ΧΑΪΔΑΡΙ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ Κ.ΦΩΤΕΙΝΑΚΗ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ -Σ_compre | Page 76
Ç ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá 1 óôï ×áúäÜñé áðü ôï 1924
“ÏÄÇÃÏÓ ÅÐÁÃÃÅËÌÁÔÙÍ”
ÁÑÔÏÐÏÉÅÉÁ: Á. Óßìïõ.
ÁÑÔÏÐÙËÅÉÁ: Ä. Ðáñáóôáôßäçò.
ÃÁËÁÊÔÏÐÙËÅÉÁ: Å. ÃêáíÞò
ÅÎÏ×ÉÊÁ ÊÅÍÔÑÁ: Ç. Êüëéáò, “Ðåñßðôåñïí Ôïõñéóìïý”, Ó. Ðïëõíßêçò,
Á. ÌðÜñäçò, Í. ÃéáííïõëÜôïò, Ð. ÊáñÝêëçò, Ã. Êáñáìáíþëçò.
ÆÕÈÅÓÔÉÁÔÏÑÉÁ: É. Ãêéüêáò, Ð. ÃéáííïõëÜôïò, Ì. ÊáñáìðÝôóïò,
Â. Êïíôüðïõëïò, Ê. Ìïßñáò, Í. ÐïõëÜêçò, Ì. Óðáèïðïýëïõ, Ó.
Óêïñäïýëçò,
ÉÁÔÑÏÉ: Ã. Óýãêåëïò,
ÊÁÖÅÍÅÉÁ - ÏÉÍÏÐ.: ×. ÃåùñãáíôÞò, Â. Èùìáúäçò, Ð. Ìõôéëçíáßïò,
Ã. ÓôñáôÞò, Ê. Óôáõñßäçò, Å. ÔóáìðÜæïãëïõ, Å. ÔóÝñçò.
ÊÏÕÑÅÉÁ: Ì. ÓÜââáò.
ÊÑÅÏÐÙËÅÉÁ: Ê. Óáñáíôüðïõëïò.
ÐÅÑÉÐÔÅÑÁ: Ð. Èåïäïóßïõ.
ÓÉÄÇÑÉÊÁ: Ó. Óôáìíßäçò, É. Ôñéáíôáöõëëßäçò.
ÔÑÏÖÉÌÁ (êáô.) : ×. Ëõìðåñüðïõëïò, É. Ìáñéáíüò, Ë. Ïéêïíïìßäçò,
Á. Ëáæéêßäçò, Ì. Áäáìáíôüðïõëïò, Â. Êïíôüðïõëïò, Á. Ðïëýäùñïò, Ã.
ÔóáêëáìÜò.
ÕÐÏÄÇÌÁÔÁ: Å. Âïõôæçäßäçò, Í. Ðáðáäüðïõëïò.
ÕÖÁÓÌÁÔÁ: Á. ÊïõëÜëïãëïõ.
ÓÊÁÑÁÌÁÃÊÁÓ:
ÅÎÏ×ÉÊÁ ÊÅÍÔÑÁ: “ÃëÜñïò”, Á. ÌéôæáëÞò, “Ãñé - Ãñé”, É. Êáñáìáíþëçò,
“ÊéèÜñåò”, Ì. ÃåíïõëÜôïò, “Íôùâßë”, Ð. ÊáñÝêëçò.
ÌÁÃÅÉÑÅÉÁ: Ð. ÃåíïõëÜôïò.
Ôï 1971 ï ðëçèõóìüò óôï ×áúäÜñé Þôáí 38.121 êÜôïéêïé êáé ï
ÏéêïíïìéêÜ Åíåñãüò Ðëçèõóìüò (ÏÅÐ) 9.768.
