BÖLÜM 1 • 17 Kadın Sağlığına KONJENİTAL Genel MUSKÜLER Bakış TORTİKOLLİS 249
17 KONJENİTAL MUSKÜLER TORTİKOLLİS
Yrd . Doç . Dr . Gönül Acar
Giriş
Tortikollis terimi ‘ twisted ’ ve collis ’ ( bükülmüş boyun ) kelimelerinden türetilmiştir . Sternokleidomastoid ( SKM ) kasının tek taraflı kontraksiyonu başın aynı tarafa lateral fleksiyona gelmesine ve yüzün diğer tarafa rotasyona gelmesine neden olur ( Resim 1 ). İlk olarak 1912 ’ de Tubby konjenital veya edinsel bir deformite olarak tanımlanmıştır . Konjenital Müsküler Tortikolis ( KMT ), konjenital kas iskelet sistemi anomalileri arasında en sık gözlenen konjenital kalça dislokasyonu ve pes ekinovarus deformitesinden sonra üçüncü sıradadır . En sık etyolojik neden KMT dir . Etyolojisinde ters doğum , gecikmiş sezaryan , ikiz doğum , zor ve komplike doğum hikayesi vardır . Sağ tarafta tortikolis görülme sıklığı daha fazladır . Literatürde insidansı % 0.4 ile 1.9 arasında değişen oranlarda bildirilmektedir . Etyolojisinde % 30-60 oranında zor doğum saptanmıştır . Olguların üçte birinde sternokleidomastoid kası içinde kitle bulunmaktadır ( Resim
2 ). Tanı çocuğun boynunu eğri tutma öyküsü ve klinik olarak değerlendirmesiyle konulur . Ultrasonik değerlendirme ile kas içinde kitle olan olgularda kitle büyüklüğünün tespit edilmesi diagnostik ve prognostik açıdan yararlıdır . KMT başın yana yattığı tarafa göre adlandırılır . Örneğin sol tortikollis ’ te baş sola yatmış , sol omuz kulak mesafesi azalmış , yüz ise sağa dönmüştür . Konjenital Musküler Tortilollisin 1-SKM kas içinde tümör olan , 2-tümörün olmadığı kasın sert ve kısa olduğu ve 3-postüral olmak üzere 3 tipi vardır . KMT ’ ye bağlı boynun pozisyon bozukluğu uzun süre devam ederse Plagiosefaliye ve yüzde kalıcı yapısal değişikliklere neden olabilmektedir . Çocuklarda boynu eğri tutmaya neden olan iskelet deformiteleri , oküler bozukluklar ve gastroözefegal reflü gibi nedenler de boynun eğri tutulmasına neden olduğu için tortikolis yaratan başka hastalıkların ayırıcı tanısı yapılmalıdır . Başlangıçta tedavi fizyoterapidir . Tedavisine erken başlanan bebekler daha kısa sürede iyileşir . Pozisyonel tortikolis
249