Die Agri Handboek 5de Uitgawe | Page 554

552 Feitlik alle bokke word lewend bemark. Die bemarkingskanale vir lewende bokke in Suid-Afrika is: • lewende dier-veilings • karkasveilings • verkope uit die hand (kopers koop direk van produsente) • transaksies deur middel van skakeldienste (agente wat mense met ander skakel, maar nie die geld in die proses hanteer nie) • spekulante Bokvleis word tradisioneel hoofsaaklik deur die Moslem- en plaaslike Afrika-groepe van die bevolking geëet. Die Departement van Landbou hoop dat boerbokboerdery en -uitvoere duisende opkomende swart en kleinskaalse boere sal trek. Plaaslike kudde en teelmateriaal is nog te klein om in buitelandse vraag te voorsien. In die Noord-Kaap is ’n gesamentlike inisiatief van die Departement van Landbou, die NOK (kyk opskrif 6) en die Kalahari Kid Corporation daarop gerig om veewagters te omskep in aktiewe deelnemers aan die plaaslike en globale ekonomieë. Die doel van die projek is om die huidige beraamde bokbevolking van oor die 700 000 uit te brei deur beskikbare natuurlike hulpbronne en bemarkingsgeleenthede te benut. Dit sal die mark vir lewendige bokke ontwikkel, die voorsiening van organiese vleis aan groot kleinhandelaars verhoog, en voorsiening maak vir die verwerking van bokvleis vir die uitvoermark en die verwerking van bokvel tot leer. Soek die “Marketing” en “International/Export”-opsies by www. kalaharikid.co.za. voortplanting, groeitempo, karkasgehalte en die vermoë in die omgewing te oorleef sal beloon word. Aangepas uit ’n artikel deur Linda Coffey op http://attra.ncat.org/attra-pub/PDF/ meatgoat.pdf. 5. Nasionale strategie en regeringskontakte Bokke word as ’n prioriteit geïdentifiseer op nasionaal- en provinsiaalvlak. Verwys byvoorbeeld na www.info.gov.za/asgisa, die Accelerated and Shared Growth Initiative for South Africa (AsgiSA). Departement van Landbou, Bosbou en Visserye Direktoraat Diereproduksie Tel: [phone] [email protected] KwaZulu-Natalse Departement van Ekonomiese Ontwikkeling Goat Commercialisation project Tel: [phone] [email protected] Statistieke oor bokke is beskikbaar www.kznded.gov.za op www.daff.gov.za (soek die “Statistics”-opsie onder die “Publications”-kiesopsielys). 6. Belanghebbendes Verenigings 4. Bokvleis Vleisbokke, wat oor die algemeen min aandag nodig het, kan met die minimum addisionele voer (graan) en die minimum skuiling aangehou word. Die belangrikste bestuurskwessies vir ’n suksesvolle vleisbokonderneming is heinings, roofdierbeheer en bemarking. Daar moet ook aandag geskenk word aan voeding en teelveeseleksie. Hoewel bokke maklik grootgemaak word en winsgewend is, is dit nie ’n manier om vinnig ryk te word nie. Soos met enige boerdery, is kennis en vaardighede noodsaaklik om sukses te behaal. Voornemende produsente word aangeraai om nie net oor die onderwerp na te lees nie, maar ook om tyd saam met ’n plaaslike vleisbokprodusent deur te bring en baie vrae te stel. Voordat u vleisbokproduksie aanpak, moet u die marktoestande en beraamde koste ondersoek en ’n voorlopige begroting uitwerk. In sommige gebiede is die koste van grond en voer hoër en dit verhoog die produksiekoste, en op ander plekke waar daar ’n swak vraag na vleis of lammers is, word bemarking self nog moeiliker. Ekonomiese lewensvatbaarheid sal verbeter indien vleisbokondernemings grond gebruik wat reeds besit word, maar nie volledig aangewend word nie, soos bosagtige grond op ’n beesplaas. Indien die finansiële vooruitsigte bemoedigend is en daar besluit word om voort te gaan, is die volgende stap om geskikte heinings op te rig. Huisvesting vir vleisbokke is baie eenvoudig en in ’n gemiddelde klimaat kan dit bestaan uit natuurlike skuilings soos digte bome en bosse of rotslyste. Bokke vereis beskerming teen reën, wind en sneeu. ’n Skuiling naby die plaashuis sal roofdiere afskrik. Vir nagskuiling moet ongeveer 0,5 vierkante meter per bok toegelaat word. ’n Stewige vanghok van ten minste 1,2 meter hoog sal nuttig te pas kom. So ’n vanghok is noodsaaklik wanneer bokke vir ontwurming, inenting, die knip van pote en sortering gehanteer moet word. ’n Klein bokkudde sal talle leerervarings in die eerste jaar of twee inhou, en kan maklik uitgebrei word namate kundigheid verwerf word. Aangesien een ram (mannetjie) maklik 25 tot 50 ooie (wyfies) kan dek, is dit ’n logiese tropgrootte om mee te begin. Die belangrikste is die diere se gesondheid en dit is ’n goeie idee om al die diere by een hoogs aangeskrewe teler te koop, indien moontlik. Ander belangrike aspekte om te ondersoek voordat ’n mens bokke koop, is uiers, tande, spene en algemene liggaamstruktuur. ’n Bok moet nie te vet wees nie en die pels moet gesond en blink wees. Pote, tande en uiers moet gesond wees. Tande is belangrik vir weiding en is ook ’n aanduiding van ouderdom. Ongeag watter ras ook al vir vleisproduksie gekies word, is uitdunning nodig om ’n produktiewe en winsgewende kudde aan die gang te hou. Klem op • Angora Boktelersvereniging Tel: [phone] • Suid-Afrikaanse Boerboktelersvereniging Tel: [phone] www. boerboksa.co.za • Kalahari Red Klub Tel: [phone] • Suid-Afrikaanse Savanna-boktelersvereniging Tel: [phone] • Suid-Afrikaanse Boktelersvereniging Tel: [phone] [email protected] • Suid-Afrikaanse Melkboktelersvereniging Tel: [phone] www. milkgoats.co.za Opleiding en navorsing Dicla Training Centre Tel: [phone] www.diclatraining.com Kursusse word in vleisbokbestuur aangebied. Döhne Agricultural Development Institute Tel: [phone] Eastcape Midlands College Tel: [phone] www.emcol.co.za Opleiding • hoër onderwys en opleiding vir studies vir ’n landboukwalifikasie op NKRvlak 5 ¬– 7 bande • verdere onderwys en opleiding vir studies vir ’n landboukwalifikasie op NKRvlak 1 – 4 bande • vaardigheidontwikkelingspro gramme wat op die landbou gegrond is en relevant is vir ’n volhoubare sektor Kontak mnr. Klasie Claasen vir Navorsing en tegnologiebesonderhede oor landbou- ontwikkeling programme. • navorsing oor die volhoubare bestuur en gebruik van Grootfontein Landbounatuurlike hulpbronne ontwikkelingsinstituut (GADI) Tel: [phone] • navorsing oor veeproduksietegnologieë Faks: 049 8424352 http://gadi.agric.za • ekonomiese navorsing ter voordeel van