Журнал Гродно. Выпуск № 6(25) (июнь 2019) Журнал Гродно. Выпуск № 5(36) (май 2020) | Page 29

#ГРОДНАТРАДЫЦЫІ
«СВЯТЫ ЮРЫ,
ДЗЕ Ж ТЫ БЫЎ»?
Свята Юр’е вядома з далёкай старажытнасці. Яно адзначаецца ў праваслаўі 6
мая, у каталіцызме 23 красавіка. У дахрысціянскія часы яно прысвячалася богу
Вялесу, апекуну свойскай жывёлы і прыпадала на перыяд, калі расліннасць па-
чынала набіраць сілу, зелянелі палі і лугі, убіраліся ў лістоту сады. У хрысціянскі
перыяд дзень асацыяваўся з вобразам Юрыя, рымскага афіцэра, пакаранага ў часы
ганення хрысціянства пакутніцкай смерцю за прапаганду вучэння Ісуса Хрыста, за
што і быў кананізаваны. Ён таксама вядомы і як Георгій-пераможца. Хрысціянамі на
працягу стагоддзяў ён успрымаўся як абаронца ад цёмных сіл і заступнік ваяроў.
На абразах паказваецца ў выглядзе рыцара-вершніка, які кап’ём працінае цмока.
РУСЛАН КАЗЛОЎСКІ
Фота АКСАНЫ МАНЧУК
Святочныя дзеі ў беларусаў
пачыналіся на пярэдадні Юр’я
5 мая – свята Ляльнік. У народзе
вясна асацыявалася з вобразам багіні
расліннасці Лялі, якая ўяўлялася мала-
дой прыгожай дзяўчынай з кветкамі.
Ушаноўваючы яе, дзяўчаты гуртам ішлі
на поплаў, выбіралі самую прыгожую
дзяўчыну (Лялю), ускладалі ёй на
галаву вянок з кветак, упрыгожвалі
бярозавымі галінкамі, ставілі паблізу
хлеб, малако, яйкі і сыр, вадзілі
вакол яе карагоды, спявалі песні са
своеасаблівым магічна-рытуальным
вельмі старажытным тэкстам:
Наша Ляля, Ляля
Нас корміць усім,
Каб з вясны да лета
Усё, што тут гэта,
Гадавала ўсім.
№ 5 (36) 2020
«Ляля» раздавала ежу і ўскладала
вянкі на галовы ўдзельніц карагода,
што сімвалізавала прыход вясны,
цяпла, сонечных дзён, актыўны рост
расліннасці, што забяспечыць будучы
добры ўраджай. Зеляніну з «Лялі»
захоўвалі да наступнай вясны, бо
галінкі з лісцікамі ўвабралі сілу ста-
ражытнага абраду і былі цудадзей-
ныя – павінны былі паспрыяць бага-
таму ўраджаю, а таксама ўдаламу
замужжу ўдзельніц карагода.
ГРОДНО
29