เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 49

เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ข้ามคาบสมุทรสยามหรือ อ้อมแหลมมะละกา สู่ทะเลอันดามันและอินเดีย จนถึงทางฝั ง ่ อาหรับ มีร อ ่ งรอยว่าพ่อค้าชาวเปอร์เซีย อินเดีย และมลายูม บ ี ทบาทในการน�ำเรือสินค้าก่อน การค้าโดยเรือส�ำเภาของชาวจีนที จ ่ ะเข้ามามีบทบาท ต่อราชส�ำนักและท้องถิ่นแถบนี้โดยทุกขั้นตอน ยุคการค้าทางทะเลที่รุ่งเรืองของจีนคือช่วง ก่อนพุทธศตวรรษที่ ๑๙–๒๐ สมัยราชวงศ์ซุ้งและ หยวน พบหลักฐานจ�ำนวนมากในแถบเมืองท่าของ คาบสมุทรมลายูและหมู่เกาะ แต่ร่องรอยของการ เป็นเมืองท่าส�ำคัญบริเวณลุ ม ่ น� ำ ้ เจ้าพระยาและรอบ อ่าวไทยมีหลักฐานอยู น ่ อ ้ ย นอกจากบริเวณสามโคก ที่เคยพบเศษภาชนะแบบซุ้งและหยวนจ�ำนวนหนึ่ง ส่วนบริเวณท้องน� ำ ้ แม่กลองหน้าเมืองราชบุร ก ี ม ็ ก ี าร พบเศษภาชนะไปจนถึงราชวงศ์ถัง จนมาเห็ น ชั ด เมื่ อ มี ก ารสถาปนากรุ ง ศรีอยุธยาอย่างเป็นทางการในพุทธศตวรรษที่ ๒๐ และกรุงศรีอยุธยากลายเป็นเมืองท่าส�ำคัญของอ่าว ไทยรวมถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต นอกจากเรือของคนท้องถิ่นแล้ว เรือใหญ่จะไม นิยมเลียบอ่าวโคลนด้านตะวันตกแถบปากน�้ำแม กลองและท่าจีนที่เป็นชะวากเว้าเข้าด้านใน เพราะ พื้นน�้ำเต็มไปด้วยโคลนตมต้องอาศัยความช�ำนาญ ร่องน�้ำหรือต้องใช้คนน�ำร่อง และด้วยเหตุผลที่น่า จะเป็นเรื่องลมในช่วงเดินทาง เมื่อออกจากปากน�้ำ เจ้าพระยาการเดินเรือค่อนข้างจะใช้เส้น ทางที่ม แบบแผนลงตัวในกองเรือทุกสัญชาติ เรือสินค้าหรือ เรือโดยสารเมื่อออกจากปากน�้ำเจ้าพระยาในหน้า มรสุมเดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม จะบังคับ เรือหันออกไปทางชายฝั่งทะเลตะวันออกลมจะพา ไปหมายคือ “เกาะสีชัง” (บางครั้งก็จะเลียบตั้งแต เขาสามมุก) และพักหาเสบียงตามแถบหมู่เกาะน คือ เกาะส้ม เกาะล้าน เกาะคราม เกาะไผ่ และมัก จะแล่นเรือจากเกาะไผ่ยามค� ำ ่ รุ ง ่ เช้าก็จะถึงจุดหมาย การเดินเรือเลียบชายฝั่งในอ่าวไทย การค้าต่างประเทศในสมัยกรุงศรีอยุธยา ธนบุรี และต้นกรุงรัตนโกสินทร์ใช้เรือส�ำเภาเป็น หลัก จะค้าขายกันเป็นฤดูกาลเข้าและออกให้ท น ั ฤด มรสุม เช่น จะต้องมาให้ท น ั ลมมรสุมตะวันออกเฉียง เหนือในเดือนตุลาคมถึงมีนาคม (ลมสินค้า-ขาเข้า) และกลับให้ทันลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ในเดือน เมษายนถึงกันยายน (ลมตะเภา-ขาออก) โดยเฉพาะ เรือส�ำเภาจีนที บ ่ น ั ทึกไว้ว า ่ ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์จะ นิยมน�ำสินค้าเข้ามาในเดือนกุมภาพันธ์ถึงต้นเดือน เมษายน และออกไปราวปลายเดือนพฤษภาคม จนถึงกรกฎาคม การเดิ น เรื อ เลี ย บชายฝั ่ ง สมั ย โบราณ มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 49