ΧΑΪΔΑΡΙ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ | Page 21

21
¸ôóé, ç åðßóêåøç ôïõ Ðáõóáíßá åêåß Ýìïéáæå åíôåëþò
åðéâåâëçìÝíç, éäßùò áí ëÜâåé êáíåßò õðüøç ðùò ï
ðåñéçãçôÞò Þôáí ìõçìÝíïò óôç ìõóôéêÞ äéäáóêáëßá êáé
ôéò ó÷åôéêÝò éåñïõñãßåò 10 .
Ç áöåôçñßá:
ôï Äßðõëï êáé ç ÉåñÞ Ðýëç
Ï Ðáõóáíßáò îåêßíçóå ôçí ðïñåßá ôïõ ðñïò ôçí
Åëåõóßíá áðü ôï Äßðõëï, ôç ìåãÜëç ðýëç óôç äõôéêÞ
ðëåõñÜ ôïõ áèçíáúêïý ôåß÷ïõò, äßðëá óôï íåêñïôáöåßï
ôïõ Êåñáìåéêïý, ç ïðïßá ìÝ÷ñé ôá ôÝëç ôïõ 4ïõ áéþíá
Þôáí ãíùóôÞ êáé ùò ÈñéÜóéáé Þ Êåñáìåéêïý Ðýëáé. Óôï
óçìåßï áõôü êáôÝëçãáí ïé äñüìïé áðü ôïí ÐåéñáéÜ, ôçí
Åëåõóßíá, ôçí Áêáäçìßá áëëÜ êáé ôçí Ðåëïðüííçóï,
ôç ÓôåñåÜ ÅëëÜäá êáé ôç Èåóóáëßá. Ôï Äßðõëï
áðïôåëïýóå, ïõóéáóôéêÜ, ôçí êýñéá åßóïäï óôçí ðüëç
ôùí Áèçíþí ü÷é ìüíï óôá ñùìáúêÜ ÷ñüíéá áëëÜ êáé
êáôÜ ôïõò êëáóéêïýò êáé åëëçíéóôéêïýò ÷ñüíïõò 11 .
Óôï óçìåßï áõôü ðñÝðåé íá äéåõêñéíéóôåß üôé ç ÉåñÜ
Ïäüò äåí êáôÝëçãå áêñéâþò óôï Äßðõëï, áëëÜ óôçí
ÉåñÞ Ðýëç ðïõ âñéóêüôáí 60 ìÝôñá íïôéüôåñá êáé
åíôïðßæåôáé óôá üñéá ôïõ áñ÷áéïëïãéêïý ÷þñïõ
ôïõ Êåñáìåéêïý. Ç ïíïìáóßá ôçò ðñïÝêõøå áðü ôïí
óõó÷åôéóìü ôçò ìå ôçí ÉåñÜ Ïäü êáé ôéò åïñôáóôéêÝò
åêäçëþóåéò ðïõ ëÜìâáíáí ÷þñá åêåß óôï ðëáßóéï ôùí
ÌåãÜëùí Ìõóôçñßùí 12 . Áðü åäþ îåêéíïýóå ç ìåãÜëç
ðïìðÞ ðïõ ìåôÝöåñå ôá éåñÜ ôçò ÄÞìçôñáò ðßóù óôï
éåñü ôçò Åëåõóßíáò ìÝóù ôçò ÉåñÜò Ïäïý. ¸ôóé, êÜèå
öèéíüðùñï ðïëõÜñéèìïé ðéóôïß óõãêåíôñþíïíôáí óôïí
÷þñï áíÜìåóá óôï Äßðõëï êáé ôçí ÉåñÞ Ðýëç, üðïõ
õðÞñ÷å êáé åéäéêü êôÞñéï ãéá ôçí ïñãÜíùóç åðßóçìùí
ðïìðþí, ôï Ðïìðåßï (ôÝëç 5ïõ – ôÝëç 1ïõ áéþíá
ð.×.) 13 . Ç ðïìðÞ åß÷å åðéêåöáëÞò ôï Üãáëìá ôïõ èåïý
ºáê÷ïõ, ðÜñåäñïõ ôçò ÄÞìçôñáò êáé ôçò Êüñçò, éåñü
ôïõ ïðïßïõ áíáöÝñåé ï Ðáõóáíßáò óôá áíáôïëéêÜ ôçò
ÉåñÞò Ðýëçò. ÂÝâáéá, åßíáé ðïëý ðéèáíü ïé ðïëõÜñéèìïé
ìýóôåò ôùí Åëåõóéíßùí íá ÷ñçóéìïðïéïýóáí êáé ôç
ÐÞëéíïò ðßíáêáò ìå ãñáðôÞ äéáêüóìçóç ôïõ áããåéïãñÜöïõ Íßííéïõ,
ðñþôï ìéóü 4ïõ áéþíá ð.×. (ýøïò 0,45 ì. êáé ðëÜôïò 0,33 ì.).
Åéêïíßæïíôáé óêçíÝò áðü ôçí åëåõóéíéáêÞ ëáôñåßá
(Åèíéêü Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï).
