REGIOKATERN RANDSTAD NOORD | MAART 2023 | BNL | 29
Hoe kan de bouw en infra meer en beter innoveren ? Paul Iske , Chief Failure Officer bij het Instituut voor Briljante Mislukkingen , deed onderzoek naar de innovatiekracht van de sector in Noord-Holland . Wat zijn de voornaamste bevindingen van zijn innovatieonderzoek ?
‘ Samen leren innoveren ’ is het eerste onderzoek naar innovatie in de bouwsector in Noord-Holland onder 41 respondenten . Het is een eerste aanzet voor een breder , landelijk onderzoek . “ Het is ook een nulmeting ”, zegt Iske . Ondanks dat het niet mogelijk is de resultaten te vergelijken met andere onderzoeken , zeggen deze veel . “ Het onderzoek geeft een beeld van hoe de sector , en met name de regio Noord-Holland en Amsterdam , aankijkt tegen zijn innoverend vermogen . Ofwel : waar staan we als branche en als organisatie ? Wat zijn onze sterke en zwakke punten ? En zijn we op de goede weg ?”
Innoveren is leren ‘ Innovatie is een proces waarin ideeën worden omgezet naar vormen van waarde-creatie ’: dat is de definitie die Iske in zijn onderzoek hanteert . “ Je hebt kennis nodig om te kunnen innoveren . Je moet bijvoorbeeld wat afweten van de markt , klanten , huidige processen en producten , partners en leveranciers , en je eigen organisatie . Innoveren is ook leren : dat moet de bouwsector zich realiseren . Dit onderzoek helpt organisaties en de sector zelf om de koppeling tussen leren en innoveren te maken .”
Drie horizonnen Het onderzoek onderscheidt drie ‘ innovatiehorizonnen ’. Veel organisaties in de Noord-Hollandse bouw en infra ( 27 %) focussen zich op de eerste : hoe kunnen we innovatie inzetten om onze huidige manier van werken te verbeteren ? Bij de tweede , daaropvolgende horizon richten organisaties zich op het uitbreiden van hun business naar andere markten . De meeste bouwbedrijven innoveren zowel binnen de eerste als de tweede horizon ( 37 %). Bij de derde horizon heeft innovatie als doel om compleet nieuwe markten of businessvormen te ontwikkelen . Het is logisch dat bouwbedrijven bij de eerste horizon beginnen . Innovatie is namelijk vaker bottom-up dan top-down georganiseerd : het initiatief om te innoveren komt vaker van de werkvloer ( 17 %) dan van het management ( 2 %).
Waarom innoveren ? 93 % van de ondervraagden vindt innovatie ‘ belangrijk ’ tot ‘ onmisbaar ’. Maar waarom eigenlijk ? Om daarachter te komen , vroeg Iske bouwbedrijven ook naar de belangrijkste reden om te innoveren . ‘ Slimmer en efficiënter werken ’ scoort het hoogst met een 3,9 op een schaal van 5 . Opvallend is dat ook veel bouwbedrijven innoveren om een aantrekkelijke werkgever te zijn . Deze reden staat met een cijfer van 3,71 op de tweede plaats gevolgd door ‘ duurzaamheid ’ ( 3,63 ) en ‘ zonder innovatie bestaan we straks niet meer ’ ( 3,61 ).
Belang van innovatie Dat veel Noord-Hollandse bouwbedrijven innovatie belangrijk vinden , blijkt ook uit het feit dat 51 % een innovatiestrategie heeft . “ Dat betekent dat het onderwerp leeft en er over wordt nagedacht ”, zegt Iske . Dat maakt het des te opvallender dat de financiële voorwaarden voor innovatie nog vaak ontbreken . Maar liefst 34 % van de bouwbedrijven heeft geen budget voor innovatie . Dat kan een oorzaak zijn dat ideeën voor innovatie vaker van buiten dan van binnen de organisatie komen . Bouwbedrijven stappen wel steeds vaker over van gesloten naar open innovatie . “ Dat betekent dat ze vaker talent , onderzoeksresultaten en innovatiekennis delen , waardoor ze ook innoveren buiten de grenzen van hun business .”
Lerende sector Samenwerking stimuleert innovatie . Door samen te werken , kun je talent en kennis delen en van elkaar leren . Toch werkt 58 % van de bouwbedrijven soms , zelden of nooit samen om te innoveren , terwijl 42 % dit vaak doet . Ook zien veel bouwbedrijven zichzelf nog niet als een lerende organisatie . Is de bouw en infra dan wel een lerende sector ? Slechts 43 % vindt van wel . Ook op dat vlak is nog winst te boeken . “ Als de bouw een lerende sector wil worden , moet er aandacht besteed worden aan hoe innovatieprojecten echt verlopen zijn . Is een project mislukt , deel dat dan met elkaar . Daardoor leer je als bedrijf en sector .”
‘ Het onderzoek laat zien hoe de sector aankijkt tegen zijn innoverend vermogen ’
Mislukking is vooruitgang Van fouten leer je . Al is mislukte innovatie volgens Iske geen fout . “ Wanneer je innoveert , doe je iets nieuws . Zeker wanneer je innoveert binnen de tweede of derde horizon . Dan begeef je je op onbekend terrein , zoals een nog niet toegepaste technologie of nieuw businessmodel . Het is onmogelijk om hierin verder te komen zonder te mislukken .” Dat komt ook overeen met het motto van Het Instituut van Briljante Mislukkingen : je moet openstaan voor het onbekende en leren van het onverwachte . Deze mindset vormt de basis voor innovatie en is in die zin waardevol voor zowel individuele bouwbedrijven als de gehele bouw- en infrasector .
Mislukte projecten van de deelnemers aan het innovatieonderzoek hebben onder andere te maken met timing ( te vroeg ) of een te lange time to market , een te hoge prijs of afhankelijkheid van te veel stakeholders en tegengestelde belangen .
Om echt samen te innoveren , moet je kunnen leren van mislukkingen van anderen . Daarom heeft Iske online ruim 200 mislukte projecten beschreven en gekoppeld aan archetypes van mislukking , zoals ‘ De Canyon ’ ( ingesleten patronen ), ‘ De Bananenschil ’ ( ongeluk zit in een klein hoekje ), ‘ De lege plek aan tafel ’ ( niet alle partijen zijn betrokken ) en ‘ De huid van de beer ’ ( te snel concluderen dat iets een succes is ). Elk archetype is een potentiële oorzaak van mislukking . Wil jij leren van en innoveren op basis van mislukkingen , en je bewust worden van de rol die een archetype daarin kan spelen ? Alle projecten en archetypen vind je op www . brimis . nl .
‘ De financiële voorwaarden voor innovatie ontbreken nog vaak ’