ΧΑΪΔΑΡΙ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ | Page 102

102
óôåñåþíïíôáò ôçí øçöéäùôÞ äéáêüóìçóç óå ïëüêëçñï
ôïí íáü. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò äïõëåéÜò ôïõ Novo
äåí êñßèçêáí éäéáßôåñá éêáíïðïéçôéêÜ. Ï áñ÷áéïëüãïò
ÅõóôñÜôéïò Óôßêáò, ï ïðïßïò åñãÜóôçêå óôï Äáöíß áðü
ôï 1959 êáé åîÞò, õðïóôÞñéîå:
«Ὁ Ἰôáëὸò øçöïèÝôçò Íüâï ἔêáíå ðïëëὰ
óöÜëìáôá êáôὰ ôὰò ἐñãáóßáò ἐðáíáôïðïèåôÞóåùò
ôῶí øçöéäùôῶí ôïῦ ôñïýëëïõ· äéüôé åἰñãÜæåôï
ἄíåõ ïὐäåìéᾶò ἐðéóôçìïíéêῆò ἐðïðôåßáò. Ïὕôù
ἐôïðïèÝôçóå ἐóöáëìÝíùò ôïὺò ðñïöÞôáò åἰò ôὸ
ôýìðáíïí ôïῦ ôñïýëëïõ, äéüôé ἤëëáîå ôὰò èÝóåéò
ôùí, ἀöïῦ åἰò ôὴí èÝóéí ôïῦ ðñïöÞôïõ ÌùûóÝùò,
ὅóôéò ἦôï ὁ ðñῶôïò êáôὰ óåéñÜí, ἐôïðïèÝôçóå ôὸí
ðñïöÞôçí Äáõßä, ὅóôéò ἦôï ὁ ôåëåõôáῖïò, êáὶ ïὕôù
ἤëëáîå äéáäï÷éêῶò ἁðÜóáò ôὰò ἀñ÷éêὰò èÝóåéò
ôῶí ðñïöçôῶí. Ὠóáýôùò ὁ Ἰôáëὸò ôå÷íßôçò ðñïÝâç
åἰò ôὴí äéüñèùóéí ôῶí ῥÞóåùí ôῶí ðñïöçôῶí
êáὶ ôῶí ὀíïìÜôùí ôῶí ἁãßùí êáß, ἐðåéäὴ äὲí
ἐãíþñéæå ôὴí ἑëëçíéêὴí ãëῶóóáí, ðáñåìüñöùóå
ôáýôáò, ðáñÞëëáîå äὲ êáὶ äéÜöïñá ãñÜììáôá ôῶí
ὀíïìÜôùí ôῶí ἁãßùí.
»Ἐêåῖíï ὅìùò ôὸ ὁðïῖï åἶíáé ἀóõã÷þñçôï, åἶíáé
ὅôé […] ὁ ἐí ëüãῳ øçöïèÝôçò, ðáñὰ ôὴí ῥçôὴí
ἀðüöáóéí ôῆò ἐðéôñïðῆò íὰ ìὴ ãßíåé ïὐäåìßá
óõìðëÞñùóéò ôῶí êåíῶí, ἐí ôïýôïéò ïὗôïò ðñïÝâç
åἰò åὐñåßáò, äõóôõ÷ῶò, êëßìáêïò óõìðëÞñùóéí
ôῶí ἐëëåéðüíôùí ìåñῶí ôῶí äéáöüñùí
ðáñáóôÜóåùí» 162 .
Åêôüò áðü ôéò áõèáéñåóßåò ôïõ Novo, óôï ìíçìåßï ôïõ
Äáöíßïõ Ýãéíáí êáé Üëëåò ëéãüôåñï Þ ðåñéóóüôåñï
áõèáßñåôåò åðåìâÜóåéò. ÊáôÜ ôï 1893 ï ìç÷áíéêüò
Êáëëßáò ôïðïèÝôçóå óéäåñïäåóéÝò óôïí íÜñèçêá
áëëÜ êáé óå Üëëá ìÝñç ôïõ êõñßùò íáïý ðïõ Þôáí
åôïéìüññïðá êáé Ý÷ñçæáí Üìåóçò óôÞñéîçò. ÌåôÜ ôïõò
êáôáóôñïöéêïýò óåéóìïýò ôïõ 1894, ðïõ ðñïêÜëåóáí
ðåñáéôÝñù öèïñÝò óôïí ôñïýëï, äýï ïãêþäåéò
áíôéáéóèçôéêÝò áíôçñßäåò, ðïõ Ý÷ïõí åðéâéþóåé ìÝ÷ñé
ôéò ìÝñåò ìáò, ðñïóêïëëÞèçêáí óôçí åîùôåñéêÞ
ðëåõñÜ ôçò âüñåéáò êåñáßáò ôïõ íáïý. ÂÝâáéá, ðáñÜ ôá
áéóèçôéêÜ ðñïâëÞìáôá ðïõ äçìéïýñãçóáí, ïé åí ëüãù
áíôçñßäåò ðñïóÝöåñáí êáé óõíå÷ßæïõí íá ðñïóöÝñïõí
ðïëýôéìç óôÞñéîç óôï ìíçìåßï.
