıstar
uyañdanuw / uyañğa aynaluw yumuşak / tonlu / sedalı / ötümlü ünsüzler ötümlüleşme / sedalılaşma
U uyañ dawıssız dıbıstar yumuşak / tonlu / sedalı ünsüz sesler
uyañğa aynaluw sedalılaşma , tonlulaşma , ötümlüleşme
Ü
ündesüw / ündestik
uyum
ündi dawıssız
akıcı ünsüz
ündestik zañı
kalınlık – incelik uyumu , ünlü uyumu
ündi dawıssız dıbıstar
akıcı ünsüzler ( m , n , ñ , r , l , y , w )
ündi
ünlü , sesli
ünsiz
ünsüz , sessiz
V
velyar fonema
art damaksıl fonem ,
vibratsiyalıq fonema
titreşimli fonem ®
ses
vibratsiya
titreşim , titreşme
vokalizm
ünlü sistemi
2 . ŞEKİL BİLGİSİ ( MORFOLOGİYA / MORFOLOJİ ) İLE İLGİLİ TERİMLER
A
abstraktlı atawlar
soyut isim
anıqtawış
niteleyici ( sıfat veya zarf )
abstraktlı zat esim
bk . abstraktlı atawlar
arnawlı keler şaq
gelecek zaman , niyet ifade eden gelecek zaman
adamzat esimderi
cins ve özel isim
aşıq ray
bildirme kipleri
adektivtenüw
sıfata dönüşme
ataw
yalın durum
adverbiyaldanuw
zarfa dönüşme
ataw septik
yalın hal
affiks / qosımşa / jurnaq
ek
ataw septigindegi esim
yalın isim
allomorf
alomorf / değişken
attributivtik esimdik
topluluk zamiri