✤
✤
Küçük kitapçığı kısa sürede Avrupa�nın birçok dilinde, bu arada Türkçede de yayımlanan ve satı� rekorları kıran Stéphane Hessel, insanlığın vahim bir noktaya geldiğini, ama her türlü zorluğun da altından kalkabilecek bir kapasiteye sahip olduğunu dü�ünüyor. Avrupa aydın dünyasının bu sınırlar üstü " ihtiyar delikanlısı ", sorularımızı yanıtladı. dürüyorum. İnsanoğlunda, her birimizin içinde henüz kullanılmamı� nice olanaklar mevcut. Çalı�maya, dü�ünmeye, yazmaya, hatta aramızdan bazıları sanat, edebiyat, �iir yaratmaya uğra�ıyor. Ancak henüz denemediğimiz bir �ey varsa o da �iyilik� yaratmak. İnsanın irade ve isteğinin daha güzele doğru deği�meye, dünyayı iyile�tirmeye kadir olduğunu biliyorum.
- Sizi geçtiğimiz 7 �ubat’ ta, bağımsız internet gazeteciliğinin en ba�arılı örneklerinden Mediapart portalının Théatre de la Colline salonunda düzenlediği �Öfkelenelim,“ irenelim, Yaratalım! � gecesinde izledim. 20 ya�ında bir genç kadar dinamik, ne�eli, heyecanlı ve de özellikle umut doluydunuz. Halbuki insanlık tarihinin en karanlık sayfalarını içeren 20’ nci yüzyılı ve hatta oldukça umutsuz bir 21’ inci yüzyıl ba�langıcı ya�adınız. Nasıl hâlâ insana güvenebiliyorsunuz? STÉPHANE HESSEL- 20�nci yüzyılda büyük bir çoğunluğun ya�adığı olağanüstü zor ve acılı zamanlara rağmen hissettiğim, hatta açıkçası inandığım odur ki, insanoğlu her türlü zorluğu çözmeye kadirdir. Bugüne kadar nasyonal sosyalizm gibi çok ağır sorunla kapı�tık. Kazandık. Ba�ka bir ağır sorun, Stalinizm vardı. Kazandık. Sömürgecilik ve sömürgesizle�me gibi fevkalade zorlu bir süreçten geçtik. Bu devir tümüyle kapanmamı� da olsa, ileriye doğru ciddi adımlar attık.
�imdi çözmekten çok uzak olduğumuz bir ba�ka sorunla daha kar�ı kar�ıyayız. Gezegenimiz, toprakla olan ili�kimiz. Doğaya barbarlar gibi davrandık. Onun ihtiyaçlarını hiç göz önüne almadık, yalnızca kendimizi dü�ündük. Dolayısıyla geldiğimiz nokta çok vahim. Fakat bugün artık bu durumun tamamen bilincindeyiz ve deği�mek gerektiğini biliyoruz. Diğerlerine nasıl bir çözüm bulduysak veya çözüm yollarını görebiliyorsak, buna da bir çözüm bulmak zorundayız. Bu nedenle çok ilerlemi� ya�ıma, çok zorlu dönemlerden geçmi� olmama rağmen, hâlâ büyük oranda insana olan güvenimi sür-
- Çok iddialı bir �gerçek sosyalizm� serüveninin ba�arısızlığı, sosyalizm rüyasının sonu mu demek? İnsanlığın varabileceği en yüksek politik, ekonomik ve sosyal evre �kapitalizm� mi? İnsanlığı iyile�tirme, mükemmelle�tirmenin tek yolu kapitalizmi yontmak, zaalarını düzeltmekten mi geçiyor? STÉPHANE HESSEL- Hayır! Tam tersine! Yazdıkları �u sıralar çok ihmal edilen biri var: Karl Marx. Onun çok haklı biçimde altını çizdiği bir hususa tamamen katılıyorum. �Kapitalizm insanlığın, toplumların evriminde ancak bir a�ama olabilir. � Kapitalizm bir dönem bazı noktalarda yararı dokunmu� bir sistem. Fakat �imdilerde büyük zararlar vermekte. Kapitalizm totalitarizmin tahammül edilmez bir biçimine dönü�mü� bulunuyor. Ba�langıçta iyi �eyler de yaptı. Örneğin içimiz-
✤
DOĞAYA BARBARLAR GİBİ DAVRANDIK. ONUN İHTİYAÇLARINI HİÇ GÖZ ÖNÜNE ALMADIK, YALNIZCA KENDİMİZİ DÜŞÜNDÜK.
✤
85