✤
✤
Çirkin insan , çirkin bina , çirkin �ehir , çirkin oyun , çirkin politika , çirkin politikacı , çirkin sanat , çirkin yemek , çirkin koku , çirkin cadı , çirkin dev vs . vs ...
Çirkin de tıpkı güzel gibi hayatımızın içinde ve her yerde ; �Aman ne güzel ! � dediğimiz gibi , �Aman ne çirkin ! � de diyoruz . Sevmediğimiz , bizi rahatsız eden her �ey çirkin . Bu �ekilde ele alınca , çirkin kavramı oldukça banal . Oysa �çirkin� kavram olarak bundan daha fazlasını içeriyor .
Her ne kadar güzellik , her daim aranan ve özlenen bir nitelik olsa da , son zamanlarda çirkinlik de farklı alanlarda değer kazanan bir kavram oldu . Gretchen E . Henderson , �Çirkinlik , Kültürel Bir Tarih� ( Ugliness , A Cultural History , Reaktion Books , London 2015 ) adlı bir süre önce yayımlanan kitabında , çirkinin farklı dönemlerde farklı kültürlere bağlı olarak deği�en anlamını inceliyor . Yazarın amacı , çirkin ile e�anlamlı kelimeleri ele alarak terimin �korkunç ve ürkütücü� anlamının etimolojik kökenlerine inerken , kültürel tarih içerisinden sunduğu örnekler ile kavram hakkında okuyucuya bir çerçeve sunmak .
En basit anlamda , Antik dönemde tanımlanan çirkin ile 18�inci yüzyılda tanımlanan çirkin birbirinden farklıyken , günümüzde kullandığımız çirkin kavramı da 18�inci yüzyılda kullanılandan farklı , hatta günümüzde çirkin , pozitif çağrı- �ımlar dahi içerebiliyor . Kültürel tarih içerisinde çirkin terimi kendini dönü�türürken , kar�ıtı kabul edilen güzel ile daha farklı bir ili�ki içine girerek , birbirlerini tamamlar hale gelmi� durumdalar . Güzellik ve çirkinlik , kar�ıt kavramlar olmak yerine , birbirinin çekim alanındaki iki yıldız gibi , hem birbirlerinin hem de kendi eksenlerinin etrafında dönüp duruyorlar . Her ikisi de diğerinin etkisi altında kendi varlığını ( anlamını ) �ekillendiriyor .
Henderson da , Umberto Eco�nun �Çirkinlik Üzerine� ( On Ugliness , Rizzoli , New York 2007 ) ba�lıklı kitabındaki gibi , güzelliğin sıkıcı , çirkinliğin ise çok daha eğlenceli olduğunu belirtiyor . Güzellik hep aynı sınırlı normlar içerisinde betimlenirken , çirkin , sınırsızlığı ile oldukça yaratıcı ve sonsuz bir çe�itlilik vaat ediyor ; çirkin her an her yerde olabilir .
Elbette ki yazarın amacı , çirkini güzele ya da güzeli çirkine dönü�türmek değil , bununla birlikte her iki terim de ne siyah ne beyaz , her ikisinin de gri alanları var . Hepimizin kabul edebileceği gibi , çirkinlik de güzellik de göreceli kavramlar , içinde ya�anan döneme , kültüre , alınan eğitime ve hatta ya�anmı�lıklara göre deği- �iklik gösterebilirler . Henderson�ın amacı bu göreliliği vurgulamak . Yazar , çirkinin sınırsızlığı içerisinde kitabının sınırlarını tekil çirkin örneklerden ba�layarak , daha sonra gruplara ve oradan da duyulara doğru belirliyor . En sonunda da , kendi ve öteki arasındaki sınırları kaldıran
✤
GÜZELLİK HER DAİM ARANAN BİR NİTELİK . AMA SON ZAMANLARDA ÇİRKİNLİK DE FARKLI ALANLARDA DEĞER KAZANAN BİR KAVRAM OLDU .
✤
43