Aiaraldea Hemen 120 Aiaraldea Hemen hamabostekariaren 120. zenbakia | Page 15

15
AIARALDEA #120 2020ko apirilaren 10a
erreportajea
kasuan 2 metrora handitu espa-
zio distantzia.
*Ez ukitu begiak, sudurra eta
ahoa.
*Etxean zein leku publikoetan
eskuzko kontaktua duten gaina-
zalen garbiketa areagotu (ma-
haiak, ordenagailuak, telebistako
mandoak etab).
Sintomak edukiz gero
Arnas sintomak dituztenek
etxean geratu behar dute (suka-
rra, eztula, aire faltaren sent-
sazioa edo eztarriko mina) eta
herriko osasun zentrora deitu.
Modu horretan, osasun egoera
baloratuko dute, eta jarraitu be-
harreko gomendioak adieraziko
dizkiote herritarrari.
Birusaren inkubazio aldia
-gaur egungo kalkuluen arabe-
ra- 1 eta 14 egun bitartekoa da;
5-6 egunekoa bataz beste.
Nortzuk dute arrisku gehien?
Koronabirusa mundu guztiak
har dezake. Alabaina, edadetuak,
haurrak eta gaitz kronikoak di-
tuztenak dira sektore ahulenak:
gaixotasun kardiobaskularrak,
diabetesa, arnas gaixotasun kro-
nikoa edo immunoeskasiak pai-
ratzen dituzten herritarrak. Ka-
suan kasu, ezberdina da pertso-
narengan birusak duen bilakae-
ra.
Hargatik da garrantzitsua pre-
bentzio neurriak bermatzea, edo-
ta sintomarik izatekotan me-
dikuekin harremanetan jartzea
(telefono bidez lehenbizi, eta dia-
gonostikoaren araberako proze-
dura jarraituz ondoren).
Zer da berrogeialdia?
Sintomarik ez, baina infekzio
iturri (hots, pertsona) batekin
kontaktuan egondako pertsonari
ezarritako mugimendu banaketa
edo bereizketa da berrogeialdia.
Helburua, infekzioa beste bat-
zuei ez transmititzea da. Hala,
14 egunez “isolatuta” egotea da
irizpidea, eta sintomarik sentitu
ezean, infekzio arriskua buka-
tutzat eman eta larrialdi zaint-
za egoerara itzuliko da herritarra.
Gaixotasun sintomak aztertu
behar ditu egoera horretan da-
goenak: sukarra, eztula edo ar-
nasteko zailtasunak batik bat. Ga-
rrantzitsua da sintomarik antze-
matekotan ahalik eta azkarren
eskuhartzea; bereziki beste pert-
sona batzuk ez kutsatzeko.
Ondorengoak dira Osakidetza-
ren jarraibideak kasu horietan:
*Egunean bitan gorputzaren
tenperatura neurtu.
*Etxean egon.
*Arnas garbitasun neurriak zo-
rroztu: eztul edo doministiku egi-
tean eremua ukondoarekin estali,
edo mukiak kentzean (papera ari-
neketan bota zakarretara).
*Eskuak askotan garbitu, baita
ukitutako etxeko gainazalak ere.
*Sukarrik ezean, sendagaiak
saihestu.
Zer da etxeko isolamendua?
Sintomak -eta beraz, infekzioa-
dituenari ezarritako mugimen-
du murrizketa edo bereizketa da
etxeko isolamendua, COVID-19
birusaren sintomak dituztenei
aplikatzen zaie, 14 egunez (beti
ere, sintomak desagertu badira).
Etxebizitza partekatzen duten he-
rritarren kasua, bizilekuaren ba-
rruan isolatu beharko dira, infe-
kzioa ez transmititzeko.
Hauek dira kasu horietan ja-
rraitu beharreko irizpideak:
*Ez irten etxetik, eta ez jaso bi-
sitarik.
*Eskuak ur eta xaboiarekin
garbitu 20 segunduz (edo gel hi-
droalkoholikoarekin).
*Saiatu banakako gela batean
egoten, eta atea itxita.
*Eremu komunen erabilera mu-
gatu. Sartu behar duzuenan gar-
bitu eskuak lehenago, jarri mas-
kara eta mantendu pisukideekiko
2 metroko distantzia. Maskara ez
ukitu soinean daramazun bitar-
tean, eta aldatu busti edo zikint-
zen bazaizu.
*Zaborrontzia gertu edukitzen
saiatu, mugimenduak murrizte-
ko. Pedal bidezko estalkia badu,
hobe.
*Etxekoekin kontaktatzeko te-
lefonoa erabili ahal dela komu-
nikatzeko.
*Aireztatu logelak eta etxebizit-
za maiz.
*Ez partekatu komuna pert-
sonekin, eta partekatu behar
bada garbitu lixibarekin erabile-
ra bakoitzaren ondoren. Ildo be-
retik, garbitzeko tresnen erabilera
indibiduala egin (xaboia edo gar-
bitzeko gela).
*Aldatu eskuoihalak.
*Garbitu egunero maiz ukitzen
dituzun gainazalak (gau-mahai-
txoak, somierrak, logelako alt-
zariak), bainugelako gainazalak
eta komuna lixibarekin, eta era-
bili eta botatzeko materialarekin.
Garbiketa zu ez den beste pertso-
na batek egingo badu, maska-
ra eta eskularruekin babestu be-
harko da.
*Garbitu mahai-tresnak, eda-
lontziak, platerak eta berrerabil
daitezkeen gainerako tresnak ur
beroarekin eta xaboiarekin, edo
ontzi-garbigailuan.
*Garbitu oheko arropa, es-
kuoihalak eta abar 60-90 ° C-ko
ohiko xaboiarekin edo detergen-
tearekin. Arropa zikinak poltsa
hermetiko batean sartu beharko
dira, garbitu arte. Ez astindu arro-
pa garbitu aurretik.
*Erabili eta botatzeko materiala
(eskularruak, zapiak, maskarak)
eta infekzioa izan dezakeen mate-
rial oro, infektatuaren gelako za-
borrontzian bota.
Antibiotikoen papera
Ez, birusari aurre egiteko ez
dute ezer egiterik antibiotikoek,
“bakterioen infekzioen aurka
bakarrik” balio dutelako. Sinto-
mak arintzeko gaixoek osasun
arreta jaso behar dute (osasun
zentroetan baloratuko da etxeko
mediku arreta, telefono bidezkoa
edo erietxekoa den).
Laudioko anbulategia, iragan astean eginiko argazki batean. Aiaraldea.eus