✤
✤
✤
ORYANTALİZM ESKİDE KALDI, AMA
BAŞKA ADLARLA KARŞIMIZA ÇIKACAKTIR.
✤
DİNLERE GÖRE TARİH YAZILMAZ!
Dinlere göre yazılan tarih bugün çok gerilerde kaldı. Büyük Fransız Devrimi sonrasında laiklik bilim dünyasının da temellerini yerinden oynatmı�tı. Bundan en büyük payı belki de tarih aldı. Bugün Batı�da Hıristiyanlık için yazılmı� tarih kitaplarına bilimsel anlamda herhalde hiç değer verilmiyordur.
Bizde dinimiz için yazılmı� �tarih� kitaplarını, bırakalım onlara değer verip vermemeyi, onları ciddiye almak ve değerlendirmek dahi söz konusu değildir. Ayrıca çok sayıda önemli tarihbilimcimiz de var.
- Avrupa tarihinin taralı bir tarih olduğunu, kendisi dı�ındakiler, yani acı çektirdikleri tarafından yazılmadığının altını çiziyorsunuz. 1945-1989 arasında, özellikle“ oğu Avrupa’ daki sosyalist deneyimler, yerle�ik Avrupa tarihini reddeden deneyimlerdi. Soğuk Sava�’ ta ve 1989 sonrasında bu �öznel tarih� sizce nasıl bir geli�me gösterdi? Neleri gözlediniz?
ALP HAMUROĞLU- Soğuk Sava� döneminde Doğu Bloku dı�ında olan Avrupa, ABD�nin askeri, ticari, ideolojik ve kültürel i�gali altındaydı. 1970�lere, 80�lere kadar olan etki, daha sonraki dönemde bazı alanlarda daha da fazlala�tı, yoğunla�tı ve önem kazandı. Hatta Avrupa etkilenmesi esas olarak o zaman oldu. Örneğin, �Amerikan tarzı�nın Almanya�da yaygınla�ması ve kökle�mesi daha çok bu dönem sonrasındaydı. Büyük bir propaganda sava�ı yürütüldüğü de biliniyor. Avrupalılar, Avrupa�nın doğusunu bu �artlar altında görmek ve değerlendirmek durumundaydı. Gerilim içine sokulmu� Alman toplumu ise, doğusundaki geli�meleri ve �Birle�me�yi bu özel psikoloji ve �artlanmalar içinde ya�ayınca inanılmaz ve akıl dı�ı durumlar ortaya çıktı. 90 sonrasında batılı Almanlara göre �doğulu� Almanlar, �Gastarbeiter� gibi olmu�tu. Doğu Bloku ülkelerine mensup insanlar adeta sömürge halklarıydı. Geli�mi� Doğu Almanya�nın �mal varlığı� yok edilmeliydi. Bütün sanayi tesisleri ve i�letmeleri, eğitim sistemi, sağlık mekanizması ve hizmet sektörü intikam alınırcasına saldırıya uğradı, yapılar tahrip edildi. Kurumların ve toprakların yağması ayrı bir vah�ettir bence. Bunlardan söz edenlerin sesleri cılız kaldı. Bu olumsuz tablonun Alman tarihine nesnel olarak bu �ekilde geçtiğini ve geçeceğini sanmıyorum. Utanç vericidir çünkü, hem resmi, hem de akademik tarih bakımından.
Sonuçta, muza kavu�arak ve Doğu Markı�nın Batı Markı�na e�itlenmesiyle sevindirik olan Doğu Almanların altı ay sonra akılları ba�larına gelmi�ti. Batı Almanların ise yalnızca bir kısmının. �Bir kısım insan�ın gerçeği görmesi ne yazık ki yetmiyor. Alman yakın tarihi �imdiden �unutulmu�� durumdadır. Unutulması yararlı olduğunda tabii.
ORYANTALİZMİN KAÇINILMAZLIĞI
- Oryantalizm, emperyalist Batı’ nın kültürel alandaki cephesi, bir tür cephaneliği idi. Bu ili�ki biçim, bugün ne durumda? Mevcut Avrupa ve oryantalizm ili�kisini siz bugün nasıl görüyorsunuz?
ALP HAMUROĞLU- Batı dünyası kendini üstün gördükçe dünyaya ve ba�ka toplumlara aynı �ekilde bakmaya devam edecektir. Bazı hastalıklar kendiliğinden geçmez. En azından hastalığı yaratan nedenin ortadan kalkması gerekir.
Siyasal olarak Türkiye gibi ülkeleri belirlemek isteyen devletler, bunun anlayı�ına da sahip olur.
Oryantalizm kaçınılmaz bir modaydı, eskide kaldı, �imdi ba�ka �ekiller ve adlar altında kar�ımıza çıkar, çıkacaktır, çıkmaktadır. Çünkü i�levseldir.
12