Tarih
Heybetli ve geleneksel aristokrasinin karşısında muzaffer bir burjuvazi yükselirken filizlenen işçi
hareketleriyle, Charles Darwin’iyle, Thomas Hardy’siyle, Charles Dickens’ıyla, Jane Austen’ıyla
kudretli olduğu kadar mağrur; romantik olduğu kadar da absürttür Victoria Devri...
Baturay KÖSOĞLU
bkosoglu@gsuik. co
BİR 19. YÜZYIL İLLÜZYONU:
VICTORIA DE VRİ
N
86
e derler bilirsiniz: Ekonomik
üstünlüğüyle,
denizlerdeki
hegemonyası ve kurduğu imparatorlukla, sanayi devrimini gerçekleştiren ilk ülke oluşuyla, fikirlerinin diğer ülkeler üstündeki etkisiyle, dilinin,
parasının ve kurumlarının parlaklığıyla
Büyük Britanya, 19. Yüzyıl’da tarihinin
“Saat 6’da annem
tarafından uyandırıldım,
bana Canterbury
başpiskoposu ve Lord
Conyngham’ın burada
olduklarını ve görüşmek
istediklerini söyledi.
Yataktan kalktım ve
oturma odasına gittim
(sadece geceliğimleydim)
ve onları gördüm.
Conyngham o zaman
bana amcamın artık
olmadığını, bu sabah saat
2’yi 12 geçe öldüğünü
bildirdi. Sonuç olarak ben
Kraliçe idim.”
doruk noktasına ulaştı, amcasının ölümü üzerine tahta çıkan Prenses Victoria
ile... İngiliz Naipliği’nin son buluşunu
takiben ayağının tozuyla gelip döneme
adını veren Kraliçe Victoria, bu görkemin sembolüydü. Pek de parlak bir
zekaya sahip olmayan bu ufak tefek kadın, Napoléon’un Avrupa’yı kan gölüne
döndürdüğü sıralarda gözden düşmüş
İngiliz monarşisine eski prestijini kazandırmayı ve tebaasını şaşırtıcı bir biçimde kendisine bağlamayı başarmıştı.
“Üzerinde güneş batmayan imparatorluk İngiltere”, bu dönemin bir sloganı
ve gerçeğiydi. Victoria’nın 1837-1901
yılları arasında hüküm sürerek tahtta en
uzun süre kalmayı başaran kraliçe olması, klasik imparatorlukların birer birer
yerle bir olduğu bir dönemde salt siyaset ve dalavereye dayalı bir idare tarzı ile
yeni bir egemenlik anlayışının gelişmesi
bağlamında son derece şaşırtıcıdır. Öyle
ki, yalnızca politik ve ekonomik arenaya
değil, sanata ve mimariye de damgasını vurmuş bir dönem olarak, bünyesinde oluşturduğu sosyokültürel bazlı
çıkmazlar ve ahlakî çelişkiler dahilinde tüm serbestliğini ironik bir biçimde
muhafazakarlığından alan bir dönemdir
Victoria Devri...
Devrimleri takip ederek uzun süre devam eden bu dönem, İngiltere’yi dünya
devletleri arasında birinci sıraya yükseltmiş ve 19. Yüzyıl, İngiltere’nin yüzyılı