dil ve konuşma bozukluğu
2 ) DİL BOZUKLUKLARI
rehberlik servisi bilgilendirme serisi
Bir çocuğun başkalarının söylediklerini anlamakta ( alıcı dil ) veya duygularını , düşüncelerini yeterli düzeyde sözel olarak aktarmakta ( ifade edici dil ) yaşadığı güçlük dil bozukluğu olarak adlandırılmaktadır .
RİSK GRUBU
Çocuğunuz 3-5 yaş aralığında ve aşağıda belirtilen özellikleri taşıyorsa Gelişimsel Dil Bozukluğu açısından risk altında olabilir : - Geç konuşmaya başlamak - Söylenilenleri anlamakta zorlanmak - Kısa ya da dil bilgisel olarak hatalı cümleler kurmak - Komutları yerine getirmede zorlanmak - Düşüncelerini ifade etmek için gerekli sözcükleri bulmada problem yaşamak
Gelişimsel dil bozukluklarının müdahalesinde amaç ; çocukların sözcük dağarcığını güçlendirip bu sözcükleri doğru bağlamlarda kullanabilmesini , edinemediği dil bilgisi kurallarını edinmesini , anlatım becerilerini geliştirmesini ve sosyal iletişimsel becerileri kazanabilmesini sağlamaktır . GDB olan çocukların söz öncesi dönemde ( 0-12 ay ) tipik gelişim gösteren akranlarına göre dili anlamada , verilen komutları yerine getirmede daha fazla zorlandıkları , daha az jest kullandıkları bilinmektedir . GDB olan çocuklar , 2 yaşında 50 ’ den az anlamlı sözcük bilgisine sahiptir , konuşma sırasında ikili birleşimleri ( Örneğin anne gel , mama ver ) yapamazlar . GDB bulunan çocuklar üç yaşına geldiklerinde 3-5 sözcüklü cümle kuramazlar , sözcüklere uygun yapım ve çekim eklerini ekleyemezler . Dört yaşına geldiklerinde ‘ neden , nasıl , niçin ’ sorularına basit cevap veremez , dinledikleri kısa bir öyküyü anlatamaz , karmaşık komutları yerine getiremezler . Dil becerilerindeki bu özelliklere ek olarak mevcut durum GDB bulunan çocukların sosyal becerilerini de etkilemektedir . Bu çocukların akranlarından daha çok öğretmenleri ile iletişim kurdukları ; oyunları takip etmede , katılım sağlamada zorlandıkları gözlenmektedir .
DİL BOZUKLUĞUNU GİDERMEK İÇİN ÖNERİLER
Dil bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarını konuşmaya zorlamaları sıklıkla gözlenen bir tutumdur . Ebeveynlerin talepleri çocuğun kapasitesinin üstündedir . Bu durumda çocuğun kaygı düzeyi artar , ya öfkelenip saldırgan bir tutum sergiler ya da üzülüp çekingen bir tutum sergiler . Bu nedenle çocuklar konuşmaya zorlanmamalıdır . Yapılan araştırmalar çocuklarında herhangi bir dil problemi bulunan ebeveynlerin , çocuklarında herhangi bir dil problemi bulunmayan ebeveynlere göre çocuklarıyla daha az konuştuğunu göstermektedir . Bu nedenle ;
• Çocuğunuzla sürekli çocuğunuzun dil düzeyine uygun konuşun .
• Çıkardığı seslere tepki vermeyi ihmal etmeyin .
• En erken dönemlerden itibaren onunla onun istediği oyunu oynayın ve ısrarcı olmayın .
• Iletişim kurduğu zaman ona yönelin ve sorduğunuz bir soruya cevap vermesi için gerekiyorsa 5- 10 saniye kadar bekleyin .
• Gün içinde kendi yaptığı şeyleri , hissettiklerini , tecrübe ettiklerini ona anlatın .
• Ona hikâyeler okuyun ve size geri anlatmasını teşvik edin .
• Sözlerini genişletin , örneğin “ araba ” için “ aba ” derse “ evet bu bir araba ” şeklinde cevap verin .
• Gramer hatalarını eleştirmeyin , yalnızca doğru model olun .
3 şehit orhan sürmen ilkokulu