567
• Volbloedtelersgenootskap van SA Tel: 011 323 5700 www.tba.
co.za
• Trotteurs Francais-telersgenootskap van SA Tel: 031 314 1680
• Walliese Poniegenootskap van SA Tel: 083 788 2503 www.wpcs.
co.za
10. Bokke
• Angora-bokke Tel: 049 836 0140
• Kalahari Red Club Tel: 051 553 0895 www.kalaharired.net
• Boerboktelersgenootskap Tel: 051 553 0895 www.boerboksa.
co.za
• SA Melkboktelersgenootskap Tel: 051 410 0954 www.milkgoats.
co.za
• Savannaboktelersgenootskap van Suid-Afrika Tel: 051 553 0895
11. Varke
Rasse sluit in Chester Wit, Duroc, Groot Swart, Groot Wit, Hampshire,
QM Hamline, Pietran, Robuster, SA Landras en Welsh. Skakel die
Varktelersgenootskap van Suid-Afrika by 051 410 0958. ’n Lys van hul lede
en ander inligting verskyn op hul webblad by www.studbook.co.za.
navorsing om beter en doeltreffender beeste te produseer. Besoek www.
stockmanschool.co.za.
14. Publikasies en webtuistes
• Baie telersgenootskappe in Suid-Afrika publiseer ’n jaarblad. Kontak die
betrokke genootskappe of verenigings vir meer inligting.
• Besoek die webwerwe wat vroeër in hierdie hoofstuk genoem is, bv.
www.studbook.co.za en www.breedplan.co.za. Kry ’n omvattende lys
van diererasse by www.sasas.co.za/about-animal-science.
• Die Varktelersgenootskap het in 2011 ’n CD uitgereik oor die varkrasse
van Suid-Afrika. Die CD bevat relevante en bygewerkte inligting oor
die oorsprong van die varkrasse, hulle geskiedenis in Suid-Afrika en
hulle rasstandaarde. Moderne en klassieke foto’s/kunswerke beeld
elke ras uit, terwyl funksionele doeltreffendheid ook bespreek word.
Die CD kan by die Varktelersgenootskap in Bloemfontein bestel word.
Skakel 051 410 0900 of skryf aan [email protected].
• www.agriwiki.co.za bevat inligting oor die verskillende diererasse.
• Die webadres van die Internasionale Komitee vir die Registrasie van
Diere (International Committee for Animal Recording, ICAR) is www.icar.
org.
• Vind “The A-Z of recognised cattle breeds” by www.squidoo.com/
cattlebreeds.
Promosieartikel: Bonsmara, die maatstaf ras!
12. Ander rasse
• Raadpleeg die hoofstukke wat handel oor gespesialiseerde
veselproduksie (alpakkas) en volstruise.
• Die Africanis-vereniging van Suider-Afrika Tel: 033 343 2699
[email protected] (Raadpleeg die hoofstuk wat oor inheemse rasse
handel).
• Federation of Boxer Cl ubs Tel: 012 664 2156 www.fbcsa.net
• South African Sheep Dog Association (SASDA) www.sasda.
za.net
• United Greyhound Society of SA Tel: 057 899 2464
• Inligting oor ander hond- en katrasse kan op www.sa-breeders.co.za
gevind word.
Die Bonsmara is die enigste ras ter wêreld wat deur ’n goed
gedokumenteerde kruisteelprogram ontwikkel is, met behulp van
objektiewe aantekening van prestasie-data. Visuele evaluasie volgens die
norme vir funksionele doeltreffendheid word steeds streng toegepas.
Daar is ook steeds streng seleksie vir ekonomiese eienskappe soos
vrugbaarheid, melkproduksie, groeivermoë en aanpasbaarheid. Dit het
grotendeels bygedra tot die feit dat Bonsmara trots daarin kon slaag om
die sterkste en mees professioneel geadministreerde beesras in SuidAfrika te word. Bonsmara, die mees prominente beesras in Suid-Afrika,
het tans meer as ’n 120 000 geregistreerde beeste.
Die rol van die Bonsmara
13. Opleiding en navorsing
Kl kursusse word aangebied deur die LNR-Instituut vir Diereproduksie.