Óýìöùíá ìå ôá óôïé÷åßá ôçò ÅÓÕÅ ç äéÜñèñùóç ôïõ ÏÅÐ Þôáí ç åîÞò:
764 åëåýèåñïé åðáããåëìáôßåò (åðéóôÞìïíåò - ôå÷íéêïß),
852 Ýìðïñïé êáé ðùëçôÝò,
1216 óôéò õðçñåóßåò,
24 óôåëÝ÷ç åðé÷åéñÞóåùí (äéåõèõíôÝò ê.ô.ë.),
864 õðÜëëçëïé ãñáöåßïõ,
128 ãåùñãïß, êôçíïôñüöïé ê. Ü.,
5.740 åñãÜôåò, ôå÷íßôåò ê.Ü.,
180 äéÜöïñåò êáôçãïñßåò.
Á
ðü ôï 1924 êáé åíôåýèåí ç ïéêïíïìßá óôï ×áúäÜñé áíáðôý÷èçêå
êõñßùò óôïõò ôïìåßò ôçò áãåëïäïôñïößáò 2 , ôçò áìðåëïõñãßáò 3 ,
ôçò åìðïñßáò êáõóïîýëùí - ïéêïäïìéêþí õëéêþí êáé íåñïý (áðü ôï
ãåéôïíéêü âïõíü ÁéãÜëåù êáé ôï Ðïéêßëïí ¼ñïò), óå óõíäõáóìü ìå ôçí
êáëëéÝñãåéá ïðùñïêçðåõôéêþí, óßôïõ, âñþìçò êáé âßêïõ.
“Óôï ×áúäÜñé õðÞñ÷áí ðïëëÜ ðåñéâüëéá ìå öñÜ÷ôåò áðü
îåñïëéèéÜ” ðåñéãñÜöåé ï Üãíùóôïò ÖéëëÝëçí ôï 1826, ôïõ ïðïßïõ
áðïìíçìïíåýìáôá ðáñïõóßáóå ï ¢ããåëïò ÂëÜ÷ïò, ¸íáò ÖéëÝëëçí ãéá
ôï 1821, Åóôßá.
Ï Íéêüëáïò Ãýæçò áðü ôï Ìüíá÷ï, óå åðéóôïëÞ ôïõ ôï 1882,
åõ÷áñéóôåß ôïí ðåèåñü ôïõ Íéêüëáï ÍÜæï “ãéá ôïí êáðíü ôïõ ×áúäáñßïõ”
ðïõ ôïõ Ýóôåéëå áðü ôçí ÅëëÜäá, ãåãïíüò ðïõ áðïäåéêíýåé ôçí
êáðíïêáëëéÝñãåéá óôçí ðåñéï÷Þ.
Óôéò ðëáãéÝò ôùí ãåéôïíéêþí ìáò âïõíþí, åêôüò áðü ôá íôáìÜñéá óôï
¢íù ÄÜóïò êáé óôï äáóéêü äñüìï Äáöíéïý - ÄÜóïõò, õðÞñ÷å Ýíáò
ìåãÜëïò áñéèìüò áóâåóôïêÜìéíùí.
74
Ôï Ø. Í. Á. ÄñïìïêáÀôåéï áñ÷éêÜ êáé ôï Ø. Í. Á. Äáöíßïõ áñãüôåñá,
ãßíïíôáé áéôßá íá Ýëèïõí ïìáäéêÜ óôï ×áúäÜñé ïé ðñþôïé êÜôïéêïß ôïõ
ðïõ Þôáí ×éþôåò, ãéá íá óõíå÷ßóïõí áñãüôåñá (üðùò áíáöÝñèçêå
ðáñáðÜíù) ïé ðñüóöõãåò áðü ôçí ÌéêñÜ Áóßá: Öùêéáíïß - Ðüíôéïé êáé
Êáððáäüêåò, óôñáôéùôéêïß ëüãù ôïõ óôñáôïðÝäïõ ×áúäáñßïõ, åóùôåñéêïß
ìåôáíÜóôåò (ìå ìéêñü áãñïôéêü êëÞñï Þ êõíçãçìÝíïé áñéóôåñïß áðü
ôçí Ðåëïðüííçóï) ïé ïðïßïé áíáæçôïýóáí åñãáóßá 4 óôá åñãïóôÜóéá
ôïõ Èñéáóßïõ, óôá íáõðçãåßá ôïõ ÓêáñáìáãêÜ, ôçò Åëåõóßíáò êáé ôïõ
ÐåñÜìáôïò.
