KÜTÜPHANE BÜLTENİ
OCAK 2018
Evet, dil, yine dil!
Dilin işlevi ve gücü!
Bir: Dil duyguları ve düşünceleri açıklama, ifade etmenin başlıca aracıdır. İstedi-
ğimiz kadar duyguya ve düşünceye sahip olalım, dilimiz yetersizse bunları açıkla-
yamayız. Karşımızdakine iletemeyiz; derdimizi anlatamayız. Çünkü dil, düşüncele-
rin, duyguların dile getirilmiş biçimidir. Kısaca, insanın düşünceye ve duyguya sa-
hip olması kadar bunları dile getirebilmesi önemlidir.
Dilimiz yeterince güçlü ve zengin değilse, sözcük dağarcığımız sınırlı ise düşün-
celerimizi ve duygularımızı açıklayamayız, anlatamayız, konuşamayız ve yazama-
yız.
İki: Hadi diyelim düşüncelerimizi ve duygularımızı bir biçimde dile getirdik, an-
lattık. Ama mesele sadece anlatmak ve açıklamak, işimizi bir biçimde görmek de-
ğil ki! Mesele bir de güzel anlatabilmek, iyi açıklayabilmek. Çok az bildiğimiz bir
yabancı dil ile derdimizi anlatmaya çalıştığımız düşünelim. Nasıl anlatamadığımı-
zı, zorlandığımızı biliriz. Aslında söylemek istediklerimizi söyleyemediğimizin bal
gibi farkındayızdır; sıkılırız. Durum kendi ana dilimizdeki yetersizlikler için de
böyledir.
Açık, doğru ve güzel anlatım güçlü ve zengin bir dil ile olanaklıdır.
Üç: Peki, anlatamayınca ve güzel anlatamayınca ne oluyor? Daha doğrusu ne ola-
mıyor? Evet, sağlıklı bir iletişim olamıyor. Güçlü bir dil ile açıklanamayan, iyi
açıklanamayan, dile getirilemeyen düşünce ve duygular etkili bir iletişim yarata-
mıyor. Hedeflenen, istenen iletişim gerçekleşmiyor.
O halde şu birbirini besleyen üçlünün altını çizmek ya da zinciri açıklamak gerek:
Düşünce-dil-iletişim.
Düşünce dile dönüşür; dil iletişimi sağlar.
Dil olmayınca iletişim de olamıyor. Asıl kötüsü belki de iletişim olmayınca ortaya
çıkıyor: İletişimin yerini, hakaret, şiddet alıyor. İnsanlar derdini güzelce, dil ile
anlatamayınca, iletişim kuramayınca sorunlarını şiddet ile, başka yollarla çözme-
ye çalışıyor, değil mi?
Yani dil şiddeti, kabalığı önlemenin de bir aracı. Derdimizi iyi anlatınca, dil güçlü
ve zengin olunca genel olarak kavga çıkmaz sanki.
Bu kadar da değil aslında.
Şimdi bir başka taraftan bakalım.
19
19