ìåãáëýôåñç ðýëç ôïõ Äéðýëïõ. Ðåñíïýóáí ôéò ðýëåò
êáé óõãêåíôñþíïíôáí Ýîù áðü ôá ôåß÷ç, óôïí ÷þñï
üðïõ âñßóêåôáé óÞìåñá ç óõìâïëÞ ôçò ïäïý Ðåéñáéþò
ìå ôç óýã÷ñïíç ÉåñÜ Ïäü. Áðü åêåß îåêéíïýóáí ôçí
ôåëåôïõñãéêÞ ðïñåßá ôïõò ðñïò ôçí Åëåõóßíá 14 .
Ç ÉåñÞ Ðýëç äåí áíáöÝñåôáé êáèüëïõ áðü ôïí
Ðáõóáíßá. Ãéá ôçí áêñßâåéá, ç ìüíç áèçíáúêÞ ðýëç ðïõ
áíáöÝñåôáé óôá êåßìåíá ôïõ ðåñéçãçôÞ åßíáé ôï Äßðõëï.
Áõôü ïöåßëåôáé êáôÜ ðÜóá ðéèáíüôçôá óôï ãåãïíüò üôé
ôï Äßðõëï Þôáí ç ìüíç ðýëç ôçò êëáóéêÞò ï÷ýñùóçò
ðïõ åß÷å äéáôçñçèåß óå êáëÞ êáôÜóôáóç ìÝ÷ñé ôá
÷ñüíéá ôïõ Ðáõóáíßá. Öáßíåôáé ðùò ïé Áèçíáßïé ôï
óõíôçñïýóáí êáé ôï åîùñÜéæáí óõóôçìáôéêÜ ëüãù
ôçò ìíçìåéáêÞò ìïñöÞò ôïõ. Ïé õðüëïéðåò ðýëåò
åß÷áí êáôáñãçèåß, åß÷áí áíôéêáôáóôáèåß Þ åß÷áí
êáôáóêåõáóôåß åê íÝïõ óôï ðëáßóéï ôçò áíÝãåñóçò
åêôåôáìÝíïõ ôåß÷ïõò áðü ôïí áõôïêñÜôïñá Áäñéáíü
ãýñù óôï 125 ì.×.
Ç ÉåñÜ Ïäüò
Ï äñüìïò ðïõ Ýíùíå ôçí ðüëç ôùí Áèçíþí ìå ôçí
Åëåõóßíá óõìâüëéæå ôçí Ýíùóç ôïõ Üóôåùò ìå ôï
óçìáíôéêüôáôï éåñü óôá óýíïñá ôçò ÁôôéêÞò ìå
ôç Ìåãáñßäá. Åßíáé ÷áñáêôçñéóôéêü üôé êáôÜ ôçí
áñ÷áéüôçôá êÜèå äñüìïò ðïõ Ýíùíå ìéá ðüëç ìå
Ýíá ìåãÜëï ðåñéöåñåéáêü éåñü Ýðáéñíå ôçí ïíïìáóßá
«éåñÜ ïäüò». Áðü åðéãñáöÝò êáé áñ÷áßá ïñüóçìá
ãíùñßæïõìå üôé ç åðßóçìç ïíïìáóßá ôçò áèçíáúêÞò
ÉåñÜò Ïäïý Þôáí «ÅëåõóéíéáêÞ» 15 . ÕðïèÝôïõìå ðùò
äéáó÷ßóôçêå ðñþôç öïñÜ êáôÜ ôçí õóôåñïåëëáäéêÞ
ðåñßïäï (1600-1100 ð.×.) áðü ôïõò êáôïßêïõò ôçò ÁèÞíáò
ðïõ Þèåëáí íá öôÜóïõí óôïí óçìáíôéêü ïéêéóìü ôçò
Åëåõóßíáò, áëëÜ êáé áíôéóôñüöùò 16 . Ç Ýíáñîç ôçò
ëáôñåßáò ôçò ÄÞìçôñáò óôçí ðåñéï÷Þ ÷ñïíïëïãåßôáé
áðü ôïõò ðåñéóóüôåñïõò åñåõíçôÝò óôïí 11ï áéþíá ð.×.
Þ êáé íùñßôåñá. Ãýñù óôá ìÝóá ôïõ 8ïõ áéþíá, üôáí ïé
åïñôáóìïß êáé ïé èõóßåò óôçí Åëåõóßíá êáèéåñþèçêáí
åðßóçìá âÜóåé äåëöéêïý ÷ñçóìïý, ç ðïñåßá ôçò ÉåñÜò
Ïäïý ðñÝðåé íá åß÷å ðáãéùèåß óå ìåãÜëï âáèìü.
ÊáôÜ ôï äåýôåñï Þìéóõ ôïõ 6ïõ áéþíá, äçëáäÞ åðß ôïõ
ôõñÜííïõ Ðåéóßóôñáôïõ êáé ôùí ãéùí ôïõ, ç Åëåõóßíá