POLITIČKE INSTITUCIJE I TIJELA
II . OSTALI POSTUPCI
1 . Postupak usvajanja budžeta 1.1 . Uvodne napomene
Gledajući iz ugla zakonodavnog postupka , usvajanje budžeta većina smatra posebnim postupkom .
Prema originalnom rješenju , Savjet je dugo bio u dominantnom položaju u odnosu na pitanje budžeta – on je usvajao budžet , a tim povodom je Parlament imao samo konsultativnu ulogu . Štaviše , postupanje Savjeta nije bilo uslovljeno formalnim prijedlogom budžeta koji je davala Komisija . U praksi , ovo je podrazumijevalo da je budžet pripremala Komisija , ali je njegov nacrt utvrđivao Savjet i potom tražio mišljenje Parlamenta .
Tokom 70-tih situacija počinje da se mijenja , a u nastojanju da iznađu optimalno rješenje povodom usvajanja budžeta , Parlament , Savjet i Komisija tokom 80-tih zaključuju poseban sporazum , 559 koji je svojevrsna anticipacija postupka usaglašavanja , odnosno već pominjane treće faze ili trećeg čitanja u postupku usvajanja komunitarnih propisa . Štaviše , postupak usvajanja budžeta je prvi postupak u kojem je Evropski parlament dobio “ posljednju riječ ”, odnosno u okviru kojeg je njegov saodlučujući status naspram Savjeta potvrdio Evropski sud . 560
Prvi ugovor o pitanjima budžeta iz 1970 . godine , 561 uz ostalo , uvodi razlikovanje između obaveznih i neobaveznih izdataka Zajednice , pri čemu ovi prvi obuhvataju izdatke proistekle neposredno iz Ugovora , odnosno akata donesenih na osnovu njega – svojevremeni čl . 203 ( 4 ) i ( 9 ). 562 Istovremeno , Parlament se nesposredno uključuje u postupak usvajanja budžeta , ali mu ne daje odlučujuću riječ u segmentu neobaveznih izdataka . 563 Parlament dobija značajnije mjesto i u kontekstu budžetske razrješnice Komisije , budući da odluku o tome sada donose zajednički Parlament i Savjet .
559
Zajednička izjava od 30 . juna 1982 , OJ C 194 / 82 .
560
Slučaj 34 / 86 ( 1986 ) ECR 2155 . Vidi i Usher , 1998 ., str . 122 – 123 .
561
Ugovor od 22 . aprila 1970 ., stupio na snagu 1 . januara 1971 . I ovim povodom je moguće koristiti izraz “ sporazum ”, ali tragom često korištene engleske verzije “ Treaty ”, sa jedne strane , i potrebe da se nagovijesti razlika vis-à-vis ostalih međuinstitucionalnih sporazuma (“ Agreements ”), sa druge , izgleda da je ovim povodom bolje govoriti o “ ugovoru ” o pitanjima budžeta .
562
Vidi i čl . 78 ( 4 ) UC , i čl . 177 ( 4 ) EA .
563
Vidi detaljnije kod Kapteyn / VerLoren van Themaat , 2008 ., str . 384 . Vidi i Rodin , 1990 ., str . 164 .
188