Şubat 2017 | Sayı: 12
EBERHARD ZANGGER- Bir yüzyıl kadar önce,” ge’ nin Bronz Çağı bir disiplin olarak algılandığında ortaya atılan modelleri tabii ki ele�tiriyorum. Bildiğim kadarıyla bütün arkeologlar onları ele�tirir. Ancak söz konusu tartı�ma o kadar a�ağılayıcı bir düzeyde yer alıyor ki, arkeoloji metodolojisinin ele�tirilmesini zorunlu kılıyor. Medyada ifade edilen uzman görü�lerinde gördüğümüz yüzeysellik ve çarpıtmalar, �u ana kadar arkeolojiye ilgi duyan insanları bile bu alandan soğutuyor. Benzer bir süreci Troia konusundaki tartı�malarda da gördük. Almanca konu�ulan ülkelerde arkeoloji, bireysel saldırılar içermeyen objektif bir tartı�maya izin verecek kültürden yoksun.
- Sizin kitabınız açısından bu kutuplaşma nasıl gerçekleşti?
EBERHARD ZANGGER- Olanları özetleyecek olursak, yeni bir kitap yayınlandı. Yazarı bilim alanında yazan bir gazeteciye bu kitaptan bir tane gönderdi. Gazeteci, kitapta ele alınan çe�itli yönlerden, geni� bir izleyici kitlesine ilginç geleceğine inandığı bir konu seçti. Yazısı, yazar açısından oldukça alakasız olsa da sadece bu konuya odaklandı. Gazeteci, konuyu daha da heyecan verici hale getirmek için söylenilenleri abarttı ve örneğin İlk“ ünya Sava�ının ke�fedildiğini ilan etti. Bu da yazıyı kitabın anlatmayı amaçladıklarının bir tür karikatürü haline getirdi. Konunun uzmanları da bu karikatürle kar�ı kar�ıya kaldı. Aslında uzman olduklarının söylenmi� olmasına rağmen ne yazarı, ne önceki eserlerini tanıyorlardı ve yeni kitabı görmemi�lerdi bile. Ama yine de, kar�ılarındaki konunun apaçık �ekilde gülünç olmasına rağmen, hakkında birbirinden farklı ve bilgece görü�ler sunmaları bekleniyordu. Ve tabii ki yorumları yıkıcı bir etki yaratacaktı.” ğer böyle yapmasalar uzman olarak konumları tehlikeye dü�erdi. Ve söylediklerinin, ele�tirdikleri ikirlerden daha temelsiz olduğunun farkına varmadılar. Bilimsel diyalektiğin düzeyinin bu kadar dü�ebileceğini görmek çok korkutucu. Bu tartı�maların yüz yıldır devam ede geldiğini görmek insanı teselli etmiyor. Anadolu arkeolojisinde en önemli ke�ileri borçlu olduğumuz ara�tırmacılara da meslekta�ları hep çok çektirmi�tir.
- Bundan sonra ne olacak?
EBERHARD ZANGGER- Arkeolojide doğal bilimler amacına ula�acak, bunun ba�ka yolu yok. �u anda tanık olduğumuz �ey, �kendilerine� ait olarak gördükleri sit alanları veya disiplinler konusundaki yorumlar üzerinde tekel iddia eden Manfred Korfmann gibi yetkililerin gösterdiği tepkidir. Bu çok hiyerar�ik, otoriter bir yakla�ımdır. Toplumun birçok bölümünde bu zihniyet yerini, uzla�mayı temel alan, en güçlü ve ikna edici argümanların baskın olduğu bir yakla�ıma bırakmı�tır. Bu deği�im, geç de olsa arkeoloji alanına da ula�acak. 1960’ ların sanayi baronlarına olduğu gibi, akademi alanındaki kurucu babaların da yerini uzun zamandır söz konusu olan sorunlara daha etkili çözümler bulan teknokratlarla pragmatistler alacak.
- Son olarak ne söylemek istersiniz?
EBERHARD ZANGGER- Kitabım �u ricayla sona eriyor: �Kazmaya devam edin – ve lütfen daha derini kazın! � �imdi �unu da eklemek isterim: Okuyun – ve lütfen daha dikkatli okuyun! www. luwianstudies. org
21