SAĞLIK VE HEMŞİRELİK BİLİŞİMİ
GİRİŞ
Günümüzde, sağlık alanında toplanan veri ve bilgi miktarı her geçen gün büyük bir hızla artmaktadır. Bu artışta teknolojinin gelişmesi ile yapılan ölçüm, görüntüleme ve analizlerin önemli etkisi vardır. Yanı sıra, sağlık hizmeti alan bireylerin daha bilgili ve yüksek beklenti içinde olması da sağlık hizmetlerinin sürekli, etkin ve entegre bir biçimde verilmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu çerçevede sağlık alanında daha kaliteli hizmet verilebilmesi için hızla artan verinin doğru yönetilmesi büyük önem taşır. Diğer bir ifade ile, sağlık alanında gerekli verilerin toplanması, kullanılması ve paylaşılması büyük öneme sahiptir. Çeşitli ülkeler sağlık hizmetlerinde kaliteyi artırmak, erişim ve hizmet sunumunu geliştirmek için sağlık hizmet yapılanmalarında değişikliklere gitmiş, bilgi teknolojilerine daha fazla önem vermiş ve bilgi işleme yöntemlerinin kullanımını artırmışlardır( Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi Eylem Planı, 2004).
Ülkemizde de özellikle son yıllarda yoğun bir biçimde kullanılan bilgi teknolojileri ile sağlık hizmet ve bakım faaliyetlerinin sistematik bir yapı ile doğru yere ve kişiye en kısa sürede ulaştırılması sağlanmıştır. Bu gelişmeler, bireyi odak alan, bilgisayara dayalı, gerektiğinde kolaylıkla ulaşılabilecek elektronik sağlık kayıtlarını sağlık bilgi sistemlerinin çekirdeği haline getirmiştir. Bu gelişime paralel olarak, bilgi teknolojileri ve elektronik sağlık kayıtları kavramları ile birlikte, tıbbi hataların önlenmesi ve azaltılması, kaynak kullanımının iyileştirilmesi ve bilgi güvenliğinin artırılmasını amaçlayan sağlık bilişimi, tıp bilişimi ve hemşirelik bilişimi kavramları önem kazanmıştır. Bu bölümde ilgili kavramlara genel bir bakış sunulmuştur.
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
Bilgi teknolojileri terimi, bilginin toplanmasını, işlenmesini ve saklanmasını, herhangi bir yere iletilmesini, herhangi bir yerden bu bilgiye erişilmesini elektronik vb. yollarla sağlayan teknolojiler bütünü olarak tanımlanır( Türk Dil Kurumu, 2014). Bir sağlık kurumunda hizmetin verimliliğini arttırmak, etkili ve yüksek kalitede bakım vermek için bilgi teknolojilerinin ve sistemlerinin kullanılması önemlidir. Sağlık hizmetlerinde bilgi teknolojilerini kullanarak, hizmet ve bakım faaliyetlerinin sistematik bir yapı ile doğru yere ve kişiye en kısa sürede ulaştırılması sağlanmaktadır. Bilgi teknolojileri sağlık bilgisinin paylaşılmasına, hasta / sağlıklı bireyin tedavi ve bakım hizmetlerinin desteklenmesine, sağlık bakım hizmetlerinde kalitenin artırılmasına, hizmetlerin değerlendirilmesine, ölçülmesine ve bakım maliyetlerinin kontrol edilmesine de olanak sağlamaktadır. Yanı sıra, bilgi teknolojileri ile toplanan bilgilerin bireye özgü tutulması ve yaşam boyu saklanması, tüm sağlık bilgi sistemlerinin birbirleri ile bütünleşmesi, sağlık bilgilerinin güvenli bir şekilde korunması, sağlık bilgilerinin tüm sağlık kuruluşları ve çalışanlar arasında paylaşılması kolaylaşmaktadır. Diğer bir anlatımla, sağlık sektö-
17