เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 9

ทิวทัศน์ของเมืองเพชร มองจากเขาตะเคราก็จะเห็นแนวเขาอีโก้ และเขาหินปูนแถบเขาย้อย ต�ำนานและเรื่องเล่าภายในชุมชนหรือท้อง ถิ่น คือส่วนหนึ่งของ ประเพณีบอกเล่า [Oral Tra- dition] ได้แก่ ค�ำบอกเล่าลักษณะต่างๆ ไม่ว่าจะ เป็นต�ำนาน นิทาน ความทรงจ�ำเกี ย ่ วกับสายตระกูล ความเชื่อและพิธีกรรม สภาพแวดล้อมและความ เป็น มา ซึ่งเป็น ประสบการณ์ทางประวัติศาสตร สังคมที ย ่ ง ั ไม่ม ภ ี าษาเขียนหรือมีภาษาเขียนแต่ย ง ั คง มีการถ่ายทอดเช่นนี้อยู่ ต�ำนานเรื่องเล่าเหล่านี้เป็น หลักฐานส�ำคัญในการวิเคราะห์ประวัติศาสตร์จาก ภายในได้อย่างเด่นชัดที่สุด ทั้งการศึกษา ต�ำนานหรือนิทานปรัมปรา [Myth] และนิทานพื้นบ้าน [Folktale] สามารถชี้ให เห็นถึงการแพร่กระจายทางสังคมและวัฒนธรรม ของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ มีประโยชน์มากในการ ศึ ก ษาเรื่ อ งตั้ ง ถิ่ น ฐานและประวั ติ ศ าสตร์ ท าง วัฒนธรรมของผู้คนท้องถิ่น ความหมายและความต่างของต�ำนานและ นิทานพื้นบ้านนั้นคือ ต�ำนานเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนในสังคมให้ความเคารพย�ำเกรง มักจะเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตและถูกเล่า จนมีความต่างจากจุดเริ่มต้น ส่วนใหญ่จะเป็นการ ถ่ายทอดจากปากสู่ปากก่อนที่จะเริ่มมีการบันทึก เป็นลายลักษณ์อักษร ท�ำให้เนื้อเรื่องเปลี่ยนไปจน มีหลายส�ำนวนแม้จะเป็นเรื่องเดียวกัน ส่วนนิทาน พื้นบ้านแม้จะมีเรื่องเล่าของกฎเกณฑ์ทางศีลธรรม อยู่ด้วย แต่ก็ไม่ได้เป็นตัววางหลักเกณฑ์ทางสังคม ดังเช่นต�ำนาน และในปัจจุบันต�ำนานและนิทานพื้น บ้านแทบจะแยกกันไม่ออก นอกจากมีร่องรอยของ ประเพณีพิธีกรรมบางอย่างก�ำกับอยู่ด้วยหรือไม ต� ำ นานเนื้ อ เรื่ อ งหลั ก ๆ ในแถบภาคพื้ น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ท ม ี่ โ ี ครงเรื อ ่ งคล้ายกัน เริ ม ่ ด้วยเกิดปัญหาและความขัดแย้งของกลุ่มคนจบลง มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 9