ekil 1. Kemik Pelvis Üstten Görünü.(Sobotta-Becher.Atlas der Anatomie des
Menchen.1.Tell.Ed.dr.Med
2
J
Sobotta
O.Ö.
Prof.Dr.
Med
Ürojinekolojide Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Etphil.H.Becher.Urban&schwarzenberg-Münschen.Berlin.Wien 1967. p.181)
Krista iliaka
Sipina iliaka anterior
superior
Korpus osis ilium
Eminensiya iliopektinea
Korpus osis pubis
Pubis kemiği üst kolu
Eklem yüzeyi
Korpus osis iski
Spina osis iski
Korpus osis iski
Eklem yüzeyi
Pubis kemiği alt kolu
Ramus osis iski
Şekil 2. Os Koksa (Sobotta-Becher. Atlas der Anatomie des Menchen. 1. Tell. Ed. dr. Med J Sobotta O. Ö. Prof. Dr. Med
Etphil. H. Becher. Urban & Schwarzenberg-Münschen. Berlin. Wien 1967. p. 127)
Sakrum, beş sakral vertebranın birleşmesi ile oluşur ve beşinci lumbar vertebra bazen sakruma yapışıktır.
“Sakralizasyon” denilen vertebraların birleşmesi ile oluşan bu yapı tek bir kemik olarak da algılanabilir. Bir tabanı,
bir apeksi ve iki lateral parçası vardır. Pelvik ve dorsal yüzleri söz konusudur. Taban yukarıdadır ve fibrokartilaj bir
diskle 5. vertebra ile eklem yapmıştır. Lateral parçalarını oluşturan kanat yapıları iliak kemiklerle eklem yapmak
üzere iki yana uzanırlar. Gövdenin ön üst kısmı promontorium olarak isimlendirilir ve 5. lumbar vertebra ile
birlikte sakro-vertebral açıyı oluşturur. Sakrumun pelvis yüzü konvekstir ve lateral parçalar, sakral vertebraların
transvers çıkıntılarının füzyonu ile oluşur. Bu yapı dorsalde kabarık bir hat meydana getirir.
Dört bazen beş koksigeal vertebranın birleşmesi ile koksiks kemiği meydana gelir. 2., 3. ve 4. vertebra füzyona
uğrar ve birinci ile fibrokartilaj bir eklem yapar.
Ilium, koksanın kanata benzeyen bir üst kısım ve bir gövde kısmından oluşur. Gövde asetabulumun üst kısmını oluşturur ve iskium ve pubis ile birleşir. İç yüzü konkav, geniş bir alandır. Iliak fossanın alt iç kenarında linea
arkuata yer alır ve ön tarafta iliopektineal eminenste sonlanır. Linea arkuata, arkada sakrum kanadının ön bölümü
ile önde pekten osis pubis ile devam eder.
Iliumun lateral kısmında, anterior, posterior ve interior gluteal çizgiler yer alır. Kemiğin üst kenarı krista iliaka
olarak bilinir ve bunun üzerinde spina iliaka anterior ve posterior yer alır. Iliumun ön sınırı spina iliaka anterior
inferiordur. Arkadaki önemli yapılar spina iliaka posterior superior ve inferior ile insizura iskiadika majordur. Alt
kenar asetabulum yapısına katılır.
Iskium gövde alt ve üst ramuslar ve bir tuberositasdan oluşur. Gövde asetebulumu oluşturmak üzere ilium
ve pubis ile birleşir. Üç yüzü vardır: 1-Ilium ile devam eden ve küçük pelvisin lateral duvarının posterior kısmını
oluşturan iç yüz. 2-Asetebulum yapısına katılan dış yüz. 3-Asetebular kenar ve posterior kenar arasında kalan
posterior yüz. Bu yüz konveks yapıdadır. Posterior kenar ilium ile birlikte insizura iskiadika majorun kemik kenarını oluşturur. Superior ramus iskium gövdesinden aşağı doğru uzanır ve yaklaşık 90 derecelik bir açı ile inferior
ramus ile birleşir. Inferior ramus da ileri doğru uzanarak pubisin inferior ramusu ile birleşir, arkus pubisi oluşturur
(Iskiopubik arkus).
Pubis bir gövde ile üst ve alt ramustan oluşur: Gövde asetabulumun yapısına katılır. Üst ramus medialde karşı
taraf ile birleşerek simfiz pubisi oluşturur. Bu eklem sinartrodial bir eklemdir. Superior pubis ramusun üst medial
yüzeyinde pectineal çizgi veya cooper’s ligamanı uzanır (Şekil 3).
Ayakta duran kadında, pubis senfizi ve anterior superior iliak spina aynı düzlemdedir. Bu intraabdominal basıncı ve pelvik yapıları pelvis kemiklerine yönlendirerek, pelvis tabanını oluşturan kas ve fasyalarının yük altında
kalmasını önlemektedir.