เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 22
นครชัยศรีหรือนครปฐมโบราณในลุ่มน�้ำท่าจีน
ส่วน เมืองราชบุรี ซึ่งเป็นเมืองรุ่นอโยธยา
อยู ร ่ ม ิ น� ำ ้ แม่กลองเป็นเมืองร่วมสมัยกับเมืองอโยธยา
และสุพรรณภูมิ ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ลงมา เป็น
เมืองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดยาวกว้าง ๒,๐๐๐ x
๑,๐๐๐ เมตร ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตกของแม่น�้ำแม
กลอง มีล ำ � น� ำ ้ สายสั น ้ ๆ ไหลลงจากที ส ่ ง ู ทางตะวันตก
ผ่านกลุ่มเขางู มารวมกันเป็นหนองน�้ำขนาดใหญ่ใน
เขตบ้านคลองละหุ ง ่ และบ้านโคกข่อย จึงท�ำให้พ น ื้ ท
บริเวณหน้าเขางูเป็นท้องทุ ง ่ ขนาดใหญ่ท ม ี่ ล ี ำ � น� ำ ้ ไหล
ออกไปรวมกับล�ำน�้ำแม่กลองในบริเวณบ้านหลุม
ดินที่อยู่เหนือบริเวณตัวเมืองราชบุรีเพียงเล็กน้อย
เรียกว่า ทุ่งเขาง
พื้นที่ลาดต�่ำรอบเขาลูกโดดเป็นเขาหินปูน
ที่มีถ�้ำที่มีหินงอกหินย้อยที่หลายๆ แห่งได้ถูกท�ำให
เป็นถ�้ำวิหารทางพุทธศาสนาใช้เป็นส�ำนักพระสงฆ
และนักพรตมาแต่สมัยทวารวดี ดังเช่น กลุ่มเขางูท
นับเป็นกลุ ม ่ เขาศักดิ ส ์ ท ิ ธิ แ ์ ละอาศรมของนักบวชทาง
พุทธศาสนาที่ส�ำคัญของบ้านเมือง และพื้นที่ตั้งแต
เขางูลงมาทางใต้ที่แผ่ไปทางตะวันออกคลุมสองฝั่ง
แม่น ำ �้ แม่กลองลงไปจนถึงอ�ำเภอปากท่อและอ�ำเภอ
เขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี บริเวณนี้มีทั้งเขาลูกโดด
และที ล ่ าดต� ำ ่ สลับที ร ่ าบลุ ม ่ เหมาะกับการสร้างบ้าน
แปงเมืองมาแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย
จนถึงสมัยทวารวดีและลพบุร
ชุมชนที อ ่ ยู ต ่ อนเหนือของเมืองคือ บ้านหลุม
ดิน และ บ้านอรัญญิก ในขณะที่ทางด้านใต้ของ
เมืองจรด บ้านโรงช้าง ภายในเขตเมือง มีว ด ั โบราณ
เก่าแก่และสระน�้ำมากมาย ซึ่งในปัจจุบันหลายแห่ง
ถูกรื้อถอนท�ำลายเพื่อการก่อสร้างชุมชนเมืองรุ่น
ใหม่ วัดส�ำคัญกลางเมืองคือ วัดมหาธาตุราชบุรี ท
มีโบราณสถานสมัยลพบุรีลงมาถึงอยุธยาตอนต้น
และเป็นวัดมหาธาตุประจ�ำเมืองจนถึงปัจจุบัน
ในเมืองราชบุร ม ี โ ี บราณสถานแต่สมัยลพบุร
22
ลงมาถึงอยุธยาตอนต้นที่เป็นวัดโบราณเก่าแก่และ
สระน�้ำมากมาย ปัจจุบันถูกรื้อถอนท�ำลายเพื่อการ
ก่อสร้างชุมชนเมืองใหม่แทบจะทั้งหมด
ถนนท้าวอู่ทอง
ที่ส�ำคัญก็คือที่ตั้งของเมืองคูบัวและเมือง
ราชบุรีนั้นอยู่บนแนวสัน ทรายชายหาดเดิม [Old
Beach] ซึ่งชาวบ้านเรียกกันว่า ถนนท้าวอู่ทอง เป็น
แนวยาวจากคูเมืองด้านใต้ของเมืองราชบุรี ขนาน
กับทางรถไฟ ผ่านบ้านตากแดดมายังบ้านคูบัวเป็น
แนวเดี ย วกั น กั บ คู เ มื อ งด้ า นตะวั น ออกของเมื อ ง
คูบัว มายังแถบอ�ำเภอปากท่อ บ้านบางเค็ม สระพัง
เขาย้อย บ้านหนองปรง ไปจนถึงเมืองเพชรบุรีบน
ฝั่งแม่น�้ำเพชรบุร
ชายหาดเก่านี้เป็น ที่ต ้ ั งของชุมชนแต่สมัย
ทวารวดีและลพบุร ล ี งมาจนถึงอยุธยาอีกทั ง ้ เป็นเส้น
ทางคมนาคมจากเมืองราชบุรี เมืองคูบัว และเมือง
เพชรบุรีมาก่อนที่จะมีการสร้างถนนเพชรเกษม
ชายหาดเดิมหรือถนนท้าวอู่ทองนี้ท�ำให้เห็น
ลักษณะที เ ่ ป็นภูม ว ิ ฒ
นธรรมของบ้านเมืองชายทะเล
ตั้งแต่เมืองราชบุรี เพชรบุรี ไปจนถึงชะอ�ำ ตั้งแต
สมัยทวารวดีและลพบุรีได้อย่างชัดเจน
ด้ า นหน้ า ของชายหาดก็ คื อ พื้ น ที่ ป ่ า ชาย
เลนและอ่าวไทย เป็นที่ลุ่มต�่ำระดับความสูงโดย
เฉลี่ยจากระดับน�้ำทะเลราว ๑-๔ เมตร ต่อแนว
สันทรายที่สูงราว ๖-๘ เมตร ส่วนทางด้านหลัง
คือด้านตะวันตกเป็นที่ลาดต�่ำลงจากภูเขาและที่สูง
ช่องเทือกเขาตะนาวศรีที่มีแนวเขาด้านหน้าส่วน
ใหญ่เป็นเขาหินปูนที่รู้จักกันในนามของเขาหินปูน
ราชบุรี ถ�้ำหินปูนเหล่านี้ถูกใช้เป็นแหล่งพิธีกรรมมา
แต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์แล้วกลายเป็นถ�้ำวิหาร
และส�ำนักสงฆ์ในสมัยทวารวดีและลพบุรี อย่างเช่น
ถ�้ำเขางู ฯลฯ
เที่ยวตามตำ�นาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตรา-เจ้าลาย-ตาม่องไล่-เจ้ากรุงจีน