Ïåäàãîãèêà
¹ 1( 1) 2015
Бұл мақалада орта кәсіптік оқу орындарында білім алушыларға адамгершілік тәрбие беру мәселесі қарастырылған. Сонымен қатар оқушыларға дұрыс тәрбие берудің тиімді жолдары қарастырылған.
ЖАКИПОВА АСЕМ КАСЕНОВНА
" Электротехника коллежді " КМҚК арнайы пәндер оқытушысы
ЖУКЕНОВА ГУЛЬБАРШЫН АМАНГАЛИЕВНА
" Электротехника коллежді " КМҚК шет тілдер оқытушысы
XXI ғасырда қоғам мен мемлекет дамуының ең басты жетістігі- білім мен тәрбие.
Қазіргі қоғамдағы жастар мен жасөспірімдердің рухани-адамгершілік дамуында шешімін таппаған мәселелердің бар екендігі жасырын емес. Мысалы, жас өспірімд ер арасы нда нашақорл ық пен алкоголизмге шалдыққандардың саны, кәмелетке толмаған қылмыс жасаушылардың саны біртіндеп артып келе жатыр. Мұның басты себептерінің бірі- жастар мен жасөспірімдердің арасында адамгершілік құндылықтарының азаюы. Тәрбие мәселесіндегі келеңсіз жағдайларды жою үшін бала тәрбиесімен айналысатын әрбір оқу орны тәрбие кеңістігінің жаңа мод елін жас ап, отбасымен педаго гикалық ұж ымдардың өзара ы нтымақтастығ ын нығай та оты рып, жас жеткінш ектің тұ лғал ық ж етіл уін қамтамасыз етуге көңіл бөлуі керек. Орта кәсіптік оқу ор ындарынд а білім мен тәрбие алып жатқан оқушылардың дені 16-20 жас аралығында, жоғарыда аталған қиыншылықтар осы жас ерекшеліктеріне тән. Кәсіптік білім беру мекемелері оқушылар континентінің өзіндік ерекшеліктері де бар:
- жалпы орта білім және негізгі білім базасында мектептен келген түлектердің жас ерекшеліктері мен аймақтық айырмашылықтарын, түрлі ұжымдық ортадан келгендігін ескеруі қажет;
- көптеген кәсіби оқу-орындарына оқушылар кездейсоқ, өз ықтиярынсыз, ата- аналары ұсынысымен, кәсіп саласынан бейхабар болып оқуға келетіні де кездесіп тұрады;
- кәсіптік оқу орындарына тәртібі нашар, педагогикалық ұжымның құтыла алмай жүрген " қиын " оқушыларын жіберуі мектептер үшін дәстүрге айналғаны жасырын емес;
- кәсіптік оқу орындарында сабаққа қызығушылығы аз, тәртібі нашар, белсенділігі төмен оқушылар да бар. Әлеуметтік ортаның қалыптасуы өте нашар, өзара кикілжің туғызуға бейім, ұнамсыз әрекеттерге үйір оқушылар өзгелерге әсерін тигізеді. Сонымен, кәсіптік оқу орындарына білім мен тәрбие деңгейі әр түрлі ортада қалыптасқан оқушылар келеді. Жоғарыда айтылғандардың бәрін жинақтай отырып, кәсіптік білім саласында төмендегі шарттарды орындау керек:
1. Жеке тұлға, оның біліміне нақты көзқарастың болуы керек; 2. Оқу мен тәрбиелеу үрдісінде жүйелілік, дербестік, бірізділік принциптерді сақтау керек; 3. Тәрбие жұмысы дұрыс жолға қойылуы керек; 4. Педогогтар оқушы бойындағы( сенім, намыс,
Статья посвящена ценностноориентированному подходу в воспитании учащихся профессионально-технических учебных заведений. Авторы делятся собственными опытом воспитательной деятельности.
This article provides the main issues of moral education of students in vocational education institutions. At the same time, describes ways of correct educating for students.
КӘСІПТІК ОҚУ ОРЫНДАРЫНДА
ЖЕКЕ ТҰЛҒА
ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ҚҰНДЫЛЫҚ БАҒДАРДЫҢ
МАҢЫЗЫ
кішіпейілділік сияқты қасиеттердің) адамгершілік қасиеттердің дамуына ықпал етуі керек; 5. Жастар мен жасөспірімдерді тәрбиелеуде жас ерекшелігіне мән беру керек. Қорыта келе, жастар- біздің болашағымыз, қоғамды құрушылар десек, бәсекелестік жағдайында білім мен тәрбиесі, шеберлігі мен рухани адамгершілік кұндылықтары бойынан табылатын жастарды оқытып- тәрбиелеу мәселесі тұр.
Мемлекетіміздің әлем алдындағы абыройын одан әpi асқақтатып, тәуелсіздігін нығайту, елімізде асқақ руханият пен азаматтықты өркендету үшін жас ұрпағымыз ұлттық құндылықтардың қасиеттерінен сусындап өcin, сол игі қасиеттерді өз бойларына дарытып, өміp тәжірбиесінде қолданса, еліміздің өркениетті ел қатарынан табылуына қосқан зор үлесі болар еді.
" Құндылық қасиеттер дегеніміз не? Оның бастау кезі қайда?" деген орынды сұрақтар тууы да мүмкін. Ол үшін жас ұрпаққа " құндылық " деген ұғымның мәнін терең түсіндіре білуіміз керек.
Құндылықтар- тәрбие мен оқытудағы адамгершілікке бағытталған идеялар. Оларға шындық, қайырымдылық, тұлға, бостандық, махаббат, шығармашылық, және т. б. жатады. Құндылықтар құрметтеу, қошаметтеу, қабылдау тәрізді ұмтылысты білдіреді. Құндылықтар сезім арқылы қабылданады, ал сана арқылы оны тусінуге болады. Соның нәтижесінде тұлға құндылықты игереді де, icәрекет етеді.
Осы аталмыш құндылқтардың бастау кезі халықтың мол мұрасында. Ол мұра-халық пайда болғалы онымен бipre жасасып, бipre дамып келе жатқан құнды дүниелер.
Халықтың, тілін, салтын, дәстүрін бойына ciңipген ұрпақ тәрбиелеу үшін ұлттық құндылығымызды бағалай біліуіміз шарт. Әр халық ұрпағының қайырымды да адал, әділ де ер жүрек, үлкенді құрметтеп, кішіге қамқор, ар-
81