40 | BOUWENDNL | April 2017 | ENERZIJDS , ANDERZIJDS Tekst | Jan Willem Kommer
Volgens directeur Economische en Verenigingszaken Joep Rats is de kans groot dat we per 2018 te maken krijgen met private kwaliteitsborging . In plaats van dat de gemeente vooraf toetst of bouwplannen voldoen aan het bouwbesluit , zullen straks onafhankelijke marktpartijen die kwaliteitstoets doen ; tijdens het bouwproces en bij oplevering . Werk aan de winkel voor de bouwers van Nederland dus , want om de kansen te benutten die zich gaan aandienen moeten zij zich wel goed voorbereiden . Maar ook werk aan de winkel voor Bouwend Nederland , want de wet kent nog een paar stevige aandachtspunten .
ENERZIJDS / ANDERZIJDS OVER PRIVATE KWALITEITSBORGING
MEER KWALITEIT MAAR DE
“ Hier vallen vruchten te plukken ”
“ Private kwaliteitsborging maakt een eind aan een kronkel in de wet . Tot nu toe is het zo dat de gemeente vergunning verleent op een ontwerp in een fase waarin dat ontwerp nog helemaal niet definitief is . En waarin het ook niet duidelijk of er uiteindelijk wel volgens het Bouwbesluit is gebouwd . Dat is krom . En het komt het vertrouwen in de kwaliteit van bouwwerken niet ten goede . Door een onafhankelijke kwaliteitsborger uitspraak te laten doen over een gerééd product geef je veel meer zekerheid over de kwaliteit van dat product . Dat is niet alleen positief voor de opdrachtgever , ook bouwers plukken daar de vruchten van . Nu overheerst bij veel mensen nog het beeld van een bouwbranche waar vaak dingen mis gaan , faalkosten torenhoog zijn en de consument altijd de dupe is . Een feitelijk en onafhankelijk eindoordeel van een kwaliteitsborger kan dat negatieve beeld wegnemen .”
“ Het gaat overigens niet alleen om een verkeerd beeld want uiteraard gáán er ook dingen mis in bouwprocessen . Experimenten laten zien dat zo ’ n onafhankelijke kwaliteitscontrole ook daadwerkelijk fouten en problemen kan voorkomen en helpt faalkosten te reduceren . En hij kan bijdragen aan het verbeteren van processen , want ook als bouwer leer je van je eigen fouten .”
Opdrachtgevers vragen echter meer dan dat minimum dat in het Bouwbesluit staat ."
“ Als bouwer kun je private kwaliteitsborging ook aangrijpen om je op een positieve manier te onderscheiden Volgens de nieuwe wet wordt straks gekeken of de kwaliteit voldoet aan de wettelijke eisen . Opdrachtgevers vragen echter meer dan dat minimum dat in het Bouwbesluit staat . Je kunt vooraf afspreken dat ook op die afspraken wordt getoetst . Dat geeft de consument meer vertrouwen dat je als bouwer levert wat hij vraagt . En als bouwer kun je aantonen dat je ook met zwaardere contractuele eisen uit de voeten kunt . Immers , aan de wet voldoen , dat moet iedereen .”
“ Natuurlijk komt die kwaliteitsimpuls niet voor niets . De inzet van een kwaliteitsborger kost geld . Hoeveel precies is nog niet duidelijk , en ook is er nog onvoldoende zicht of de leges die gemeenten nu vragen voor vergunningen , inderdaad sterk omlaag gaan . Bouwend Nederland heeft bereikt dat gemeenten inzicht moeten geven in de manier waarop leges worden berekend , maar of ze straks lager zullen worden of zelfs helemaal verdwijnen is nog allerminst zeker . Waarschijnlijk zal de administratieve belasting voor de bouwer toenemen . Hoeveel dat zal zijn hangt vooral af van waar je staat als bedrijf . Wie al veel aan kwaliteitsborging doet zal straks minder hebben in te halen dan de collega bij wie dat proces nog in de kinderschoenen staat .”
“ We blijven lobbyen voor een betere rechtspositie ”
“ Als onderdeel van het nieuwe kwaliteitsborgingsproces wil de wetgever ingrijpende veranderingen aanbrengen in de manier waarop in het burgerlijk wetboek de aansprakelijkheid bij verborgen gebreken is geregeld . Nu gaat dat om gebreken die niet zijn ontdekt en ook niet ontdekt hadden kunnen worden . Dat wil de wetgever veranderen . In het voorstel dat bij de Eerste Kamer ligt , staat dat het gaat om álle gebreken die niet ontdekt zijn en dat de aannemer daarvoor aansprakelijk is tenzij hij bewijst dat dat niet zo is . Dat vindt Bouwend Nederland veel te ver gaan . Met het oog op de particuliere opdrachtgever ligt deze verschuiving wel in de lijn van de jurisprudentie ; de positie van de consument wordt steeds beter beschermd . Maar het is uitermate onlogisch dat professionele opdrachtgevers die relevante invloed op het bouwproces uitoefenen geen verantwoorde lijkheid dragen voor bijvoorbeeld het ontwerp dat zij zelf door een architect hebben laten maken en dat zij vervolgens hebben aanbesteed . Dit doet volgens ons geen recht aan de risicoverdeling die er contractueel is . Bouwend Nederland heeft jarenlang gelobbyd om dit uit het wetsvoorstel te krijgen , maar vooralsnog tonen de wetgever en de politiek zich tamelijk onwrikbaar . Verder dan een aanpassing waarbij dwingend recht voor iedereen is afgezwakt tot regelend recht waarbij de professionele opdrachtgever per contract andere afspraken mag maken met de aannemer is men nog niet gegaan . Maar dat geeft weinig soelaas vanwege de machtspositie die sommige opdrachtgevers in het bouwproces hebben ”
“ Ook onwenselijk vinden we de aanscherping van de waarschuwingsplicht waar de Tweede Kamer in de laatste ronde van de behandeling in