ด้วยเหตุที่มณฑปมีฐานันดรต�่ำกว่า จึงต้องมียอดเตี้ยกว่ายอดปราสาท ของครรภคฤหะ และถือเป็นกฎเกณฑ์ส�ำคัญที่ปฏิบัติกันในศิลปะทุกสกุลที่ได้ รับอิทธิพลอินเดีย
อนึ่ง มณฑปอาจมาจากค�ำว่า “ มัณฑะ ” ในภาษาสันสกฤตที่แปล ว่า “ ตกแต่ง ” ๘ ทั้งนี้ มณฑปในศิลปะบางสกุล หรือในประเพณีบางสมัย อาจ ได้รับการตกแต่งให้งดงามกว่าครรภคฤหะที่มีด้านในเป็นห้องเรียบๆ อย่างไร ก็ดี ค�ำอธิบายนี้มีข้อยกเว้นมาก
รูปที่ ๑ . ๒๐ ตัวอย่างของพื้นที่ใช้สอยภายในมณฑป ซึ่งมีแผนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีขนาด ใหญ่กว่าครรภคฤหะ เพื่อรองรับคนและกิจกรรมจ�ำนวนมาก เช่น การเต้นร�ำ ตัวอย่างจาก เทวาลัยไกลาส เอลโลร่าที่ ๑๖
27