ÓéãÜ óéãÜ Üíïéîáí ðïëëÜ ìéêñïìÜãáæá ãéá íá êáëýøïõí ôéò áíÜãêåò
ôçò ×áúäáñéþôéêçò ïéêïãÝíåéáò.
Óôïí “Ïäçãü ôçò ÅëëÜäïò ÉããëÝóç”, ðñïðÜððïõ ôïõ óçìåñéíïý ×ñõóïý
Ïäçãïý ÊáôáóôçìÜôùí, ôïõ 1947 áíáöÝñïíôáé ôá åîÞò êáôáóôÞìáôá
ðïõ ëåéôïõñãïýí óôï ×ÁÚÄÁÑÉ:
Áðü ôá ðáñáðÜíù ðñïêýðôåé üôé ç ãåùñãßá åîáöáíßæåôáé åíþ ç
åñãáôéêÞ ôÜîç (åñãÜôåò - õðÜëëçëïé) îåðåñíÜåé ôï 67% ôïõ ÏÅÐ ôçò
ðüëçò.
Ôï 1981 ï ðëçèõóìüò óôï ×áúäÜñé áíÞëèå óôïõò 47.396, áõîÞèçêå
äçëáäÞ êáôÜ 20%, êáôáãñÜöçêáí 9.330 êÜôïéêïé ðåñéóóüôåñïé áð´
üôé ôï 1971, ôï äå óýíïëï ôïõ ÏÅÐ Þôáí 13.466 Ýíáíôé ôïõ 9.768 ôï
1971. ÄçëáäÞ åíþ ï ðëçèõóìüò óõíïëéêÜ áõîÞèçêå êáôÜ 20%, ï ÏÅÐ
áõîÞèçêå êáôÜ 27,5%.
Ç äéÜñèñùóç ôïõ ÏÅÐ êáôáãñÜöçêå áðü ôçí ÅÓÕÅ ùò åîÞò:
• ÐñùôïãåíÞò ôïìÝáò (öõôéêÞ êáé æùéêÞ ðáñáãùãÞ): 27 (0,2%)
• ÄåõôåñïãåíÞò ôïìÝáò (ìåôáðïßçóç): 6.020 (44,7%)
• ÔñéôïãåíÞò ôïìÝáò (ôïõñéóìüò, åìðüñéï, õðçñåóßåò): 6.755
(50,3%)
Óôï ×áúäÜñé áíáðôý÷èçêáí ìéêñÝò âéïôå÷íßåò êáé éäéáßôåñá ôçò
êáôáóêåõÞò ðáðïõôóéþí (ôóáãêáñÜäéêá), ß÷íç ôùí ïðïßùí åîáêïëïõèïýí
íá åßíáé ïñáôÜ ìÝ÷ñé ôéò çìÝñåò ìáò (ð.÷. ôï åñãïóôÜóéï Ëïëïóßäç óôçí
ïäü ÄáâÜêç).
ÐáñÜëëçëá ïñéóìÝíïé “åõöõåßò” ìéêñïåðé÷åéñçìáôßåò êáé
ìéêñïìáãáæÜôïñåò åîåëß÷èçêáí óå êáôáóêåõáóôÝò êôéñßùí êáé
ðïëõêáôïéêéþí êáé ìå üôé ãåíéêüôåñá óõíäÝåôáé ìå ôçí ïéêïäïìéêÞ
äñáóôçñéüôçôá (ìÜíôñåò õëéêþí êôë.).
