EURASIAN EDUCATION №3 2015 | Page 33

LINGUISTICS ¹3 (3) 2015 ilgerili ıqpal / progressivtik assimilatsiya interdental fonema ilerleyici benzeşme inlaut iç ses jabısıñqı fonema patlayıcı ünsüz jaq jaq quwısı jalañ dawıstı jartılay assimilatsiya 1. çene; 2. şahıs. avurt tek ünlü yarı benzeşme jartılay aşıq dawıstılar yarı geniş ünlüler jiñişke büyir dawıssızı jiñişke epti dawıssızı ön avurt ünsüzü bk. jiñişke büyir dawıssızı ince ünsüz sesler, ince ünsüzler / konsonantlar (ä, e, I, ü, ö) jiñişke dawıssız dıbıstar dişler arası fonem keñirdek keyindi ıqpal / regressivtik assimilatsiya kirigüw / kirige birigüw / jılısuw kişkene til konsonantizm gırtlak gerileyici benzeşme qabattasuw / geminatsiya qarqındı fonema qarqınsız fonema qatañ qatarlas dıbıs ikizleşme ötümsüz ses ötümlü ses ötümsüz / sedasız / tonsuz sedasızlaşma, tonsuzlaşma, ötümsüzleşme sert / tonsuz / sedasız / ötümsüz ünsüz sert/tonsuz/sedasız ünsüz sesler komşu ses labial dawıstı labial fonema labialdental fonema labialdıq singarmonizm labializatsiya lateral fonema yuvalak ünlü dudak sesi diş-dudak sesi bk. erin ündestigi yuvarlaklaşma avurt sesi metateza monoftong murın joldı dıbıs göçüşme tek ünlü geniz sesi omonim omonim jurnaq eş sesli eşsesli yapım eki palatal davıstı ince ünlü palatal fonema ön damak sesi qatañdanuw / qatañ dıbısqa aylanuw qatañ dawıssız / dıbıs qatañ dawıssız dıbıstar İ iyek iygerüwli özgeris / kombinatorlıq özgeris iygerüwsiz özgeris spontandıq özgeris J jiñişke dawıstı / til aldı dawıstısı jiñişke dıbıs juwandaw juwan dawıssız dıbıstar çene / ses etkilenmesi sonucu ses değişimi ses etkilenmesi olmadan ortaya çıkan ses değişimi ince ünlü juwan dawıstı / juwan dıbıs / til ardı dawıstısı ince ses, ön damak sesi kalınlaşma kalın ünsüz sesler / kalın ünsüzler / konsanantlar (a, ı, u, o) kalın ünlü, kalın ses, art damak sesi juwısıñkı fonema sızıcı fonem K kömekşi dıbıs kömey 1.ulama; 2. kaynaşma kömey dıbısına aynaluw yardımcı ses 1. boğaz; 2. gırtlak, hançere gırtlaksılaşma küçük dil ünsüz sistemi köterilüw bk. aşıluw Q qısañ davıstı qısañ dawıstı dıbıstar qısañ e qısqa dawıstı / kelte dawıstı qonar dıbıs qosındı dawıstı qos erindik / qos erin dawıssızı quwıs L lepsiz lepsiz fonema lepti lepti fonema lingval fonema lingvaldıq attraktsiya / lingvistikalıq singarmonizm M murın joldı ündi murın quwısı O orta til artı dawıssızı P progressivti dissimilyatsiya progressivtik dar ünlü dar ünlüler (ı, i, u, ü) kapalı e kısa ünlü kelime başında ses türemesi ikiz ünlü çift dudak ünsüzü geniz vurgusuz ötümlü ses vurgulu ötümsüz ses dil sesi bk. ezüw ündestigi akıcı geniz sesi bk. quwıs ön damak ünsüzü ilerleyici aykırılaşma ilerleyici benzeşme 31