เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น ฯลฯ เที่ยวตามตำนาน เพชรบุรีที่ยังไม่เคยเห็น มหาเภตราฯ | Page 11

ปรากฏมากในภาคกลางบริเวณลุ่มเจ้าพระยาตอน ล่างและภาคใต้แถบชายฝั่ง และมีเรื่องเล่าต่างไป จากกลุ ม ่ คนทางตอนในของภูม ภ ิ าคดัง ๒ ข้อที ก ่ ล่าว ไปแล้ว ส�ำหรับต�ำนานและนิทานพื้นบ้านในข้อ ๓ ที่อยู่ ในเขตสามเหลี่ยมปากแม่น�้ำเจ้าพระยาหรือ Chaopraya Delta รวมไปจนถึงชุมชนชายฝั่ง ทะเลรอบอ่าวไทย ซึ่งเป็นเรื่องราวที่แตกต่างไป จากบริเวณแผ่นดินภายใน ซึ่งในกลุ่มไต-ลาวเชื่อ ว่า มนุษ ย์ก�ำเนิดมาจากน�้ำเต้าปุง แล้วแบ่งออก เป็นชนกลุ่มต่างๆ ส่วนผู้คนที่อยู่ใกล้ทะเลมีโอกาส ติดต่อกับชุมชนอื่นๆ ได้มากกว่า ดังนั้นต�ำนานท้อง ถิ่นก็จะเกี่ยวพันกับการค้า การเข้ามาของคนกลุ่ม ใหม่ และการเดินเรือส�ำเภา จึงได้รวบรวมจากแหล่ง ข้อมูลต่างๆ ทั้งที่เป็นการบันทึกไว้จากการบอกเล่า และลายลักษณ์อักษร และบางเรื่องได้กลายเป็น พระราชพงศาวดารซึ ง ่ เป็นบันทึกของรัฐส่วนกลาง ม รายละเอียดแบ่งออกได้ ดังน กลางก็คอดยาวจึงเรียกว่า เขากิ่ว และเขากิ่วนี้คือ ท่าเรือส�ำเภา ตั้งแต่กระแทกภูเขาส�ำเภาก็ช�ำรุด แล่นไป ถึงทะเลแห่งหนึ่งต้องบัดพลีบวงสรวงกัน จึงเรียก สถานที่นั้นว่า บ้านสมอพลีหรือสมอพลือ (บ้านสมอ พลืออยู่ห่างจากเมืองเพชรบุรีเดิมมาทางใต้ราว ๔ กิโลเมตร) เมื อ ่ บัดพลีแล้วสายสมอเลื อ ่ นลงน� ำ ้ ถึงพื น ้ ทะเล เรือลากสมอไปถึงย่านหนึ ง ่ จึงชื อ ่ สมอหลุด คือ ที บ ่ า ้ นหมอหลก น� ำ ้ พัดสมอไปกบดานอยู ท ่ พ ี่ น ื้ จะถอน ก็ไม่ขึ้นจึงเรียกสถานที่นั้นว่า สมอดาน ส่วนส�ำเภา ใหญ่ก็ถูกพายุพัดจนเรือทะลุ จึงเรียกว่า บางทะล ส�ำเภาถูกพายุหมุนเคว้งคว้างจมลง ผู้คนในส�ำเภา บ้างล้มตาย บ้างเอาชีวิตรอดก็เริ่มตั้งถิ่นฐานบ้าน เรือนจนกลายเป็นบ้านเมืองต่อมา แล้วเมื่อน�้ำลดกลายเป็นแผ่นดินเชื่อกันว่า เห็นเสากระโดงอยู่ในมหาบึงซึ ง ่ เรียกกันว่า อู ต ่ ะเภา ยังมียอดเขาใหญ่ทางตะวันตกเรียกกันว่า เขาแด่น ต�ำนานก�ำเนิดมนุษย์หรือชุมชนในย่านชายฝั่งทะเล ได้แก่เรื่อง มหาเภตรา บันทึกจากเอกสาร “สมุดราชบุรี” รวมพิมพ์ใน พ.ศ. ๒๔๖๘ กล่าวโดย รวมว่า ย้อนไปในอดีตอันไกลโพ้นเมืองเพชรบุรียัง เป็นท้องทะเล มีเรือส�ำเภาใหญ่มหึมากว้างยาวเป็น โยชน์ๆ เนรมิตขึ น ้ จากฝาหอยกาบซีกหนึ ง ่ ตรงที เ ่ รียก ว่า บ้านพอหอย ในส�ำเภามีเรือกสวนไร่นารวมทั้ง สัตว์ต่างๆ ด้วย สินค้าในเรือมีสารพัดจ�ำหน่ายซื้อ ขายกันได้ทั้งพวกชาวเขาและชาวดอน เมื่อส�ำเภา แล่นอยู่ในท้องทะเลที่เป็นเมืองเพชรปัจจุบัน คราว หนึ่งผ่านภูเขาที่เป็นเกาะแก่ง ท้องส�ำเภากระทบ ยอดเขากระดอนไป น�้ำพัดยอดเขาไปตกที่ต�ำบล หนึ่งระหว่างเขามหาสวรรค์กับเขาหลวง เรียกว่า เขาพนมขวด ภูเขาเดิมเมื่อยอดเขาหลุดไปแล้วตรง มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธ 11