ÔóáãêáñÜäéêá êáé êáôáóêåõÝò êáôïéêéþí Ýäùóáí åñãáóßá óå ìåãÜëåò
êáôçãïñßåò ðëçèõóìïý (êõñßùò åóùôåñéêþí ìåôáíáóôþí) ìå áðïôÝëåóìá
íá äçìéïõñãçèïýí ðáñáñôÞìáôá ôùí óùìáôåßùí ôóáãêáñÜäùí êáé
ïéêïäüìùí ìåôÜ ôï 1974.
ÌåãÜëåò áðåñãéáêÝò êéíçôïðïéÞóåéò óôï åñãïóôÜóéï õðïäçìÜôùí
Óåñáößäç ôá ðñþôá ÷ñüíéá ôÞò äåêáåôßáò ôïõ ´80 Ý÷ïõí êáôáãñáöåß
óôïí ôïðéêü Ôýðï.
Ôçí ðåñßïäï 1967 - 1981 êáôïéêïýóáí óôï ×áúäÜñé ðåñßðïõ ÷ßëéïé
(1.000) Ðáêéóôáíïß ïé ïðïßïé åñãÜæïíôáí, ìå äéáêñáôéêÝò óõìöùíßåò,
êõñßùò óôá Íáõðçãåßá ÓêáñáìáãêÜ. Óôï äéÜóôçìá ôçò ðáñáìïíÞò
ôïõò äåí äçìéïýñãçóáí êáíÝíá ðñüâëçìá óôçí ôïðéêÞ êïéíùíßá
ôçí ïðïßá óåâÜóôçêáí áëëÜ êáé ôïõò óåâÜóôçêå. Ðåñßðïõ äÝêá áð´
áõôïýò ðáñÝìåéíáí óôï ×áúäÜñé, äçìéïýñãçóáí ïéêïãÝíåéåò êáé
Ý÷ïõí ðïëéôïãñáöçèåß ¸ëëçíåò, ðÞñáí óõíôÜîåéò êáé ôá ðáéäéÜ ôïõò
óðïõäÜæïõí óôá ó÷ïëåßá ôçò ðüëçò ìáò.
Ç ðüëç ðÜíôùò áëëÜæåé. ÍÝïé êÜôïéêïé, áðü ôçí ÅëëÜäá áëëÜ êáé áðü
÷þñåò ôçò Åõñþðçò, ôçí åðéëÝãïõí ùò ôüðï ìüíéìçò êáôïéêßá, éäéáßôåñá
óôéò ðåñéï÷Ýò ôïõ ¢íù ÄÜóïõò, Äáöíéïý êáé Áöáßáò.
Ç ðáñáãùãéêÞ âÜóç ôçò ðüëçò ðáßñíåé Üëëï ÷áñáêôÞñá. Ôá
êáôáóôÞìáôá áëëÜæïõí éäéïêôÞôåò êáé ÷ñÞóåéò êáé óôç èÝóç ôïõò
åìöáíßæïíôáé ìåãÜëá êáé áðñüóùðá óïýðåñ ìÜñêåô êáèþò êáé
ðáñáñôÞìáôá ìåãÜëùí “áëõóßäùí” óôïí ôïìÝá ôùí õðçñåóéþí êáé
ôçò øõ÷áãùãßáò ìå ôçí ìÝèïäï franchising. Ùóôüóï äéáôçñïýíôáé
ïñéóìÝíåò “ïÜóåéò” (ðáñáäïóéáêÜ êáöåíåßá êáé óôÝêéá, ïé ëáúêÝò
áãïñÝò, ìéêñÜ êáôáóôÞìáôá, âüëôåò óå äñüìïõò), ðïõ èõìßæïõí áêüìá
ôï “Üñùìá” ôïõ ÷ùñéïý..
