ΧΑΪΔΑΡΙ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ | Page 97

97
Ἱåñὰí Ὁäüí. Êáὶ ἐíüìéæå êáíåßò, ὅôé ἀíÝóôç ἐê
ôῆò ôÝöñáò ôῆò ëÞèçò ἡ ðåñßöçìïò ðïìðὴ ôῶí
Ἐëåõóéíßùí êáὶ ὅôé èὰ ἔâëåðå íὰ ðñïçãåῖôáé ôὸ
ἄãáëìá ôïῦ ἸÜê÷ïõ ἐðὶ ἅñìáôïò ôïðïèåôçìÝíïí
ô óõíïäåßᾳ ôïῦ Ἰáê÷áãùãïῦ êáὶ ἐíüðëïõò ôïὺò
ὡñáßïõò ἐöÞâïõò í’ ἀêïëïõèïῦí êáὶ ôὸ ðëῆèïò
ôῶí ðéóôῶí íὰ ἕðåôáé.
»Ἀëëὰ ôá÷Ýùò óõíÞñ÷åôï ἐê ôῆò ðëÜíçò ὁ
ὀíåéñïðüëïò ìõóôéêïðáèÞò, ὅôáí ἤêïõå ôὸí
âéïëéôæῆ ôῆò ðáíçãýñåùò íὰ ôñáãïõäῆ ôὸ íåñὸí
ôïῦ Äáöíéïῦ “ðïὺ ðßíïõí ïἱ ἄããåëïé” êáὶ ἰäßùò
ôὸ ðåñßöçìïí äéὰ ôὴí ἱóôïñéêὴí ôïõ óçìáóßáí
ðñïáéῶíéï äßóôé÷ïí:
Êõñὰ ÷ñõóïäáöíéþôéóóá ìåãÜëç óïõ åἶí’ ἡ ÷Üñç
ìὲ ôὸ øçöß, ìὲ ôὸ ñçãëß, ìὲ ôὸ ìáñãáñéôÜñé.
»Ïἱ ðéóôïὶ ôῆò Ἱåñᾶò Ὁäïῦ åἶíáé ôþñá ×ñéóôéáíïß.
Ἀöïῦ äὲ ἤêïõïí ìὲ ìåãÜëçí êáôÜíõîéí ôὴí èåßáí
ëåéôïõñãßáí, ἐäáíåßæïíôï ôὰ øçëὰ êáëÜìéá ôïῦ
íåùêüñïõ êáὶ ἔññé÷íáí øçößá ἀðὸ ôὰ ðåñßöçìá
ìùóáúêὰ äé’ ἀíÜìíçóéí êáὶ äéὰ öõëá÷ôὸí» 150 .
ÊáôÜ ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 1883-1885 ç ìïíÞ Äáöíßïõ
ìåôáôñÜðçêå óå øõ÷éáôñåßï. Ôá êåëéÜ ôùí ìïíá÷þí
åðéóêåõÜóôçêáí ðñïêåéìÝíïõ íá öéëïîåíÞóïõí ôïõò
øõ÷áóèåíåßò êáé óôçí áõëÞ áíïéêïäïìÞèçêáí äéÜöïñá
âïçèçôéêÜ êôßóìáôá ðïõ åðéâÜñõíáí óçìáíôéêÜ ôï
ìíçìåßï. Ïé ðñþôïé áóèåíåßò åéóÞëèáí óôï ßäñõìá
óôéò 2 ÌáÀïõ 1883. Ï ËáìðÜêçò äßíåé ìéá åéêüíá
ôçò êáôÜóôáóçò ðïõ åðéêñáôïýóå ðßóù áðü ôá
ï÷õñùìáôéêÜ ôåß÷ç ôïõ âõæáíôéíïý ìïíáóôçñéïý êáôÜ
ôçí ðåñßïäï áõôÞ:
«Ἀðὸ ôῆò ἱåñᾶò ôáýôçò ìïíῆò äὲí ἀíÞñ÷åôï
ðëÝïí ëéâáíùôὸò åἰò ôὰ ὕøç ôῶí ïὐñáíῶí, ïὐäὲ
ἠêïýïíôï áἱ ðñïóåõ÷áὶ ôῶí ìïíáæüíôùí, ἀëë’ ïἱ
ðïéêéëüöèïããïé êñùãìïὶ ôῶí öñåíïâëáâῶí åἰò
âáèõôÜôçí ἀèõìßáí ôïὺò ἀêñïùìÝíïõò âõèßæïíôåò.
