Nowa era kosmiczna - dobra wiadomość dla astrobiologów
Tomasz Zajkowski
Eksploracja kosmosu niezmiennie porusza wyobraźnię wielbicieli gatunku science-
fiction. Na ekranach kin pojawiają się coraz to nowsze wizje przyszłych podróży
kosmicznych i odkrywanych planet, a jak wygląda rzeczywistość? W ciągu ostatnich kilku
lat mieliśmy do czynienia z prawdziwym przełomem w badaniach kosmosu. Misje takie
jak kosmiczny teleskop Kepler dostarczyły danych, które zmieniły dotychczasowy pogląd
dotyczący częstości występowania planet w naszej galaktyce. Do dnia dzisiejszego
potwierdzono istnienie 3502 planet pozasłonecznych - krążących wokół gwiazd innych
niż Słońce. Liczba ta zdumiewa gdy weźmiemy pod uwagę, że do 2016 roku znanych było
zaledwie kilka takich planet. Nowe dane umożliwiły również oszacowanie częstości
występowania planet typu ziemskiego znajdujących się w tak zwanej ekosferze, czyli
odległości od gwiazdy umożliwiającej występowanie wody w stanie ciekłym. Według
wstępnych szacunków w naszej galaktyce powinno znajdować się około 10 miliardów
takich planet.
Misje kosmiczne ostatnich lat przyczyniły się również do zweryfikowania pojęcia
zamieszkiwalności ciał niebieskich. Do tej pory zagadnienie zamieszkiwalności związane
było bezpośrednio z pojęciem ekosfery, ponieważ występowanie wody w stanie ciekłym
uznawane jest za jeden z kluczowych warunków istnienia życia na Ziemi. Sondy
kosmiczne takie jak Cassini (1997), New Horizons (2006) i Juno (2011) dostarczyły
danych wskazujących na możliwość występowania oceanów wody w stanie ciekłym pod
powierzchnią globów znajdujących się daleko poza ekosferą Słońca. W przypadku takich
księżyców jak Europa, Enceladus, Ganimedes czy Tryton źródłem energii umożliwiającej
roztopienie lodu wodnego mogą być siły pływowe związane z oddziaływaniem
grawitacyjnym z planetą, wokół której krążą. Wynika z tego, że poszukując życia
pozaziemskiego nie jesteśmy ograniczeni wyłącznie do planet orbitujących w ściśle
określonej odległości od ich gwiazdy. Warunki sprzyjające rozwojowi organizmów żywych
mogą występować nawet w najdalszych zakątkach systemów planetarnych.
Nauka zajmująca się poszukiwaniem życia pozaziemskiego jak również badaniem
jego początków na Ziemi oraz ewolucją i przyszłością we wszechświecie nazywana jest
astrobiologią. Wspomniane powyżej przełomowe odkrycia ostatnich lat oraz
udowodnienie istnienia warunków sprzyjających rozwojowi mikroorganizmów we
wczesnej historii Marsa przyczyniły się do gwałtownego wzrostu zainteresowania
astrobiologią. W s wietle tych oraz innych odkryc NASA uznała astrobiologię za jedną z
najprężniej rozwijających się nauk XXI stulecia. Badania z zakresu astrobiologii silnie
związane są z rozwojem rynku kosmicznego.