Ôïí ÓåðôÝìâñéï ôïõ 1894 óõãêñïôÞèçêå íÝá åðéôñïðÞ
ìåëÝôçò ãéá ôçí áíáóôÞëùóç ôçò ìïíÞò Äáöíßïõ, ç
ïðïßá áðïöÜóéóå üôé Ýðñåðå íá êáôåäáöéóôåß êáé
íá áíáóôçëùèåß ï åôïéìüññïðïò äõôéêüò ôïß÷ïò
ôïõ íÜñèçêá êáé íá áöáéñåèïýí ïé ïðïéåóäÞðïôå
ìåôáãåíÝóôåñåò ðñïóèÞêåò. Ç åñãáóßá áõôÞ áíáôÝèçêå
óôïí áñ÷éôÝêôïíá ôçò ÃáëëéêÞò Áñ÷áéïëïãéêÞò
Ó÷ïëÞò Åugene Troump êáé Ýãéíå ìå äáðÜíåò ôçò
Áñ÷áéïëïãéêÞò Åôáéñåßáò 163 .
ÊáôÜ ôéò ðñþôåò äåêáåôßåò ôïõ 20ïý áéþíá êáìßá
åñãáóßá äåí Ýãéíå óôç ìïíÞ Äáöíßïõ, ìå åîáßñåóç
êÜðïéïõò êáèáñéóìïýò êáé óôåñåþóåéò ðåñéïñéóìÝíçò
Ýêôáóçò 164 . Ìéá åíäéáöÝñïõóá ðåñéãñáöÞ ôïõ ìíçìåßïõ
êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò äåêáåôßáò ôïõ 1920 âñßóêïõìå
óôï ìõèéóôüñçìá Ëåìïíüäáóïò (1930) ôïõ ÊïóìÜ
Ðïëßôç (1893-1974). Åêåß, ï êåíôñéêüò Þñùáò Ðáýëïò
Áðïóôüëïõ Ý÷åé áíáëÜâåé ìå ôïí ðáôÝñá ôïõ –
áñ÷éôÝêôïíåò êáé ïé äýï óôï åðÜããåëìá– ôçí åðéóôáóßá
ôçò óõìðëÞñùóçò ôùí øçöéäùôþí ôïõ êáèïëéêïý ðïõ
ðáñïõóéÜæïíôáé êáôåóôñáììÝíá óå ìåãÜëï âáèìü 165 . Ï
Ðïëßôçò âñßóêåé åõêáéñßá íá ìáò ÷áñßóåé ìéá óýíôïìç
ðåñéãñáöÞ ôçò ìïíÞò üôáí ï Ðáýëïò ìå ôç ößëç ôïõ
ËÞäá ðçãáßíïõí ìéá óýíôïìç åêäñïìÞ ùò åêåß. Áðü ìéá
ìéêñÞ ðïñôïýëá ìðáßíïõí óôïí ðåñßâïëï:
«Êáôåâáßíïìå ìðñïóôÜ óå êÜðïéá ÷áìçëÞ
ðïñôïýëá, êé üðùò ôç äéáóêåëßæïìå áöÞíù ðßóù
ôï ÷áñïýìåíï öùò ôçò áñ÷áßáò ÅëëÜäáò êáé
êáôåâáßíù óôï óêïôÜäé ôïõ ìåóáßùíá.
Ç ìåãÜëç ÷ïñôáñéáóìÝíç áõëÞ. Óôï âÜèïò ôï
÷ôßñéï ôïõ êïéíüâéïõ ìå ôéò âáñéÝò áøßäåò. Ïé
êïëüíåò ôçò óôïÜò, ÷ùóìÝíåò ìåò ôç ãç ùò ðÜíù,
êïíôÜ ùò ôá êéïíüêñáíá, äßíïõí ôçí åíôýðùóç ðùò
÷þíïõíôáé êÜèå óôéãìÞ üëï êáé ðéï âáèéÜ, ðùò äå
è’ áñãÞóåé íá êáôáðéåß ïëüêëçñï ôï ÷ôßñéï ç ãç.
ÖùíÜæïõíå âïÞèåéá êáèþò âïõëéÜæïõí.
Ç åêêëçóßá ïñèþíåôáé ðÜíù óôï æáöåéñÝíéï
ïõñáíü, ìåôÝùñç, óáí ýøùóç óå ëåéôïõñãßá,
êÜëõêáò ÷ñõóüò áíÜìåóá óå äýï óâçóìÝíåò
ìáýñåò ëáìðÜäåò – ôá äýï øçëÜ îåãõìíùìÝíá
êõðáñßóóéá.
»Áíåâáßíïìå ôá óêáëéÜ ôïõ ðñüíáïõ. Åêåß ðëÜé