BANDIRMA BİLİM VE SANAT MERKEZİ e DERGİ | Page 27

Bir alış veriş sırasında bir yumruğun sıkılarak 1 yumruk ( 60 ), iki yumruk ( 120 ), üç yumruk ( 180 ) şeklinde sayılması ile elde edilen rakamsal değer , malın sayılarla değerinin karşılığını ortaya koyardı . Saatin 60 dakika , bir günün 24 saat bir dairenin çeverisinin 360 derece olmasının temelinde hep bu 60 lı sistemden gelen aritmetik yaklaşım yer alır . Sayılar yazılırken 1ve 10 için bir sembol diğer rakamlar için ikişer sembol kullanılırdı .
Antik uygarlıklardan Babilliler dönemlerinde karmaşık hesapları yapmayı sağlayan önemli buluşlar yaptı . Zamanla dört işleme ek olarak , sayıların karesi , küpü veya karekökü gibi hesapları yapma yöntemleri de geliştirildi . 1900 ’ lü yılların başında Irak ’ ın güneyinde keşfedilen Plimpton 322 adıyla bilinen Babillere ait 3700 yıllık kil tabletin bilinen en eski trigonometrik tabloyu içermesi de onların zamanının çok ötesinde olduğunu gösteriyordu .
Babilliler bizim günümüzde kullandığımız 10 lu sisteme karşın 60 lı sayı sistemini kullanırlardı . Daha önceki toplumların kullandığı 10 ve 12 li sayı sistemi ile uyumlu olması için de 60 lı sistem seçilmişti . Bu sistemin seçilmesinin nedeni bir elin 4 parmağında olan 12 adet boğumun elin 5 parmağı ile çarpılması ile elde edilen rakamın 5 x 12 = 60 rakamının elde ediliyor olmasıdır . Altmış rakamı aynı zamanda Babilli kozmoloji bilginleri tarafından da tespit edilen şekliyle dünyanın Güneş ve Jüpiter karşısında 60 günlük periyotlarla konumunun daha hesaplanabilir olduğunu ortaya koymuşlardı . Yıldız gözlemciliği pratik ihtiyaçlar olarak Ay yılı 29 veya 30 günlü 12 aydan oluşmaktaydı . Astroloji gelecek ile kehanet yapılmak üzere kullanılıyordu . Dünyanın ilk horoskop ' u ( yıldız haritası ) m . ö . 410 yılında Babil ' de yapılmıştı . Babilliler 1 yıl ve katlarında gökyüzündeki yıldızların hep aynı konuma geldiklerini biliyorlardı ..
M . Ö . 1900 de Mısır ’ da ise günümüzde sahip olduğumuz en eski yazılı matematik metni olan Moscow Papirus yazılmıştır . M . Ö . 1.850-1.700 yıllarında ise Mısır ’ da Rhind papirus ve Babil ’ de Plimpton 322 ( tablet ) metinleri yazılmıştır . Bu üç belge , matematik tarihinin ilk yazılı belgeleridir . Bu üç belge de günlük matematik problemleri ile alakalı olup , belgelerde ağırlıklı olarak geometrik problemler üzerinde durulmuştur . yrıca günümüzde bundan başka 300 civarında Babil tableti vardır , bunların okunma çalışmaları çeşitli müzelerde halen devam etmektedir .
lKAYNAK : https :// www . arkeotekno . com / pg _ 373 _ babilliler-ve-matematik-babylonian-maths