10 voor de overheid 1 | Page 184

lerende netwerken met een groot aanpassingsvermogen. Op basis van vertrouwen en respect maken zij gebruik van elkaars kwaliteiten en middelen om toegevoegde waarde te creëren, juist in situaties van toenemende dynamiek, onzekerheid en
“ Nieuwe verbindingen en complexiteit. Op gebieden als zorg, onderwijs, energie, 
 horizontale verhoudingen financiële diensten schieten deze horizontaal georganiseerde netwerken, coöperaties, communities en sociale on- ontwikkelen zich in het internet tijdperk makkelijker en
dernemingen als paddenstoelen uit de grond, van onder sneller dan ooit.” op, buiten de gevestigde verticaal hiërarchisch georganiseerde instituties om.
Verticale ordening, overheid en politiek
Organisatorisch en institutioneel verschilt deze horizontale sturingsvorm paradigmatisch van de verticaal hiërarchische: het is een andere structuur, werkwijze en cultuur.
Verticale ordening werkt vooral top-down, met afgebakende verschillen in verantwoordelijkheden, bevoegdheden, invloed en macht. Aanscherping van regels, procedures, efficiencymaatregelen en controlemechanismen om organisatiedoelen te realiseren, versterken zowel de managementcultuur en bureaucratie als de padafhankelijkheid en lock-in effecten van deze sturingsvorm. De veerkracht en wendbaarheid van deze organisaties om zichzelf te veranderen en aan te passen aan veranderende maatschappelijke verhoudingen is dan vrij beperkt. Dat geldt voor bedrijven, instellingen, overheden en politiek.
Dit verticale ordeningsmechanisme gedijt in tijden van relatieve stabiliteit en groei. Maar over het algemeen niet in tijden van toenemende dynamiek, complexiteit en afnemende groei. Dan 
 volgen reorganisaties, nieuwe regels en efficiencymaatregelen in de vorm van bezuinigingen en schaalvergroting elkaar op. Eerder opgebouwd vertrouwen, binnen en buiten de organisatie, neemt snel af wanneer doelen niet worden gerealiseerd, de tevredenheid van werknemers en

lerende netwerken met een groot aanpassingsvermogen. Op basis van vertrouwen en respect maken zij gebruik van elkaars kwaliteiten en middelen om toegevoegde waarde te creëren, juist in situaties van toenemende dynamiek, onzekerheid en

“ Nieuwe verbindingen en complexiteit. Op gebieden als zorg, onderwijs, energie, 
 horizontale verhoudingen financiële diensten schieten deze horizontaal georganiseerde netwerken, coöperaties, communities en sociale on- ontwikkelen zich in het internet tijdperk makkelijker en

dernemingen als paddenstoelen uit de grond, van onder sneller dan ooit.” op, buiten de gevestigde verticaal hiërarchisch georganiseerde instituties om.

Verticale ordening, overheid en politiek

Organisatorisch en institutioneel verschilt deze horizontale sturingsvorm paradigmatisch van de verticaal hiërarchische: het is een andere structuur, werkwijze en cultuur.

Verticale ordening werkt vooral top-down, met afgebakende verschillen in verantwoordelijkheden, bevoegdheden, invloed en macht. Aanscherping van regels, procedures, efficiencymaatregelen en controlemechanismen om organisatiedoelen te realiseren, versterken zowel de managementcultuur en bureaucratie als de padafhankelijkheid en lock-in effecten van deze sturingsvorm. De veerkracht en wendbaarheid van deze organisaties om zichzelf te veranderen en aan te passen aan veranderende maatschappelijke verhoudingen is dan vrij beperkt. Dat geldt voor bedrijven, instellingen, overheden en politiek.

Dit verticale ordeningsmechanisme gedijt in tijden van relatieve stabiliteit en groei. Maar over het algemeen niet in tijden van toenemende dynamiek, complexiteit en afnemende groei. Dan 
 volgen reorganisaties, nieuwe regels en efficiencymaatregelen in de vorm van bezuinigingen en schaalvergroting elkaar op. Eerder opgebouwd vertrouwen, binnen en buiten de organisatie, neemt snel af wanneer doelen niet worden gerealiseerd, de tevredenheid van werknemers en

171