Besoek www.arc.agric.za of skakel 012 672 9111.
Daar is besonderhede van die universiteite, die universiteite van tegnologie
en die landboukolleges in die hoofstuk oor landbou-onderwys en -opleiding.
Veeteelt word gedek in grade en diplomas. Sommige kortkursusse word
ook aangebied. Die Sentrale Universiteit van Tegnologie in Bloemfontein
bied byvoorbeeld die volgende kortkursusse aan:
• Kunsmatige inseminasie (beeste)
• Santa Gertrudisbeoordelingskursus
• Dorper-beoordelingskursus
• Simbra-beoordelings-kursus
• Dohne Merino-kursus
Die Universiteit van die Vrystaat bedryf die nagraadse skool vir veeteelt.
Dit is ’n liggaam wat die onderrig van nagraadse studies in Veeteelt in SuidAfrika verteenwoordig. Besoek www.ufs.ac.za/animal – die webwerf van
die universiteit se Departement Vee-, Wild- en Weidingkunde. Die SA
Stamboek werk nouliks saam met die Universiteit van Pretoria.
Die meeste universiteite wat landbougrade aanbied, doen ook navorsing op
die gebied van veeteelt. Nasionale en provinsiale departemente van landbou
is ook betrokke by navorsing in hierdie verband.
Sommige van die maatskappye wat betrokke is, bied opleiding aan as deel
van hul pakkette, byvoorbeeld kursusse in kuddebestuur en prestasieaantekening deur BREEDPLAN en KI-kursusse deur Kanhym en Taurus.
Kursusse wat deur die Rothman Livestock Training Services aangebied word
sluit in KI (beeste en skape), dragtigheidsbewustheid, en embrio-oordrag.
Besoek www.rltsafrica.com of skakel 082 770 0480 of 082 772 1208.
Die LRF-BREEDPLAN Stockman’s School word jaarliks in Oktober by die
Aldam-oord gehou. Vooraanstaande nasionale en internasionale sprekers
bespreek die nuutste produksietegnieke, markneigings, bestuurstelsels en
Die ontwikkeling en toepassing van die Bonsmara-stelsel oor die jare
heen het die ras wetenskaplik gevorm en voorberei vir die sleutelrol om
te voorsien aan die behoeftes van die vleisbeesbedryf. Bonsmara speel
vandag ’n baie belangrike rol in:
• Stoetteling. Bonsmara is ideaal aangepas by Suid-Afrikaanse
omstandighede. Die doel van stoetteling, soos deur Bonsmara
SA gesien, is om aan die behoeftes van die kommersiële mark te
voorsien. Bonsmara voer ook die botoon deur beeste te teel
wat in enige omgewing floreer deur van wetenskaplik gerigte
seleksieprosedures gebruik te maak.
• Kruisteling. Bonsmara-bulle kruis uitstekend met ’n groot
verskeidenheid rasse en tipes. Kommersiële telers wat Bonsmarabulle voortdurend gebruik, sal nie ná die eerste kruising produktiwiteit
prysgee nie. Om die waarheid te sê, Bonsmara is ’n sintetiese ras
wat uitstekend presteer in enige kruisteelprogram.
• Voerkraalprestasie. Die Bonsmara het sy bekwaamheid en gesogtheid
as voerkraalbees bewys. Bonsmaras se voerkraalprestasies is
uitstekend, hulle temperament is ideaal en hoë kwaliteit vleis
word geproduseer. Aangesien Bonsmara ’n uitstekende spier-totbeen verhouding het, vaar karkasse ewe goed op die veld en in die
voerkraal.
Die Bonsmara-stelsel
Die Bonsmara-stelsel is uniek en die streng toepassing daarvan tesame
met effektiewe administrasie is grotendeels die rede waarom die ras
vandag so stewig in die vleisbeesbedryf gevestig is.
Die stelsel is op die volgende vier faktore gebaseer:
• genetiese materiaal – ’n wye genepoel
• doeltreffende masjinerie – die beste genetiese materiaal word
geïdentifiseer en geselekteer
• bekwame bemarking – om die ras doeltreffend te bemark en
bevorder
• toegewyde mannekrag – om alle aspekte van teling te koördineer
Bron: Bonsmara