เลื่อมใสนี้พาใจเขาให้ล่องลอยไป ศาสนสถานอื่น ไม่ว่าจะฮินดู คริสต์ หรือกรีก คงจะท�ำให้เขาเบื่อ และไม่สามารถปลุกส�ำนึกทางสุนทรีย- ภาพในใจเขาได้ นี่คืออิสลาม ประเทศของเขาเอง ซึ่งเป็นมากกว่า ศรัทธา มากกว่าเสียงเรียกให้ลุกขึ้นต่อสู้ มากกว่า มากกว่ามากนัก ... อิสลามคือโลกทัศน์ของชีวิตที่งามวิจิตรและสถาวร ที่ซึ่งทั้งกายใจของ เขาได้พบบ้านที่แท้จริง
เขานั่งบนก�ำแพงเตี้ยที่ล้อมรอบลานทางด้านซ้าย พื้นดินทาง ฝั่งตัวเมืองด้านหลังจมหายไป มองเห็นเป็นทิวไม้รางๆ ในความเงียบ สงัด เขาได้ยินเสียงเบาๆ อื้ออึง ด้านขวามือ เหนือขึ้นไปที่สโมสร ชุมชนชาวอังกฤษก�ำลังบรรเลงวงออร์เคสตราสมัครเล่น ส่วนที่อื่นๆ ชาวฮินดูก�ำลังตีกลอง เขารู้ว่าเป็นชาวฮินดู เพราะจังหวะกลองไม่รื่น หูเขา ส่วนใครอีกหลายคนก�ำลังคร�่ำครวญให้ผู้ตาย เขารู้ว่าเป็นใคร เพราะเขาเป็นคนออกใบรับรองการเสียชีวิตให้เองเมื่อตอนบ่าย มีเหล่า นกฮูก ขบวนรถไฟจากปัญจาบ ... และดอกไม้ส่งกลิ่นหอมฟุ ้งในสวน ของนายสถานี แต่มัสยิดนี้เท่านั้นที่มีความหมาย เขาผละจากสิ่งเย้า ยวนอันซับซ้อนของราตรีกลับมาที่มัสยิด และมอบความหมายแก่มัน อย่างที่ผู้สร้างมัสยิดไม่ได้เจตนา สักวันเขาจะสร้างมัสยิดเหมือนกัน เล็กกว่านี้ แต่สวยงามสมบูรณ์แบบ ให้ทุกคนที่ผ่านไปมาได้รับความ สุขดังที่เขารู้สึกขณะนี้ หลุมศพของเขาจะอยู่ภายใต้โดมเตี้ยๆ ใกล้ๆ กัน สลักค�ำจารึกเป็นภาษาเปอร์เซียว่า
อนิจจา ยามตัวข้าลับล่วงไปนับพันปี กุหลาบจะผลิดอก ฤดูใบไม้ผลิจะผลิบาน มีแต่ผู้คนที่ลอบมาล่วงรู้ใจข้า มาเยือนหลุมศพข้าในนิทรารมย์
31