Eğri Minare / Aksaray
Ke ş f-i Kö ş e
Asiye Eroğlu
Ervah hakkındaki en önemli bilgiyi Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde verir:
“Bu şehirde yedi binden fazla büyük evliyanın yattığı söylenmektedir. Dâru’l-
Ervâh denilen bu yere nice defalar nur inmiştir. Üzüntülü olan bir kimse burayı
ziyaret etse üzüntüsü gider." demektedir.
EĞRİ (KIZIL) MİNARE
Türk-İslam dünyasının dünya kültür tarihine kazandırdığı birçok hazine ve
değer vardır. Bunlardan birisi de Selçuklu diyarı olan Aksaray’da bulunan Eğri
Minare’dir. XIII. yüzyıl Anadolu Selçuklu eserlerinden olan Eğri Minare,
Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın babası Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev
tarafından 1221-1236 yıllarında yaptırılmıştır.
Selçuklu mimarisinin en önemli eserlerinden biri olan Eğri Minare, 3.11
derece eğik oluşundan dolayı "Eğri Minare", kırmızı tuğlalarla yapıldığı için de
"Kızıl Minare" olarak adlandırılır. Tek şerefeli olup yüksekliği yaklaşık 36
metredir. Minarenin inşasında horasan harcı kesme taş ile kırmızı tuğlalar,
süslemesinde ise çini kullanılmıştır.
Rivayete göre minarenin sonradan eğilmediği, bunun bilinçli olarak
yapıldığı ve yapanın ustalığını göstermek için bu yola başvurduğu
söylenmektedir. Söylentilerin doğru olup olmadığı tartışılsa da zarif ve güzel
eser Selçuklu döneminden bu yana varlığını korumaktadır. Tarihi Eğri
Minare’nin hemen bitişiğinde bulunan Keyhüsrev Camii’si 1883 yılında
yıkılmış, 1937 yılında yapılan tadilat ve onarımlar nedeniyle özelliğini
yitirmiştir.
Günümüzde ayakta sadece Eğri Minare kalmıştır. Ön cephesinde birbirine
kemerlerle bağlı beş bölümlü bir cemaat yeri bulunan caminin üzeri basit bir
çatı ile kapatılmıştır. Yaklaşık 800 yıldır ayakta duran ve sağlam bir şekilde
günümüze kadar ulaşan Eğri Minare, mimari özelliği ile dünyanın en önemli
tarihi yapılarından biri olarak kabul edilmektedir.
22