Sayfa 93
1940’LARDAFAŞİZME KARŞI ŞİİRLE
BARİKATLAR KURAN ŞAİR: ARİF DAMAR
20 Ekim 2010 günü sonsuzluğa
uğurladığımız 1940 kuşağının özgün ve
şiirini geliştirme imkânı bulabilen şairi Arif
Damar, 1951 yılında bir şiiri nedeniyle
gizli örgüt üyesi olma suçundan
tutuklandı. İki yıl hapis yattı. Arif Damar’ın
şiiri, sanat anlayışındaki değişime bağlı
olarak iki döneme ayrılır. İlk dönemini
1940-1956 yılları arasında “Arif Barikat”
adıyla sosyalist gerçekçi çizgide yazdığı
şiirler; ikinci dönemini ise, 1956’dan
günümüze sanat kaygısını daha öne
alarak yazdığı şiirler oluşturur. Kavgacı
ama barışçıl ve insancıl yanı ağır basan,
dil öğelerini ve biçim kaygısını elden
bırakmayan bir şiir kurmaya yöneldi.
Sonraları İkinci Yeni şairlerinin yanında, imgeye ağırlık veren, biçim ve dil araştırmalarına girmiş
bir şair olarak göründü. Bu yönüyle 1940 kuşağından ayrıldı. 1956 sonrası şiirlerinde geçirdiği
iki dönemin özelliklerine dikkat çeker. Behçet Necatigil'in saptamasıyla “Toplumsal içeriği
yoğun; dilde, biçimde yoğun, titiz” şiirleriyle tanındı.
Arif Damar’ın dünya görüşü ya da şiirinin içeriği değişmemiş; ancak, sanatı algılayış biçiminde
büyük değişiklik olmuştur. Sanatçı, şiirinin içeriği kadar biçimine, üslûbuna ve imgeye de ağırlık
vermeye başladı. Bu tutumuyla, yalnız duyguların değil, her türlü düşüncenin de şiire konu
olabildiği Tanzimat sonrası şiirimizde, düşüncelerin sanatın işlevine ve ruhuna uygun olarak
estetik sınırlar içinde nasıl ele alınması gerektiğinin en güzel örneklerinden birini verdi.
Devrimci mücadelenin yükseldiği, işçi sınıfının eylemleriyle düzeni sarstığı 70’li yıllarda “Ölüm
Yok ki” kitabında topladığı şiirleriyle devrimci şiirin en güzel örneklerini verdi. Geniş, zengin,
evrensel bir şiirle akrabalık kurdu; bu kalabalık içinde her durumda yalınlığıyla, dupduru diliyle
ve “ölüm yok ki!” diyen hayat yanlısı kararlılığıyla tanındı. Şükran Kurdakul, O’nun şiirde
ulaştığı aşamayı şu sözlerle saptıyordu: "Yüksek sesle okunacak coşkun söyleyişler yerine öz
yönünden toplumsallığı yitirmeyen, değişik duyarlılıklara açılan temiz, etkili, kendine özgü
buluşlara ve imge gücüne F