dil ve konuşma bozukluğu
rehberlik servisi bilgilendirme serisi 3 ) KONUŞMA SESİ BOZUKLUKLARI
Konuşma Sesi Bozuklukları ( KSB ), konuşma seslerini üretmede , algılamada ve / veya dili kurallarına uygun bir şekilde kullanmada yaşanan güçlükler sonucu konuşma anlaşılırlığının etkilenmesidir . KSB , nedenlerine ve sahip olunan özelliklere göre sınıflandırılmaktadır . Bu kitapçıkta KSB ’ nin alt başlıkları olan artikülasyon bozukluğu , fonolojik bozukluk ve çocukluk çağı konuşma apraksisi ele alınacaktır .
Artikülasyon bozukluğu , konuşma seslerinin çıkartılış yeri , biçimi , hızı , zamanlaması ve basıncının hatalı üretiminden kaynaklı bir KSB ’ dir . Fonolojik bozukluk , seslerin dil içindeki dağılımını belirleyen kuralları edinememeden kaynaklı bir KSB ’ dir . Çocukluk çağı konuşma apraksisi ( ÇÇKA ), konuşma organlarının ( dil , dudak , damak vb .) kas yapısında herhangi bir sorun olmamasına rağmen konuşma organlarının konuşma üretimi için gereken sıralı hareketlerin motor planlanmasının ve programlanmasının yapılamamasından kaynaklı gelişimsel bir KSB ’ dir . Artikülasyon bozukluğu olan çocukların işitsel ayırt etme becerileri fonolojik bozukluğu olan çocuklara göre daha iyidir . Artikülasyon ve fonolojik bozukluğu olan çocuklar ünlü sesleri doğru bir şekilde üretirken ünsüz sesleri hatalı bir şekilde üretir , yetişkin hatalı üretilen ses için model olduğunda çocuk her taklit denemesinde doğru üretime yaklaşır ya da hatalı üretimi sabit kalır ve bu çocukların konuşmasında vurgu ve tonlama normaldir . ÇÇKA bulunan çocuklar hem ünlü hem ünsüz sesleri hatalı bir şekilde üretebilir , yetişkin hatalı üretilen ses için model olduğunda ÇÇKA bulunan çocuk her taklit denemesinde doğru üretimden uzaklaşır , hatalı ürettiği sesleri bazen doğru üretebilir , hatalı üretimleri tutarsızdır ve bu çocukların konuşmasında vurgu ve tonlama bozulur .
KONUŞMA SESİ BOZUKLUĞUNU GİDERMEK İÇİN ÖNERİLER
Çocuğunuzda KSB varsa ;
• Çocuğunuzun hatalı ürettiği sözcüğü doğru bir şekilde ifade ederek ona doğru model olunuz ( Örneğin çocuğunuz “ moy bayon ” dediğinde siz “ Evet , mor balon . Mor balon uçuyor .” şeklinde tekrarlayın .)
• Çocuğunuzun konuşmasını bölmeyin ya da sürekli olarak düzeltmeyin ,
• Çocuğunuzun yaptığı ses hataları hem siz hem çevreniz tarafından alay konusu edilmemeli ya da bu ses hataları sevimli bulunarak pekiştirilmemelidir .
şehit orhan sürmen ilkokulu
4