Ôï ìïñöùôéêü åðßðåäï ôùí êáôïßêùí Ý÷åé âåëôéùèåß óçìáíôéêÜ ôéò
äýï ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò êáé ôï ãåãïíüò áõôü, êáèþò ç óõììåôï÷Þ
ôïõò óôçí ðáñáãùãéêÞ äéáäéêáóßá, ôïõò êÜíåé ðåñéóóüôåñï áðáéôçôéêïýò
óå èÝìáôá ðïõ áöïñïýí ôç äçìïêñáôßá, ôç óõììåôï÷Þ, ôç äéáöÜíåéá.
Ç áðáßôçóç ãéá íÝåò êáé ðïéïôéêÝò õðçñåóßåò ðïõ áöïñïýí ôïí
ðïëéôéóìü, ôï êõêëïöïñéáêü, ôï óåâáóìü êáé ôçí áíÜäåéîç ôçò éóôïñéêÞò
êëçñïíïìéÜò, ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, ôçí áîéïðïßçóç ôïõ
Ýìøõ÷ïõ åã÷þñéïõ äõíáìéêïý áðü ôç äéïßêçóç ôïõ ÄÞìïõ åßíáé ìåñéêÜ
áðü ôá íÝá æçôÞìáôá ôá ïðïßá áðáó÷ïëïýí êáé èá äéåêäéêçèïýí óôïí
ìÝëëïí áðü ôïõò íÝïõò êáôïßêïõò ôçò ðüëç ìáò.
Óçìåéþóåéò:
1. Ãíùñßæïõìå üôé ç åñãáóßá äåí åßíáé ðëÞñçò. Ðáñ´ üëá áõôÜ áðïöáóßóáìå íá ðáñïõóéáóôïýí ôá äéáèÝóéìá
óôïé÷åßá, ãéá íá êáôáãñáöïýí êáé åíäå÷ïìÝíùò íá äþóïõí ìéá ãåíéêÞ åéêüíá ãéá ôçí ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá
óôçí ðüëç.
2. ÕðÞñîå óõíåôáéñéóìüò áãåëáäïôñüöùí óôï ×áúäÜñé. Ïé ìåãáëýôåñïé áãåëáäïôñüöïé Þôáí ï Ëáæáñßäçò êáé
ï Â. Íôçíéáêüò, ìå ðåñßðïõ 18 áãåëÜäåò ï êáèÝíáò. Ï Â. Íôçíéáêüò äéåôÝëåóå Ðñüåäñïò ôçò óõíåôáéñéóôéêÞò
âéïìç÷áíßáò ãÜëáêôïò ÁÓÔÕ. Ìå ôçí áíÜðôõîç ôçò ðüëçò Þôáí áäýíáôï ç áãåëáäïôñïößá íá óõíå÷éóôåß. ¸ôóé
ïé ðåñéóóüôåñïé ôçí åãêáôÝëåéøáí ðñïïäåõôéêÜ åíþ êÜðïéïé “åðßìïíïé” ìåôÜöåñáí ôá æþá êáé ôç äñáóôçñéüôçôÜ
ôïõò óôïí ãåéôïíéêü Áóðñüðõñãï.
3. “Åëëçíéêüò Ïäçãüò 1919”, 1 ç åêä. Ã. Í. Ìé÷áÞë, 2 ç áíáôýðùóç “ÔÏ ÐÏÍÔÉÊÉ” 2004, áíáöÝñåé “×áúäÜñé
(êáô.15) áðü ÁèÞíá þñáé 1:30 - Áãñïôéêüò óõíïéêéóìüò. Áìðåëïöõôåßá “.
4. ÌåôÜ ôïí Åìöýëéï, êáé éäéáßôåñá ôçí åéêïóáåôßá 1950 - 1970, áíáðôý÷èçêå éäéáßôåñá ç âéïìç÷áíßá êáé
ç æÞôçóç åñãáôþí ìå ÷áìçëÞ åéäßêåõóç, óå óõíäõáóìü ìå ôï öáéíüìåíï ôçò áóôõöéëßáò, äçìéïýñãçóå
ìåôáíáóôåõôéêü “êýìá” ðñïò ôçí ÁèÞíá.
75