ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ /ศรีเทพ /เสมา ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้ / ศรีเทพ / เสมา | Page 3

ในมัณฑละแห่งศรีจนาศะ ละโว้/ศรีเทพ/เสมา ท่องเที่ยวเพื่อเข้าใจเมืองไทย วันที่ ๑๐-๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๒ กิจกรรมใหม่ของมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ น�ำชมสาระทางประวัติศาสตร์ โบราณคด โดยอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม และวลัยลักษณ์ ทรงศิร ร่วมเดินทางศึกษาการมีอยู ข ่ องรัฐศรีจนาศะในเขตชายขอบที ร ่ าบสูงโคราชต่อกับดินแดนภาคกลางใน ช่วงเวลา ๓ วัน ๒ คืน เพียงพอที่จะท�ำความเข้าใจกลุ่มบ้านเมืองขนาดใหญ่ในรัฐศรีจนาศะที่รุ่งเรืองมาตั้งแต ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๕ อันเป็นช่วงเวลาอย่างคร่าวๆ ในการมีอยู่ของยุคน ความเป็น “รัฐ” นั้นต่างจากความเป็น “อาณาจักร” การวิเคราะห์รูปแบบทางการเมืองเพียงอย่าง เดียวไม่สามารถระบุได้ว า ่ บ้านเมืองแห่งใดเป็นศูนย์กลาง แต่ต อ ้ งพิจารณาถึงการศาสนา สังคมและวัฒนธรรม โดยเฉพาะรูปแบบเฉพาะในความสัมพันธ์แบบแต่งงานหรือกินดองในกลุ่มผู้ปกครอง ที่สามารถเชื่อมบ้าน เมืองต่างๆ เข้าเป็นส่วนหนึ ง ่ ของมัณฑละหรือปริมณฑลของกลุ ม ่ บ้านเมืองร่วมสมัยที ผ ่ ก ู เข้าด้วยกันจากเหตุผล ข้างต้น โดยที่ไม่จ�ำเป็นต้องมีการควบคุมอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดจากศูนย์กลางของรัฐที่ใดที่หนึ่งตามรูปแบบ การปกครองแบบอาณาจักรที่รวบอ�ำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางอย่างเข้มงวด รัฐศรีจนาศะคือปริมณฑลหรือมัณฑละของยุคสมัยที่มีอยู่ในสยามเทศะ ก่อนการเกิดขึ้นของกัมพูชา เทศะอันเป็นอาณาจักรเมืองพระนครในที่ราบลุ่มทะเลสาบเขมร และก่อนการเกิดขึ้นอย่างรวมศูนย์ของ อาณาจักรอยุธยาในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถในที่ราบลุ่มน�้ำภาคกลาง โดยมีบ้านเมืองขนาดใหญ่ที่ เมืองละโว้ เมืองศรีเทพ และเมืองเสมา อันเป็นกลุ ม ่ เมืองที ม ่ ค ี วามสัมพันธ์ต อ ่ กันอย่างมีพลวัตในรัฐที ถ ่ ก ู เรียก ว่า “ศรีจนาศะ” มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ สิงหาคม ๒๕๖๒ มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 3