Ïὐäåìßá ä’ ἐðï÷ὴ óõíåôÝëåóå ôïóïýôù åἰò ôὴí
êáôÜðôùóéí ôῆò Ἱåñᾶò ôáýôçò Ìïíῆò, ὅóù ἡ ἐðï÷ὴ
áὔôç ôῆò åἰò Öñåíïêïìåῖïí ìåôáôñïðῆò ôáýôçò·
äéüôé ἀðὸ ôῆò ἐðï÷ῆò ôáýôçò ἔðáõóáí áἱ ðñὸò ôὴí
Ìïíὴí ἐðéóêÝøåéò, êáὶ ἐìáñÜíèõóáí áἱ ðáíçãýñåéò
áὐôῆò, áἵôéíåò ðñüôåñïí ἐí ἀðåñéãñÜðôù æùçñüôçôé
ô 23 Áὐãïýóôïõ ἐôåëïῦíôï, ôïῦ ðëÞèïõò
ὑðὸ ôὴí âáèåῖáí óêéὰí ôïῦ ἐêåßóå ðåõêῶíïò
äéáóêïñðéæïìÝíïõ» 151 .
Ç õðïâÜèìéóç ôçò ìïíÞò åîáéôßáò ôçò ìåôáôñïðÞò
ôçò óå øõ÷éáôñåßï Ýöôáóå óôï êáôáêüñõöï êáôÜ ôï
Ýôïò 1887, üôáí ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ùò ðïéìíéïóôÜóéï.
Ï ¢ããëïò éåñÝáò êáé ëüãéïò Joseph Hirst óå Üñèñï
ðïõ äçìïóéåýôçêå óôï ðåñéïäéêü The Reliquary Üóêçóå
äñéìåßá êñéôéêÞ óôçí åëëçíéêÞ êõâÝñíçóç ãéá ôçí
êáôÜóôáóç. ×áñáêôÞñéóå, ìÜëéóôá, ôçí åñÞìùóç êáé
ôçí åãêáôÜëåéøç áõôÞò ôçò ôüóï óçìáíôéêÞò ìïíÞò
«üíåéäïò ãéá ôï ÷ñéóôéáíéêü áßóèçìá ôïõ Ýèíïõò» 152 .
Ç ãåíéêÞ êáôáêñáõãÞ óå óõíäõáóìü ìå ôéò ôåñÜóôéåò
öèïñÝò áðü éó÷õñïýò óåéóìïýò êáôÜ ôá Ýôç 1886,
1889 êáé 1894, þèçóáí ôïõò áñìüäéïõò óôçí áíÜëçøç
äñÜóçò ãéá ôç äéÜóùóç, ôç óõíôÞñçóç êáé ôçí áíÜäåéîç
ôïõ Äáöíéïý. Ïé åñãáóßåò áõôÝò, üðùò èá äïýìå óôçí
åðüìåíç åíüôçôá, óõíå÷ßæïíôáé ìÝ÷ñé êáé óÞìåñá.
ÅðåìâÜóåéò – áíáóêáöÝò - óõíôÞñçóç
êáé áíÜäåéîç ôçò ìïíÞò
(ôÝëç 19ïõ – áñ÷Ýò 21ïõ áéþíá)
Ç ðñþôç åðÝìâáóç óôï ìíçìåßï Ýãéíå ãýñù óôá
ôÝëç ôïõ 13ïõ – áñ÷Ýò ôïõ 14ïõ áéþíá åîáéôßáò
åíüò óåéóìïý ðïõ êáôÝóôñåøå ôïí åîùíÜñèçêá ôïõ
êáèïëéêïý ôçò ìïíÞò. Ïé Êéóôåñêéáíïß ìïíá÷ïß ôïí
åðéóêåýáóáí áíôéêáèéóôþíôáò ôá áñ÷éêÜ âõæáíôéíÜ
ôüîá ìå ïîõêüñõöá ãïôèéêÜ. Åðßóçò ðñï÷þñçóáí óå
óôïé÷åéþäåéò õðïóôçñßîåéò ôïß÷ùí êáé èüëùí ìÝóù
áíÝãåñóçò ôïß÷ùí. ¸÷åé Þäç áíáöåñèåß üôé ìåôÜ ôçí
êáôÜëçøç ôçò ÁèÞíáò áðü ôïí ÌùÜìåè ´ ôï 1456 ç
ìïíÞ ðáñáäüèçêå êáé ðÜëé óôïõò ïñèüäïîïõò, ðïõ
ðñï÷þñçóáí óå ðñïóèÞêåò, óôç äéáìüñöùóç êåëéþí
áëëÜ êáé óôçí åðéóêåõÞ ôùí êôéóìÜôùí óôï äþìá ôïõ
íÜñèçêá (êåéìçëéáñ÷åßá, âéâëéïèÞêç êáé êáôïéêßá ôïõ
çãïýìåíïõ) 153 .
ÊáôÜ ôïõò åðüìåíïõò áéþíåò ç ìïíÞ åñçìþèçêå
óôáäéáêÜ, ãåãïíüò ðïõ óõíÝâáëå óôç öèïñÜ ôùí