86 สารัตถะวิจัยเชิงพื้นที่ : นวัตกรรมเพื่อสังคมและชุมชน
3 ) การจัดการข้อมูลอัตลักษณ์มอญ ควรมีการจัดการอย่างไรจึงจะน�ำไปสู่
การพัฒนาการท่องเที่ยวเกษตรเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดนครราชสีมาได้ หลังด�ำเนินการวิจัย ผลจาการศึกษาได้ข้อสรุปดังนี้ จากการศึกษาบริบทพื้นที่เพื่อหาทุนทางวัฒนธรรม ทุนวัฒนธรรมของชุมชนมอญ คือ ขุดความรู้และประสบการณ์ที่ขุมขนสร้างสรรค์ขึ้นและสั่งสมมาเพื่อการอยู่ร่วมกันใน สังคม ถือเป็นองค์ความรู้ หรือผลงานที่เกิดจากบุคคลหรือกลุ่มชนที่ได้มีการสร้างสรรค์ พัฒนา สั่งสม สืบทอด และประยุกต์ใช้ในวิถีการด�ำเนินชีวิตมาอย่างต่อเนื่อง และสอดคล้อง เหมาะสมกับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อม อันแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์มอญในลุ่มน�้ำ ล�ำพระเพลิง
จากนั้นจึงจัดเวทีเพื่อระดมความคิด และสร้างความตระหนักและความส�ำคัญ เกี่ยวกับทุนวัฒนธรรม เพื่อสะท้อนอัตลักษณ์มอญของคนในชุมชน โดยมีกระบวนการ สื่อสารเพื่อสร้างอัตลักษณ์ ทุนทางวัฒนธรรมที่คนในชุมชนมอญ คือ
- สัญลักษณ์ความเป็นมอญ คือ เสาหงส์ วัด และหลวงปู่ฉิม ( พระครู
ทักษิณรามัญ ) - ภาษามอญ - ประเพณีพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ประเพณีตามเทศกาล อาทิ พิธี
ลอยแพ ( การลอยกระทง ) - การละเล่นพื้นบ้าน คือ การร�ำโทน และการเล่นสะบ้า - วิถีความเป็นอยู่ คือ ส�ำรับมอญและขนมมอญ ขนมมอญ ได้แก่ ขนม
กระแถแร ขนมกล้า ( ต้นกล้า ) และข้าวหลาม กระบวนการสื่อสารที่ท�ำให้สามารถยกทุนวัฒนธรรมขึ้นเป็นอัตลักษณ์ของชุมชน
มอญ ประกอบด้วย
สื่อบุคคล สื่อกิจกรรม สื่อวัตถุ และเครือข่าย ดังนี้ - สื่อบุคคล ได้แก่ คนในชุมชน ผู้รู้ ปราชญ์ชาวบ้าน พระ - สื่อกิจกรรม ได้แก่ ประเพณีพิธีกรรมตามเทศกาล การละเล่น - สื่อวัตถุ ได้แก่ หงส์ วัด บ้านมอญ อาหาร และการแต่งกาย - เครือข่าย ได้แก่ คนในชุมชน ภาครัฐ
และน�ำสู่การจัดกิจกรรมเพื่อเผยแพร่ข้อมูลอัตลักษณ์ชุมชน โดยเกิดจากความ ร่วมมือร่วมใจของคนในชุมชนทั้งหมดที่ได้ชื่อว่าเป็นคนมอญหรือคนไทยเชื้อสายมอญ กิจกรรมดังกล่าวอยู่ภายใต้ชื่อว่า “ เยือนถิ่นมอญตะลอนล�ำพระเพลิง ”
สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
86
สารัตถะวิจัยเชิงพื้นที่: นวัตกรรมเพื่อสังคมและชุมชน
3) การจัดการข้อมูลอัตลักษณ์มอญ ควรมีการจัดการอย่างไรจึงจะน�ำไปสู
การพัฒนาการท่องเที่ยวเกษตรเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดนครราชสีมาได
หลังด�ำเนินการวิจัย ผลจาการศึกษาได้ข้อสรุปดังน
จากการศึกษาบริบทพื้นที่เพื่อหาทุนทางวัฒนธรรม ทุนวัฒนธรรมของชุมชนมอญ
คือ ขุดความรู้และประสบการณ์ที่ขุมขนสร้างสรรค์ขึ้นและสั่งสมมาเพื่อการอยู่ร่วมกันใน
สังคม ถือเป็นองค์ความรู้ หรือผลงานที่เกิดจากบุคคลหรือกลุ่มชนที่ได้มีการสร้างสรรค์
พัฒนา สั ง ่ สม สืบทอด และประยุกต์ใช้ในวิถ ก ี ารด�ำเนินชีว ต ิ มาอย่างต่อเนื อ ่ ง และสอดคล้อง
เหมาะสมกับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อม อันแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์มอญในลุ่มน�้ำ
ล�ำพระเพลิง
จากนั้นจึงจัดเวทีเพื่อระดมความคิด และสร้างความตระหนักและความส�ำคัญ
เกี่ยวกับทุนวัฒนธรรม เพื่อสะท้อนอัตลักษณ์มอญของคนในชุมชน โดยมีกระบวนการ
สื่อสารเพื่อสร้างอัตลักษณ์ ทุนทางวัฒนธรรมที่คนในชุมชนมอญ คือ
- สัญลักษณ์ความเป็นมอญ คือ เสาหงส์ วัด และหลวงปู่ฉิม (พระครู
ทักษิณรามัญ)
- ภาษามอญ
- ประเพณีพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ประเพณีตามเทศกาล อาทิ พิธี
ลอยแพ (การลอยกระทง)
- การละเล่นพื้นบ้าน คือ การร�ำโทน และการเล่นสะบ้า
- วิถีความเป็นอยู่ คือ ส�ำรับมอญและขนมมอญ ขนมมอญ ได้แก่ ขนม
กระแถแร ขนมกล้า (ต้นกล้า) และข้าวหลาม
กระบวนการสื่อสารที่ท�ำให้สามารถยกทุนวัฒนธรรมขึ้นเป็นอัตลักษณ์ของชุมชน
มอญ ประกอบด้วย
สื่อบุคคล สื่อกิจกรรม สื่อวัตถุ และเครือข่าย ดังน
- สื่อบุคคล ได้แก่ คนในชุมชน ผู้รู้ ปราชญ์ชาวบ้าน พระ
- สื่อกิจกรรม ได้แก่ ประเพณีพิธีกรรมตามเทศกาล การละเล่น
- สื่อวัตถุ ได้แก่ หงส์ วัด บ้านมอญ อาหาร และการแต่งกาย
- เครือข่าย ได้แก่ คนในชุ� �������.�N�>�� �����^�������>��������.�>����N��N����>�>�����~��������.����>���.��������^����^�^�����>������������.�N�.���N�N���.��N�~�.� ��>���~���~���>���~��>���.���~�N���>������������~����~����N�~�^���N�N�����~�����~���.����~���N����������>�~���N���N�~�.����~�������.�.����� ���N����>�>��N��~��^���.�~���.������.�.�>�^�����~�����~���"( ���.�~�����n�N����������^��^�����^����>���>�����^�N�~( Ю���n�.������~�N����.��^�����.���"����.�~�N�~�.�.�^��.�>�.���������N�>�>�.�����^��