καρπαθιακές κοινότητες, με τις συνακόλουθες αλλαγές και ωσμώσεις που
επιφέρουν.
•
Μεγάλο ρόλο στους μετασχηματισμούς του καρπάθικου γλεντιού έχει παίξει η
μεταφορά του από τα σπίτια στα «μέγαρα», μεγάλες αίθουσες διασκέδασης
που ανήκουν στις κατά τόπους κοινότητες ή εκκλησίες του νησιού. Πριν από
το 1960-1970 τα γαμήλια γλέντια λάμβαναν χώρα στα σπίτια των κατοίκων, με
περιορισμένον αριθμό συμμετεχόντων και με τη δυνατότητα μεγαλύτερου
ελέγχου των συνθηκών της τραγουδιστικής επικοινωνίας (ησυχία, τάξη,
σεβασμός στην ιεραρχία κ.λπ.). Στα μέγαρα σήμερα, ο θόρυβος και η
πολυκοσμία υπονομεύουν την τάξη του γλεντιού και τη δυνατότητα
ανταλλαγής μαντινάδων, με αποτέλεσμα να ατονεί το καθιστό γλέντι. Στις
περιπτώσεις που συνεχίζεται, έχουμε το φαινόμενο των μονολόγων με
μαντινάδες, συχνά πολύστιχων, προετοιμασμένων από πριν, που οι συνθέτες
τους, συχνά γυναίκες, διαβάζουν από τις «φυλλάδες» ή από κινητά και tablets,
στην προσπάθειά τους να αποτίσουν τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους
νεόνυμφους και στις οικογένειές τους. Έτσι, ιδιαίτερα στα Κάτω Χωριά και σε
κοινότητες της διασποράς, στον γάμο το διαλογικό γλέντι μεταφέρεται στο
στόλισμα του γαμπρού και της νύφης, το οποίο ενισχύεται γλεντικά. Στο
πανηγύρι, το γλέντι ξεκινά από την τάβλα του φαγητού, μετά η παρέα των
γλεντιστών επισκέπτεται, όπως παλιά, τα γειτονικά σπίτια του εορταζόμενου
Αγίου ή τα καφενεία, και τέλος επιστρέφει στον κοινό χώρο της γιορτής για τη
χορευτική δραστηριότητα. Όσο για τους γάμους Καρπαθίων εκτός του
νησιού, σε αστικά περιβάλλοντα, η γαμήλια δεξίωση συχνά αναλαμβάνεται
από κέντρα διασκέδασης ή ξενοδοχεία, με τη χρήση ορχηστρών και ίσως, με
κάποια συμμετοχή παραδοσιακών μουσικών που παίζουν καρπάθικους
σκοπούς για τον χορό.
•
Η επίδραση από γειτονικά μουσικά δίκτυα μέσω των σχέσεων και των
ανταλλαγών μεταξύ μουσικών και γλεντιστών είναι πάντα μία σημαντική αιτία
μετασχηματισμού σε κάθε μουσική, τραγουδιστική και χορευτική έκφραση. Την
τελευταία εικοσαετία, πέραν της άμεσης φυσικής επαφής αναπτύσσονται και
δίκτυα απρόσωπης και μαζικής προβολής μουσικών, τραγουδιστικών και
χορευτικών προτύπων μέσα από τη δισκογραφία, τις μουσικοχορευτικές
τηλεοπτικές εκπομπές, τις μουσικές ραδιοφωνικές εκπομπές, τα κοινωνικά
διαδικτυακά μέσα με τις αναρτήσεις βιντεοσκοπημένων γλεντικών δρωμένων
και
σκηνοθετημένων
παραστάσεων,
τις
μαγνητοσκοπημένες
19