Help! Word ik nu een thuiszitter?
M. Vreeburg, A. van Hoffen, K. Hendrikx, I. Attema, J. van Velzen, H. Pollen
De ambitie van het vorige kabinet om in 2020 geen thuiszitters meer te hebben, wordt volgens het Ministerie van Algemene zaken (2019) niet gehaald! Dit geeft reden tot nadenken, want er komen zelfs meer thuiszitters bij. Zijn daar aanwijsbare oorzaken voor? Om deze vraag te kunnen beantwoorden is er vanuit de Hogeschool van Amsterdam in opdracht van het Advies Centrum Thuiszitters (ACT!) een onderzoek gestart.
De hoofdvraag van het onderzoek luidde: Welke risico’s in het Nederlands onderwijs kunnen resulteren in het thuiszitten van leerplichtige leerlingen? Daarnaast zijn er specifiek aanbevelingen ontwikkeld om de aanleiding en omvang beter in kaart te brengen en daardoor het ontstaan van thuiszitten te reduceren.
Uit het literatuuronderzoek blijkt dat problemen bij thuiszitters op verschillende niveaus spelen: op individueel-, gezins-, school- en stelselniveau. Ook blijkt dat de kwaliteit van lerarenopleidingen beter moet, met als doel dat nieuwe leerkrachten adequaat kunnen omgaan met verschillen tussen leerlingen (Onderwijsraad, 2016*).
Om informatie vanuit de verschillende niveaus te generen is er besloten enquêtes uit te zetten bij vijf verschillende respondentgroepen, te weten de thuiszitters, de ouders van thuiszitters, middelbare scholen, leerplichtambtenaren en samenwerkingsverbanden. Net voor de landelijke lancering van de enquête ging het Regioplan met een identiek onderzoek van start. Naar aanleiding hiervan is er besloten om ons onderzoek op kleine schaal uit te zetten om ‘vervuiling’ van de markt tegen te gaan. De resultaten kunnen wel vergeleken worden met het Regioplan wanneer deze bekend zijn.
De resultaten van het onderzoek laten zien dat de professionals (scholen, samenwerkingsverbanden en leerplichtambtenaren) vinden dat de
communicatie met ouders en de thuiszitters voldoende is. Echter andersom wordt het onvoldoende gescoord. De uitvoering van het passend onderwijs voor deze leerlingen is niet passend, wat de kans op thuiszitten vergroot. De professionals geven aan dat de factoren die het risico kunnen vergroten op thuiszitten kenmerken van het kind en de gezinssituatie zijn. Bij alle respondentgroepen komt handelingsverlegenheid naar voren en wordt aangegeven dat niet voldoende passend onderwijs geboden wordt. Dit komt onder andere doordat leerkrachten te weinig kennis van problemen en/of stoornissen hebben.
* Onderwijsraad. (2016, 5 december). Passend onderwijs. Geraadpleegd op 23 maart 2019, van https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/2016/passend-onderwijs/volledig/item7483
Themakatern 2
50