shq
ip
18
Ushqimi i shëndetshëm
tek adoleshentët dhe
jeta dinamike
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë adoleshenca përfshinë grupmoshat prej 10-19 vjeç. Kjo
periudhë pranohet si periudha e kapërcimit nga
fëmijëria në adoleshencë.
[BAM / AID-3754]
Ë
shtë një proces që ka fazat e tij që qojnë në pjekuri fizike, psikologjike
dhe sociale. Gjatë periudhës së
adoleshencës në sy bien zhvillimet dhe rritjet e papritura.
Rritja trupore tek femrat fillon
në moshën 10 ndërsa tek meshkujt në moshën 12 vjeçare.
Zgjedhja e ushqimit dhe aktivitetet fizike për të rinjtë në
këtë moshë janë të rëndësishme për shkak të të ushqyerit jashtë shtëpisë. Zgjedhja e
ushqimit të shëndetshëm ndikon në zhvillim. Për shembull:
për zhvillimin e kockave nevo-
jitet kalciumi, për zhvillimin e
muskujve proteinat, për energji yndyrat dhe për metabolizëm vitaminat dhe mineralet.
Përzgjedhja e ushqimit
Mënyra e të ushqyerit të shëndetshëm duhet të përkrahet
nga ana e familjeve. Sipas një
studimi të bërë me të rinjtë,
konsumi i pamjaftueshëm i perimeve dhe frutave, komunikimi i dobët familjarë, shikimi i
ekzagjeruar i televizionit, përdorimi i kompjuterit dhe njohuria e ulët e të ushqyerit paraqesin risk të rëndësishëm.
Familjet duhet të vetëdijësojnë të rinjtë në lidhje me ushtrimet e rregullta, konsumet e
ushqimeve me pak yndyrë për
të patur një jetë të shëndetshme.
Aktivitetet fizike
Gjatë periudhës së adoleshencës është shumë e rëndësishme të shtohen aktivitetet fizike për të siguruar një zhvillim të shëndetshëm dhe për të
zvogëluar riskun nga mbipesha.
Sporti më i përshtatshëm për
një adoleshent që do të fillojë
për herë të parë me ushtri-
me është shëtitja. Ushtrimet
që shtojnë djersitjen dhe përshpejtojnë frymëmarrjen ose
shëtitja 3 herë në javë me nga
30 minuta do të jenë të mjaftueshme. Ndërsa pas 4 javëve
mund të bëhen shëtitje më të
gjata 5 ditë në javë.
Qëndrimi i familjes gjatë periudhës së adoleshencës luan një
rol shumë të rëndësishëm. Ju
mund të ndihmoni fëmijën tuaj
duke i dhënë siguri pa e kritikuar. Mos harroni se shembulli më i madh për fëmijët është
familja.
Burim: Ministria e Shëndetësisë
Asgjë e shëndetshme përveç
qumështit të gjirit
Gjatë Javës së Ushqimit në Gji që festohet çdo vit mes datave 1-7 tetor, bëhen përpjekje që me anë të
mbledhjeve të ndryshme dhe mjeteve të komunikimit të përhapet në shtresa të gjera të shoqërisë rëndësia që i
kushtohet qumështit të nënës në mbarë botën dhe të rikujtohet epërsia e këtij qumështi.
S
epse ushqimi në gji siguron fillimin më të mirë për fëmijët.
Madje qumështi i nënës ka rol
të madh në mbrojtjen e shëndetit të fëmijës. Një numër i madh i
studimeve vë në pah se fëmijët që
ushqehen me qumështin e nënës
sëmuren më pak.
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), rekomandon
që foshnjat në 6 muajt e parë të
ushqehen vetëm me qumështin e
nënës duke mos pirë as ujë, më
pas të fillohet me ushqime shtesë dhe ndërkohë të vazhdohet
dhënia e gjirit deri në moshën 2
vjeçare. Krahas kësaj shumica e
[BAM / AID-3802]
nënave fillojnë shumë herët me
dhënien e ushqimeve dhe pijeve
artificiale fëmijëve dhe ndërpresin të ushqyerit me gji edhe para
moshës 2 vjeçare.
Arsyet e shpeshta të ndërprerjes së hershme të gjirit ose të fillimit me të ushqyerit shtesë janë
vështirësitë me të cilat ballafaqohen nënat gjatë të ushqyerit në
gji, duke mos ditur se si të sillen
dhe mendimi se qumështi është i
pamjaftueshëm.
Mendimi i përgjithshëm për të
ushqyerit në gji është se ka nevojë
të përkrahet më shumë.