ตามรอยอาทิตย์อุทัย : แผนสร้างชาติไทยสมัยคณะราษฎร | Page 16
้
สินค้าเกษตรของไทยไปสู่การผลิตแบบอุตสาหกรรม เพื่อพัฒนาสังคม
และเศรษฐกิจไทย พวกเขาพึงพอใจเพียงความสามารถในการรักษา
อ�ำนาจและรักษาผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของพวกตนเท่านั้น ๕
ส�ำหรับสมัยที่ ๒ แห่งการพัฒนาประเทศของไทยนั้น ค�ำอธิบาย
ที่มีต่อช่วงสมัยการพัฒนาประเทศตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
นับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๐๔ เป็นต้นไปมีอยู ่ว่า ในช่วงเวลาดังกล่าวไทยยึดแบบ
อย่างการพัฒนาประเทศตามแบบอเมริกัน (Americanization) ในยุค
สงครามเย็น (Cold War) ที่สหรัฐอเมริกาและธนาคารโลก (World
Bank) มีอิทธิพลเหนือไทยโดยการก�ำหนดให้ไทยภายใต้รัฐบาลเผด็จการ
ทหารของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ด�ำเนินการต่อต้านคอมมิวนิสต์
และการส่งเสริมการขยายตัวของเศรษฐกิจทุนนิยมไปพร้อมกัน โดย
แผนพัฒนาประเทศนี้ก�ำหนดให้รัฐบาลไม่เข้าแทรกแซงการค้าและ
อุตสาหกรรม มีการจ�ำกัดจ�ำนวนรัฐวิสาหกิจ และก�ำหนดให้รัฐบาล
ขยายการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน รวมทั้งเปิดรับความช่วยเหลือจาก
ต่างประเทศ กล่าวอีกอย่างหนึ่งคือ การพัฒนาประเทศไทยในช่วงเวลา
ดังกล่าวคือ การปล่อยให้ทุนภาคเอกชนเป็นผู ้น�ำการพัฒนาอุตสาหกรรม
ผ่านบรรษัทข้ามชาติและทุนเอกชนภายในประเทศนั่นเอง ๖
ดังนั้น จากที่กล่าวมาข้างต้นสามารถสรุปได้ว่า สถานะทางความรู
ว่าด้วยแนวทางการพัฒนาประเทศไทยที่ผ่านมา มีค�ำอธิบายส�ำคัญอยู่
๒ ช่วงเวลา กล่าวคือ รัฐบาลสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์เลือกตัวแบบ
การพัฒนาตามแบบตะวันตก (Westernization) ส่วนในยุคสงครามเย็น
นั้น รัฐบาลจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เลือกตัวแบบการพัฒนาประเทศ
ตามแบบอเมริกัน (Americanization) ซึ่งเริ่มตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมไทย ฉบับที่ ๑ (พ.ศ. ๒๕๐๔) เป็นต้นมา
อย่างไรก็ตาม ภายใต้องค์ความรู ้ว่าด้วยค�ำอธิบายแบบการพัฒนา
ประเทศไทยทั้ง ๒ ยุคสมัยข้างต้นนั้น กลับทิ้งช่องว่างค�ำอธิบายทาง
8 ณัฐพล ใจจริง