185
Misstowwe is óf enkel-elementstowwe óf veel-elementmisstowwe.
Enkel-elementstowwe is produkte wat een van die belangrikste
plantvoedingstowwe bevat Hieronder volg ’n aantal voorbeelde
Plantvoedingstof
Misstof
Stikstof (N)
Ureum
Kalsiumammoniumnitraat (CAN)
Kalksteenammoniumnitraat (LAN )
Fosfor (P)
Enkelsuperfosfaat (SSP)
Driedubbele superfosfaat (TSP)
Kalium (K)
Kaliummuriaat (MOP)
P en K is verkorte vorms: P = P2O5 x 0.44 and K = K2O x 0.83
Veel-elementmisstowwe bevat meer as een van die belangrikste
plantvoedingstowwe. Die syfers wat op ’n kunsmissak gedruk word, gee
die verhoudings van die plantvoedingstowwe aan wat in daardie misstof
voorkom. Hulle word altyd in dieselfde volgorde aangegee. Die eerste syfer
is die verhouding van N, die tweede is die verhouding van P en die derde
,
verwys na die verhouding van K. Hierdie verhoudings word uitgewerk deur
die syfer wat in die verhouding aangegee word deur 9 te deel en dan met
30 te vermenigvuldig, byvoorbeeld, 3.2.4. (30) beteken dat die misstof 10%
N, 6,615% P en 13% K bevat.
(The above information is taken from the Fertiliser Retailing Guide, put out
by the Food and Agriculture Organisation of the United Nations, the Fertiliser
Industry Advisory Committee, Omnia and Yara Specialities).
Die “Wet van die minimum” word hier geïllustreer aan die hand van balies
waarvan die plankies verskillende lengtes het, wat groeibeheerfaktore
voorstel. Dit staan ook as Liebig se Wet bekend. Die baliestorie illustreer
dat sukses gekniehalter word deur die element wat tekortskiet.
Indien slegs een element ontoereikend of ontoeganklik is, word die
optimale resultate nie behaal nie. Om hierdie rede word ’n omvattende
voedingsprogram oftewel ’n “gebalanseerde dieet” aanbeveel.
Watter uitwerking het water op misstowwe in die grond?
Water los die misstowwe op. Die voedingstowwe word deur die grondwater
na die plantwortels gedra. Indien daar nie genoeg water in die grond is
nie, kan die voedingstowwe nie die plantwortels bereik of deur die plant
geabsorbeer word nie.
Kan ’n boer te veel kunsmis toedien?
Oormatige hoeveelhede kunsmis kan gewasse beskadig en opbrengste
verklein. Dit dra ook tot die besoedeling van grond en grondwater
by, en doen dus afbreek aan die beeld van landbou se bydrae tot
bestebestuursprogramme en volhoubare ontwikkeling.
Hoe weet ’n mens hoeveel kunsmis toegedien moet word?
Dit word deur die betrokke grond en die betrokke gewas bepaal. Kleigrond
het byvoorbeeld volkome ander behoeftes as sanderige grond. As jy wil
weet hoeveel kunsmis toegedien moet word, neem ’n grondmonster van u
grond of ’n blaarmonster van een van u plantgewasse en laat dit toets by ’n
landboukundige laboratorium of ’n plek waar grond ontleed kan word om te
toon watter voedingstowwe ontbreek. Hierdie plekke gee ook aanbevelings
oor bemesting. Grondanalise kos minder as R150 per monster. Hierdie geld
sal goed bestee word omdat dit u later duisende kan spaar.
Misstofbehoefte
Sowel oor- as onderbemesting sal u wins beïnvloed. Indien u oorbemes,
sal dit u koste verhoog en ’n negatiewe uitwerking op die omgewing hê, en
indien u onderbemes, sal u opbrengs verminder word en daarmee saam u
inkomste. Twee faktore kan as riglyne dien:
• ’n Grondanalise is noodsaaklik. Neem ’n grondmonster wat
verteenwoordigend van die land is (dus nie net van een plek nie). Die
interpretasie van die analise moet grond- en gewasspesifiek wees.
• Bepaal die teikenopbrengs.
Bekalking
Bekalking moet geensins afgeskeep word nie. Indien die suurgehalte van die
grond te hoog is, word
• die beskikbaarheid van fosfor verminder
• die doeltreffende opname en gebruik van beide water en misstowwe
geïnhibee